การศึกษาเปรียบเทียบสัดส่วนการบีบเลือดออกจากหัวใจห้องล่างซ้ายด้วยวิธีการทำสแกนแบบภาพตัดขวางสามมิติและแบบมูกา

นนทาชา  ศิริทรานนท์; แสงจันทร์  เกษนาวา; ภัคภร  พุทธนิยม; ฉัตรชัย  นาวิกชีวิน; สุภัทรพร  เทพมงคล

ผู้แต่ง

นนทาชา ศิริทรานนท์ สาขาเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร 10330 ประเทศไทย
แสงจันทร์ เกษนาวา สาขาเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร 10330 ประเทศไทย
ภัคภร พุทธนิยม สาขาเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร 10330 ประเทศไทย
ฉัตรชัย นาวิกชีวิน สาขาเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร 10330 ประเทศไทย
สุภัทรพร เทพมงคล สาขาเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ภาควิชารังสีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร 10330 ประเทศไทย

คำสำคัญ:

สัดส่วนการบีบเลือดออกจากหัวใจห้องล่างซ้าย, การสแกนหัวใจแบบภาพตัดขวางสามมิติ, การตรวจมูกา

บทคัดย่อ

ที่มาและความสำคัญ: การตรวจประเมินการทำงานของหัวใจด้วยเทคนิคทางเวชศาสตร์นิวเคลียร์โดยวิธี MUGA เป็นวิธีที่นิยมใช้เพราะมีความน่าเชื่อถือสูงในการตรวจแต่ละครั้ง ในกรณีที่การตรวจแบบ MUGA ล้มเหลวหรือให้ผลไม่ถูกต้องเนื่องจากมีก้อนเนื้องอก (Tumor) มาบังหัวใจ การตรวจแบบ GBPS จึงเป็นทางเลือก สำหรับการตรวจแบบ GBPS ไม่ได้ใช้ในการตรวจประจำ เนื่องจากเป็นการตรวจแบบใหม่ที่ขึ้นกับคุณสมบัติความสามารถของเครื่องด้วย ปัจจุบันโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย มีเครื่องสแกนที่สามารถทำการตรวจแบบ GBPS ได้ แต่ยังไม่มีการศึกษาเปรียบเทียบค่าผลลัพธ์ที่ได้ว่าน่าเชื่อถือเพียงใด การประมวลผล (Processing) ต้องอาศัยทักษะความชำนาญที่ต่างไปจากการตรวจแบบปกติที่ใช้อยู่ การศึกษานี้จะช่วยสร้างความเชื่อมั่นและความชำนาญแก่นักรังสีการแพทย์ในการประมวลผลวิเคราะห์ข้อมูล และรังสีแพทย์ในการแปลผล วิธีการศึกษา: ศึกษาในอาสมัครที่ยังไม่ได้รับยาเคมีบำบัด หรือทานยาที่มีผลต่อการติดฉลาก (label) ของเม็ดเลือดแดงกับเทคนิเชียมเปอร์เทคนิเตท (technetium pertechnetate) จากนั้นทำการตรวจ MUGA ในท่า LAOโดยใช้มุมที่เห็นหัวใจห้องล่างซ้ายแยกกับหัวใจห้องล่างขวาได้ชัดเจนที่สุด ใช้เครื่อง Siemens รุ่น Symbia T คอลลิเมเตอร์แบบ LEUR (low energy ultra-high resolution) ตั้งค่าการถ่ายภาพนานเท่ากับการเต้นของหัวใจ 1000 ครั้ง โดยใช้เมตริกซ์ (Matrix) ขนาด 64x64 ขยาย 1.45 เท่า หลังจากนั้นทำการตรวจแบบ GBPS ใช้เมตริกซ์ 64x64 ขยาย 1.45 เท่า ใช้เวลาเก็บรูปละ 50 วินาที ทั้งหมด 64 รูป ต่อการหมุน 180 องศา โดยหัววัดทำมุมฉากกัน เริ่มเก็บภาพที่มุม RAO 45 องศา ทำการประมวลผลวิเคราะห์ข้อมูลเปรียบเทียบค่าผลลัพธ์ที่ได้ ผลการศึกษา: มีผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด 55 ราย (ชาย 17 ราย หญิง 38 ราย) อายุเฉลี่ย 44.38±10.54 ปี ความสัมพันธ์ระหว่างการตรวจแบบ MUGA กับ GBPS พบว่ามีความสัมพันธ์ที่ดีมากได้ค่า R = 0.84 มีผู้ที่มีค่า %LVEF ผิดปกติ 1 ราย จากจำนวน 54 รายที่รังสีแพทย์แปลผลว่าปกติ พบว่าค่า %LVEF ของการเก็บแบบ MUGAยแบบ็บ มีค่าเฉลี่ย 65.67±4.43 และการเก็บแบบ GBPS มีค่าเฉลี่ย 77.33±7.0 สรุปผลการศึกษา: ผู้ป่วยที่ล้มเหลวจากการตรวจแบบ MUGA สามารถใช้การตรวจแบบ GBPS ในการประเมินค่า %LVEF ได้ การตรวจแบบ GBPS สามารถทำซ้ำได้สำหรับการประมวลผลแบบอัตโนมัติ ผลที่ได้มีความสอดคล้องกับการตรวจแบบ MUGA มีความสัมพันธ์ที่ดีด้วยค่า R=0.84 ค่า %LVEF ที่ได้จากวิธี GBPS จะมีค่าสูงกว่าวิธี MUGA เนื่องจากวิธี MUGA จะมีการรวมค่านับวัดของหัวใจห้องบนซ้ายเข้าไปด้วยในการคำนวณ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Dutta T, Spevack DM, Aronow WS. The left ventricular ejection fraction: new insights into an old parameter. Hospital practice. 2019;47(5):221-230.

Pelletier-Galarneau M, Finnerty V, Tan S, Authier A, Eng B, Gregoirw J, et al. Assessment of left ventricular ejection fraction with cardiofocal collimators: Comparison between IQ-SPECT, planar equilibrium radionuclide angiography, and cardiac magnetic resonance. J Nucl Cardiol. 2019;26:1857-1864.

Royen NV, Jaffe CC, Krumholz HM, Johnson KM, Lynch PJ, Atkinson P, et al. Comparison and reproducibility of visual echocardiographic and quantitative radionuclide left ventricular ejection fractions. Am J Cardiol. 1996;77:843-850.

Mitra D, Basu S. Equilibrium radionuclide angiocardiography: Its usefulness in current practice and potential future applications. World J Radiol. 2012;4(10):421-430.

Perez IE, Alam ST, Hernandez GA, Sancassani R. Cancer Therapy Related Cardiac Dysfunction: An Overview for the Clinician. Clin Med Insights Cardiol. 2019;13:1-11.

Kolla BC, Roy SS, Duval S, Weisdorf D, Valeti U, Blaes A. Cardiac Imaging Methods for Chemotherapy-related Cardiotoxicity Screening and Related Radiation Exposure: Current Practice and Trends. Anticancer Res. 2017;37:2445-2449.

Yang SN, Sun SS, Zhang G, Chou KT, Lo SW, Chiou YR, et al. Left ventricular ejection fraction estimation using mutual information on technetium-99m multiple-gated SPECT scans. Biomed Eng Online. 2015;14:119:1-10.

Eeckhoudt SV, Ziekenhuis B, Schelfhout RV, Rijnstate, Arnhem. Equilibrium Radionuclide Angiography/Multigated acquisition. [Internet] Available from: https://richtlijnendatabase.nl/gerelateerde_documenten/f/17261/Equilibrium%20Radionuclide%20Angiography.pdf

Groch MW, Depuey EG, Belzberg AC, Erwin WD, Kamran M, Barnett CA, et al. Planar imaging versus gated blood-pool SPECT for the assessment of ventricular performance. A multicenter study. J Nucl Med. 2001;42:1773-1779.

Bartlett ML, Srinivassan G, Baker WC, Kitsiou AN, Dilsizian V, Bacharach SL. Left ventricular ejection fraction: comparison of results from planar and SPECT gated blood pool studies. J Nucl Med. 1996;37:1795-1799.

Cedars-Sinai Medical Center. QBS quantitative blood pool SPECT reference manual version 2012.1: October 2011, 8700 Beverly Blvd., CA, USA.