ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองร่วมกับแรงสนับสนุน ทางสังคมต่อพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูง ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง

ผู้แต่ง

  • รัตนากร จันใด คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
  • ชวนชัย เชื้อสาธุชน คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี
  • พจนีย์ เสงี่ยมจิตต์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

การรับรู้สมรรถนะแห่งตน, แรงสนับสนุนทางสังคม, ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูงของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และเปรียบเทียบพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูง ความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงและระดับความดันโลหิตสูงระหว่างกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมและกลุ่มที่ได้รับบริการปกติ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 30 คน กลุ่มควบคุม 30 คน โดยกลุ่มทดลองเป็นกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้แบ่งเป็น 2 ชุด คือ ชุดที่ 1โปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคม ชุดที่ 2 เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลซึ่งเป็นแบบสอบถามพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง มีค่าอำนาจจำแนก ตั้งแต่ 0.23 ถึง 0.68 และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ 0.82 และแบบทดสอบเกี่ยวกับความรู้เรื่องโรคความดันโลหิตสูง มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.85 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่า t ผลการวิจัย พบว่า 1. ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงมีพฤติกรรมการใช้ยาถูกต้องในระดับมาก 2. ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมมีพฤติกรรมการใช้ยาถูกต้องมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับบริการปกติ 3. ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมมีความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการบริการปกติ 4.ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมมีระดับความดันโลหิตต่ำกว่ากลุ่มที่ได้รับการบริการปกติสรุปผลการวิจัยและข้อเสนอแนะจากการศึกษา พบว่า โปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนเอง ร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมมีผลต่อพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง คือ ทำให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการใช้ยาที่ถูกต้องมากขึ้น มีความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงมากขึ้นและระดับความดันโลหิตทั้งค่าบนและค่าล่างลดลง ดังนั้น การนำแผนกิจกรรมการให้ความรู้และคู่มือการใช้ยาที่ถูกต้องตามหลัก 7 R (7 Right) อย่างง่ายไปประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงทั่วไป จึงเป็นการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงให้สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในภาวะปกติ อันมีผลต่อการลดภาวะแทรกซ้อน และ อัตราการตายของผู้ป่วยได้

เอกสารอ้างอิง

จริยา ปัณฑวังกูร. (2549). การส่งเสริมสุขภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 2. อุบลราชธานี : วิทยาการพิมพ์.

จอมพล พรมชาติ. (2553). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เขตรับผิดชอบสถานีอนามัยบ้านวังตาบัว ตำบลโคกสลุด อำเภอกระทุม จังหวัดพิษณุโลก. การศึกษาด้วยตนเองปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ชินกฤต เมธาสุวภัทร. (2553). ผลของโปรแกรมสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตนร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมต่อความรู้พฤติกรรมการควบคุมและระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุ ตำบลทุ่งเสมอ อำเภเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ชูณรงค์ สุขประเสริฐ. (2553). ผลของโปรแกรมการจัดการคุณภาพโดยการประยุกต์ใช้ทฤษฏีการกากับตนเองร่วมกับทฤษฏีแรงสนับสนุนทางสังคมที่มีต่อการพัฒนาพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในศูนย์สุขภาพชุมชนบ้านหนองบัว อำเภอขุนหาญ.วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

นภาพร ห่วงสุขสกุล. (2555). พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดอุบลราชธานี. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.

นริศรา พงษ์ประเทศ. (2554). การพัฒนาการดูแลตนเองด้วยการมีส่วนร่วมของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ศูนย์สุขภาพชมชน โรงพยาบาลค่ายสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

นาฎอนงค์ สิงห์คุณา. (2553). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะตนเองต่อพฤติกรรมการควบคุมภาวะความดันโลหิตสูงและความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุ. วิทยานิพนธ์พยาบาล ศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ปราณี ลอยหา. (2550). ประสิทธิผลของการประยุกต์ใช้ทฤษฏีการกำกับตัวเอง ร่วมกับทฤษฏีการสนับสนุนทางสังคมเพื่อพัฒนาพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในภาวะปกติ ศูนย์สุขภาพชุมชนตำบลบ้านค้อ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ปาริชาติ กาญจนพังคะ. (2550). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.

พนมมาศ สุภีคา. (2551). การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตาบลโพธิ์ชัยอาเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลาภู. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.

เพ็ญศรี สุพิมล. (2552). ผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อป้องกันโรคความดันโลหิตสูงกลุ่มเสี่ยง อายุ 35 – 59 ปี อำเภอ ส่องดาว จังหวัดสกลนคร. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

รุจิรา ดวงสงค์. (2549). การจัดการทางสุขศึกษาและการส่งเสริมสุขภาพ. ขอนแก่น : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคอนกามอำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ. (2555). รายงานผู้ป่วยโรคเรื้อรังปี 2555. เอกสารอัดสาเนา.

วาโร เพ็งสวัสดิ์. (2551). วิธีวิทยาการวิจัย (Research Methodology).กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

วิชัย เอกพลากรและคนอื่นๆ. (2552). การสารวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551 – 2 . นนทบุรี: เดอะกราฟิโก ซิสเต็มส์.

วิไลวรรณ ตรีถิ่น. “ความดันโลหิตสูง การป้องกันและการดูแล,” วารสารมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. 8 (มกราคม – มิถุนายน 2548) : 1-2.

ศุภรัชต์ ผาธรรม. (2551). รูปแบบการจัดการเพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการควบคุมระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในศูนย์สุขภาพชุมชน อำเภอศรีรัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

สมจิตร หนุเจริญกุลและอรสา พันธ์ภักดี. (2542). การพยาบาลโรคความดันโลหิตสูง. นนทบุรี : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สมพร พานสุวรรณ. (2554). ผลของโปรแกรมสร้างเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิด ไม่ทราบสาเหตุ. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

สายฝน กันธมาลี. (2552). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความดันโลหิตในผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

สุกัญญา คุขุนทด. (2552). ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง.วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2551). ตาราตรวจโรคการรักษาโรคทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพ ฯ : พิมพ์ดี. อังศินันท์ อินทรกาแหง. (2552). การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาพ. กรุงเทพฯ : สุขุมวิทการพิมพ์,

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2016-06-01

รูปแบบการอ้างอิง

จันใด ร., เชื้อสาธุชน ช., & เสงี่ยมจิตต์ พ. (2016). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองร่วมกับแรงสนับสนุน ทางสังคมต่อพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูง ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 5(1), 75–90. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/162352

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ