ประสบการณ์อาการและคุณภาพชีวิตในสตรีที่มีภาวะหมดระดูในระยะแรกหลังผ่าตัด

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาแบบติดตามไปข้างหน้า มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสบการณ์อาการ และคุณภาพชีวิตในสตรี ที่มีภาวะหมดระดูในระยะแรกหลังผ่าตัด โดยใช้กรอบแนวคิดการจัดการอาการของดอดด์และคณะ กลุ่มตัวอย่างเป็นสตรีที่มี ภาวะหมดระดูจากการผ่าตัด จำนวน 52 คน ที่มารับบริการที่แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลศิริราช เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่าง เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2566 ถึง เดือนเมษายน พ.ศ. 2567 ติดตามเก็บข้อมูล 3 ครั้ง ในระยะ 10-14 วัน 4-8 สัปดาห์ และ 12-16 สัปดาห์หลังผ่าตัด ด้วยแบบสอบถาม 3 ส่วน คือ 1) ข้อมูลทั่วไปและข้อมูลสุขภาพ 2) ประสบการณ์อาการ และ 3) คุณภาพชีวิตของสตรีที่มีภาวะหมดระดูฉบับภาษาไทย (Thai-MENQOL) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยาย

          ผลการวิจัยพบว่า อาการที่พบบ่อย 5 อันดับแรกในสตรีที่มีภาวะหมดระดูจากการผ่าตัดทั้ง 3 ระยะ ได้แก่ นอนไม่หลับ ผิวหนังแห้ง ร้อนวูบวาบ เหงื่อออกกลางคืน และหงุดหงิด ในระยะ 10-14 วันหลังผ่าตัด เกือบทุกอาการมีความรุนแรงอยู่ใน ระดับน้อย ในระยะ 4-8 สัปดาห์หลังผ่าตัด อาการส่วนใหญ่มีระดับความรุนแรงสูงขึ้น และในระยะ 12-16 สัปดาห์หลังผ่าตัด อาการส่วนใหญ่มีความรุนแรงอยู่ในระดับปานกลาง ส่วนคุณภาพชีวิตของสตรีที่มีภาวะหมดระดูจากการผ่าตัด พบว่าอาการทาง ด้านระบบประสาทอัตโนมัติมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตสูงที่สุดทั้ง 3 ระยะ อาการที่มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตมากที่สุดในระยะ 10-14 วัน 4-8 สัปดาห์ และ 12-16 สัปดาห์ หลังผ่าตัด ได้แก่ ท้องอืด นอนไม่หลับ และร้อนวูบวาบ ตามลำดับ ผลการ ศึกษาครั้งนี้เป็นข้อมูลสำหรับการพัฒนาการดูแลสุขภาพสตรีที่มีภาวะหมดระดูจากการผ่าตัด   

          The research results found that the 5 common symptoms for all 3-time follow-ups were hot flashes, night sweats, insomnia, dry skin, and irritability. During 10-14 days after surgery, the severity of almost all symptoms was low. The severity of most symptoms was gradually increase during 4-8 weeks after surgery and were in moderate levels during 12-16 weeks after surgery. As for the quality of life of women with surgical menopause, it was found that autonomic nervous system symptoms had the highest impact on quality of life in all 3 periods. Symptoms that had the greatest impact on quality of life in the period 10-14 days 4-8 weeks and 12-16 weeks after surgery were bloating, insomnia and hot flashes, respectively. The results provide data for improving health care for women undergoing surgical menopause.