ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองร่วมกับแรงสนับสนุน ทางสังคมต่อพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูง ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง
คำสำคัญ:
การรับรู้สมรรถนะแห่งตน, แรงสนับสนุนทางสังคม, ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูงของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และเปรียบเทียบพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตสูง ความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงและระดับความดันโลหิตสูงระหว่างกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมและกลุ่มที่ได้รับบริการปกติ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 30 คน กลุ่มควบคุม 30 คน โดยกลุ่มทดลองเป็นกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้แบ่งเป็น 2 ชุด คือ ชุดที่ 1โปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคม ชุดที่ 2 เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลซึ่งเป็นแบบสอบถามพฤติกรรมการใช้ยาลดระดับความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง มีค่าอำนาจจำแนก ตั้งแต่ 0.23 ถึง 0.68 และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ 0.82 และแบบทดสอบเกี่ยวกับความรู้เรื่องโรคความดันโลหิตสูง มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.85 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่า t ผลการวิจัย พบว่า 1. ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงมีพฤติกรรมการใช้ยาถูกต้องในระดับมาก 2. ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมมีพฤติกรรมการใช้ยาถูกต้องมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับบริการปกติ 3. ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมมีความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการบริการปกติ 4.ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมมีระดับความดันโลหิตต่ำกว่ากลุ่มที่ได้รับการบริการปกติสรุปผลการวิจัยและข้อเสนอแนะจากการศึกษา พบว่า โปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนเอง ร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมมีผลต่อพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง คือ ทำให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการใช้ยาที่ถูกต้องมากขึ้น มีความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงมากขึ้นและระดับความดันโลหิตทั้งค่าบนและค่าล่างลดลง ดังนั้น การนำแผนกิจกรรมการให้ความรู้และคู่มือการใช้ยาที่ถูกต้องตามหลัก 7 R (7 Right) อย่างง่ายไปประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงทั่วไป จึงเป็นการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงให้สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในภาวะปกติ อันมีผลต่อการลดภาวะแทรกซ้อน และ อัตราการตายของผู้ป่วยได้
เอกสารอ้างอิง
จอมพล พรมชาติ. (2553). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เขตรับผิดชอบสถานีอนามัยบ้านวังตาบัว ตำบลโคกสลุด อำเภอกระทุม จังหวัดพิษณุโลก. การศึกษาด้วยตนเองปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ชินกฤต เมธาสุวภัทร. (2553). ผลของโปรแกรมสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตนร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมต่อความรู้พฤติกรรมการควบคุมและระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุ ตำบลทุ่งเสมอ อำเภเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ชูณรงค์ สุขประเสริฐ. (2553). ผลของโปรแกรมการจัดการคุณภาพโดยการประยุกต์ใช้ทฤษฏีการกากับตนเองร่วมกับทฤษฏีแรงสนับสนุนทางสังคมที่มีต่อการพัฒนาพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในศูนย์สุขภาพชุมชนบ้านหนองบัว อำเภอขุนหาญ.วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
นภาพร ห่วงสุขสกุล. (2555). พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดอุบลราชธานี. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
นริศรา พงษ์ประเทศ. (2554). การพัฒนาการดูแลตนเองด้วยการมีส่วนร่วมของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ศูนย์สุขภาพชมชน โรงพยาบาลค่ายสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
นาฎอนงค์ สิงห์คุณา. (2553). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะตนเองต่อพฤติกรรมการควบคุมภาวะความดันโลหิตสูงและความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุ. วิทยานิพนธ์พยาบาล ศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ปราณี ลอยหา. (2550). ประสิทธิผลของการประยุกต์ใช้ทฤษฏีการกำกับตัวเอง ร่วมกับทฤษฏีการสนับสนุนทางสังคมเพื่อพัฒนาพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในภาวะปกติ ศูนย์สุขภาพชุมชนตำบลบ้านค้อ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ปาริชาติ กาญจนพังคะ. (2550). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะของตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.
พนมมาศ สุภีคา. (2551). การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตาบลโพธิ์ชัยอาเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลาภู. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
เพ็ญศรี สุพิมล. (2552). ผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อป้องกันโรคความดันโลหิตสูงกลุ่มเสี่ยง อายุ 35 – 59 ปี อำเภอ ส่องดาว จังหวัดสกลนคร. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
รุจิรา ดวงสงค์. (2549). การจัดการทางสุขศึกษาและการส่งเสริมสุขภาพ. ขอนแก่น : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคอนกามอำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ. (2555). รายงานผู้ป่วยโรคเรื้อรังปี 2555. เอกสารอัดสาเนา.
วาโร เพ็งสวัสดิ์. (2551). วิธีวิทยาการวิจัย (Research Methodology).กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
วิชัย เอกพลากรและคนอื่นๆ. (2552). การสารวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551 – 2 . นนทบุรี: เดอะกราฟิโก ซิสเต็มส์.
วิไลวรรณ ตรีถิ่น. “ความดันโลหิตสูง การป้องกันและการดูแล,” วารสารมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. 8 (มกราคม – มิถุนายน 2548) : 1-2.
ศุภรัชต์ ผาธรรม. (2551). รูปแบบการจัดการเพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการควบคุมระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในศูนย์สุขภาพชุมชน อำเภอศรีรัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สมจิตร หนุเจริญกุลและอรสา พันธ์ภักดี. (2542). การพยาบาลโรคความดันโลหิตสูง. นนทบุรี : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สมพร พานสุวรรณ. (2554). ผลของโปรแกรมสร้างเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิด ไม่ทราบสาเหตุ. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
สายฝน กันธมาลี. (2552). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความดันโลหิตในผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุกัญญา คุขุนทด. (2552). ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง.วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2551). ตาราตรวจโรคการรักษาโรคทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพ ฯ : พิมพ์ดี. อังศินันท์ อินทรกาแหง. (2552). การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาพ. กรุงเทพฯ : สุขุมวิทการพิมพ์,
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากบรรณาธิการวารสารนี้ก่อนเท่านั้น