รูปแบบการดำเนินงานองค์กรต้นแบบไร้พุงของโรงเรียนเอกปัญญา จังหวัดกาฬสินธุ์

ผู้แต่ง

  • สุธีรา ภาวิขำ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • สุมัทนา กลางคาร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • จิราพร วรวงศ์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

คำสำคัญ:

ภาวะโภชนาการเกิน, การมีส่วนร่วม, องค์กรต้นแบบไร้พุง

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการดำเนินงานองค์กรต้นแบบไร้พุงของโรงเรียน เอกปัญญา จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยศึกษาในกลุ่มบุคลากรโรงเรียนเอกปัญญาที่มีภาวะเสี่ยงต่อโรคอ้วนลงพุง จำนวน 95 คน ดำเนินงานตามกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ การวางแผน การปฏิบัติ การสังเกตและการสะท้อนผล โดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรด้วยกระบวนสร้างรูปแบบการดำเนินงานองค์กรต้นแบบไร้พุง วิเคราะห์ปัญหาการวางแผนและ การแก้ไขปัญหาร่วมกัน เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณและคุณภาพ โดยใช้แบบสอบถามและการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า บุคลากรในโรงเรียนเอกปัญญามีการเปลี่ยนแปลงระดับความรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพด้านอาหาร อารมณ์ ออกกำลังกาย ไม่สูบบุหรี่ และไม่ดื่มสุรา (3อ. 2ส.) มีความรู้เพิ่มขึ้นและมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ มีส่วนร่วมในการดำเนินงาน บุคลากรมีค่าดัชนีมวลกายลดลงและเส้นรอบเอวลดลง ผลการดำเนินงานบรรลุตามวัตถุประสงค์รูปแบบการดำเนินงานองค์กรต้นแบบไร้พุงโดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรในการทำงานร่วมกันและพร้อมขับเคลื่อนนโยบายองค์กรต้นแบบไร้พุง โดยสรุปปัจจัยความสำเร็จคือ บุคลากรสามารถสนับสนุนกิจกรรมในโรงเรียนได้ตามศักยภาพและบทบาทหน้าที่ของตนเอง ดังนั้นควรมีการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพอย่างถูกต้องและพัฒนาการดำเนินงานรูปแบบองค์กรต้นแบบไร้พุงเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อโรงเรียนในการพัฒนาต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กมลพรรธน เมฆวรวุฒิ และอัมพร ชัยศิริรัตน. (2554). คลินิกคนอ้วน. กรุงเทพฯ: อัลฟ่า พับลิชชิ่ง.

กองสุขศึกษา กระทรวงสาธารณสุข. (2548). แนวทางสร้างสุขภาพ: พฤติกรรมที่พึง ประสงค์ตามสุขบัญญัติแห่งชาติ 10 ประการ. กรุงเทพฯ: กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ.

จิตติมา ธาราพันธ. (2550). รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพสําหรับกลุ่มอาการเมตาบอลิค. ราชบุรี: ศูนย์อนามัยที่ 4 ราชบุรี กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.

จันทร์เพ็ญ ชูประภาวรรณ. (2547). สถานะสุขภาพคนไทย. นนทบุรี: สำนักพิมพ์ไทยวัฒนา.

โฉมยุพา เศรษฐี และสมยศ แสงหิ่งหอย. (2551). การพัฒนารูปแบบการแก้ไขภาวะอ้วนลงพุงด้วยค่ายพิชิตอ้วนพิชิตพุงในจังหวัดอ่างทอง. วารสารโรคและภัยสุขภาพ สคร.8. 2(3): 54-68.

ประเวศ วะสี. (2541). บนสาธารณสุขเส้นทางใหม่ : การส่งเสริมสุขภาพชีวิตและสังคม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน.

มารดี วิทยาดํารงชัย. (2549). กระบวนการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพ โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้าน หลักศิลาเหนือ จังหวัดนครพนม. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วาณี โพธิ์นคร และศรีสุดา เอกลัคนารัตน์. (2548). การออกกําลังกายและการบริโภคอาหารของเด็กนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการเกิน. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี.

ศรีสุดา เอกลัคนารัตน์ และธนัชฌา ภัยพยบ์. (2549). ผลของการสร้างพลังอํานาจโดยการให้บริการปรึกษาแบบกลุ่มต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการออกกําลังกายและการบริโภคอาหารของวัยรุ่นที่มีภาวะโภชนาการเกิน. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี.

สำนักงานสาธารณสุขอำเภอสมเด็จ. (2557). สรุปสถานการณ์ปัญหาโรคอ้วนโรงเรียนเอกปัญญาอำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. กาฬสินธุ์: สำนักงานสาธารณสุขอำเภอสมเด็จ.

สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. (2556). ปัญหาสุขภาพของคนไทยโรคเรื้อรัง โรคไม่ติดต่อ. กรุงเทพฯ: สำนักโรคไม่ติดต่อกรมควบคุมโรค.

สมชาย ลี่ทองอิน. (2549). สถานการณ์สุขภาพของประชากรวัยทํางาน. นนทบุรี: สำนักส่งเสริมสุขภาพกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.

Green, L.W. and Kreuter, M.W. (1999). Health Promotion Planning an Educational and Ecological Approach. 3rded. Toronto: Mayfield.

World Health Organization. (2016 ). Obesity Preventing and Managing the Global Epidemic. Geneva: WHO Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-06-01

รูปแบบการอ้างอิง

ภาวิขำ ส., กลางคาร ส., & วรวงศ์ จ. (2018). รูปแบบการดำเนินงานองค์กรต้นแบบไร้พุงของโรงเรียนเอกปัญญา จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 7(1), 133–150. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/162800

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ