การประเมินความเสี่ยงทางสุขภาพจากการบริโภคสัตว์น้ำ ของประชาชนที่อาศัยรอบหนองเล็งทราย อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

การศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบพฤติกรรมการบริโภค ประเมินความเสี่ยงทางสุขภาพจากการบริโภคสัตว์น้ำ และประเมินปริมาณอาหารที่สามารถบริโภคได้อย่างปลอดภัยเทียบกับค่า Acceptable daily intake (ADI) ของประชาชนที่อาศัยรอบหนองเล็งทราย อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา เป็นการวิจัยเชิงประยุกต์ (Applied research) ทำการเก็บตัวอย่างสัตว์น้ำที่ประชาชนนิยมนำมาบริโภคจากหนองเล็งทรายมาตรวจวิเคราะห์ กลุ่มตัวอย่างคำนวณด้วยสูตร Yamane ได้จำนวน 395 คน สุ่มเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารใช้แบบสอบถามความถี่อาหารบริโภคกึ่งปริมาณ (Semi-Quantitative Food Frequency Questionnaire: SFFQ)

                ผลการศึกษาจากการตรวจวิเคราะห์สัตว์น้ำ 6 ชนิด คือ หอยขม กุ้งฝอย ปลาดุก ปลานิล ปลาไหล และปลาช่อน พบว่าหอยขมมีการปนเปื้อนสารแคดเมี่ยมและตะกั่ว ในปริมาณ 0.0004 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วนสัตว์น้ำชนิดอื่นไม่พบการปนเปื้อนสารแคดเมี่ยมและสารตะกั่ว กลุ่มตัวอย่างมีค่าการบริโภคสัตว์น้ำที่เปอร์เซ็นไทล์ที่ 90  เท่ากับ 12 มื้อ/สัปดาห์ หรือเท่ากับ 343 กรัม/วัน ในการประเมินความเสี่ยงทางสุขภาพจากการบริโภคหอยขมที่ปนเปื้อนสารแคดเมี่ยม มีค่า Hazard Quotient เท่ากับ 0.0024 และได้รับสารตะกั่วเฉลี่ยใน 1 วัน เท่ากับ 0.078 µg/day ซึ่งมีค่าน้อยกว่าค่า TDI ถึง 2800 เท่า (ค่า Tolerable daily intake (TDI) มีค่าเท่ากับ 3.6 μg/kg body weight/day)

สรุปได้ว่าประชาชนที่อาศัยอยู่รอบหนองเล็งทรายสามารถบริโภคสัตว์น้ำได้อย่างปลอดภัย การประเมินความเสี่ยงทางสุขภาพจากการบริโภคอาหารของประชาชนในพื้นที่รอบหนองเล็งทราย ควรมีการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องทุกปี เพื่อเป็นการเฝ้าระวังความเสี่ยงทางสุขภาพของประชาชนในพื้นที่