การนำหน้ากากเหลือใช้มายึดตรึงสำหรับผู้ป่วยฉายรังสี มะเร็งเนื้อเยื่ออ่อนบริเวณกระดูกรยางค์

บทคัดย่อ

ในการฉายรังสีผู้ป่วยมะเร็ง จำเป็นต้องจัดท่าผู้ป่วยให้เหมือนเดิมทุกครั้งและ ผู้ป่วยต้องอยู่นิ่งตลอดเวลาการฉายรังสี อุปกรณ์ยึดตรึงผู้ป่วยจึงมีความจำเป็นต่อการฉายรังสี ปัจจุบันทางสาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ใช้อุปกรณ์เบาะโฟมสุญญากาศปรับรูปร่างได้ ที่เรียกว่า Vac-Lok ช่วยในการจัดท่าและยึดตรึงผู้ป่วยฉายรังสีบริเวณกระดูกรยางค์ แต่เนื่องจากข้อจำกัดในการกำหนดตำแหน่งบนตัวผู้ป่วย และความยุ่งยากในการจัดท่าทางผู้ป่วยด้วย Vac-Lok การศึกษาครั้งนี้จึงนำหน้ากากผู้ป่วยที่ไม่ใช้แล้ว มาประยุกต์ใช้ยึดตรึงกระดูกรยางค์ของผู้ป่วย โดยเปรียบเทียบความถูกต้องของตำแหน่งการฉายรังสีจากการทำ image guided radiation therapy เปรียบเทียบกับการใช้ Vac-Lok ทำการเก็บข้อมูลระหว่างเดือนเมษายนถึงธันวาคม พ.ศ. 2560 ประกอบด้วยผู้ป่วยฉายรังสีบริเวณกระดูกรยางค์ 6 รายที่ทำการยึดตรึงด้วย Vac-Lok และ 6 รายที่ยึดตรึงด้วยหน้ากาก ทำการตรวจสอบตำแหน่งการรักษาด้วยการใช้ electronic portal imaging device ถ่ายภาพในแนวด้านตรง (AP) และด้านข้าง (lateral) ก่อนการฉายรังสีทุกครั้ง จากการศึกษาพบว่าทั้งสองวิธีให้ค่าความคลาดเคลื่อนจากการจัดท่าผู้ป่วยฉายรังสีน้อยสุดที่แนวหน้า-หลัง (vertical) และพบว่า การใช้หน้ากากให้ความคลาดเคลื่อนเฉลี่ยที่น้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยค่าความคลาดเคลื่อนเฉลี่ยจากการใช้ Vac-Lok ในแนวหน้า-หลัง, หัว-เท้า, และซ้าย-ขวาอยู่ที่ -0.01±0.05 ซม., -0.21±0.28 ซม., และ 0.23±0.47 ซม. ตามลำดับ ขณะที่ความคลาดเคลื่อนจากการใช้ หน้ากากในแนวหน้า-หลัง, หัว-เท้า, และซ้าย-ขวาอยู่ที่ 0.00±0.03 ซม., 0.08±0.30 ซม., และ -0.14±0.27 ซม. ตามลำดับ โดยสรุปการใช้หน้ากากเหลือใช้สามารถนำมาประยุกต์ใช้ยึดตรึงผู้ป่วยฉายรังสีบริเวณกระดูกรยางค์ผู้ป่วยได้อย่างถูกต้องและแม่นยำ สามารถนำไปใช้ทดแทนการใช้ Vac-Lok ได้ รวมถึงสถาบันที่ไม่มีการใช้ VacLok สามารถนำหน้ากากเหลือใช้มายึดตรึงเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการฉายรังสีผู้ป่วยมะเร็งบริเวณกระดูกรยางค์ได้