การทบทวนวรรณกรรมผลต่างของปัจจัยทางพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีการระบาดสูงและต่ำของโรคไข้เลือดออกในประเทศไทย
คำสำคัญ:
พฤติกรรมสุขภาพ, พื้นที่ระบาด, โรคไข้เลือดออกบทคัดย่อ
โรคไข้เลือดออกเป็นโรคติดต่ออันตรายและยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ บทความวิชาการครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบปัจจัยทางพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรคไข้เลือดออก ทบทวนบทความวิจัยจากฐานข้อมูลระดับชาติ นำเสนอผลการทบทวนด้วยแผนภูมิต้นไม้ (Forest plot) โดยการกำหนดจากค่าความแตกต่างของค่าเฉลี่ย (Mean difference; MD) และช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 (95% Confidence interval; 95%CI) ผลการทบทวนวรรณกรรม พบว่า ประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรคไข้เลือดออกทั้งสูงและต่ำมีปัจจัยทางพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่แตกต่างกัน และยังคงเป็นปัจจัยที่มีคลุมเครือและยังเป็นประเด็นโต้แย้ง ซึ่งปัจจัยทางพฤติกรรมสุขภาพดังกล่าว ได้แก่ ความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรค แรงสนับสนุนทางสังคม การรับรู้ (สถานการณ์และความรุนแรง โอกาสเสี่ยง อุปสรรค ประโยชน์) การมีส่วนร่วม (การป้องกันและควบคุมโรค การค้นหาปัญหาและตัดสินใจ การติดตามและประเมินผล) จากผลการทบทวนวรรณกรรมดังกล่าว บุคลากรควรมีการทบทวนปัจจัยพฤติกรรมทางสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ที่มีการระบาดอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกในพื้นที่ที่มีการระบาดให้ประสบผลสําเร็จอย่างยั่งยืน ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2562). รายงานพยากรณ์โรคไข้เลือดออกปี 2562. ค้นเมื่อ 18 กันยายน 2562, จาก https://ddc.moph.go.th/ uploads/ckeditor/6f4922f45568161a8cdf4ad2299f6d23/files/Dangue/Prophecy/2562.pdf.
กฤษฎา โยธารักษ์. (2553). การรับรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในหมู่บ้านที่พบอุบัติการณ์โรคสูงและอุบัติการณ์โรคต่ำ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.
กุลชญา ลอยหา, สุรัตน์ หารวย, เด่นดวงดี ศรีสุระ, ปัทมา ล้อพงค์พานิชย์ และดวงดาว สุดาทิพย์. (2562). ปัจจัยทางด้านพฤติกรรมในการป้องกันโรคกับการอุบัติซ้ำของโรคไข้เลือดออกของประชาชนในจังหวัดอุบลราชธานี ในช่วงปี พ.ศ. 2555 – 2557. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. 8(1): 159 – 173.
จิรวรรณ วันสามง่าม. (2559). พฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในพื้นที่ที่มี การระบาดต่ำและพื้นที่ที่มีการระบาดสูง เขตอำเภอเมือง จังหวัดตรัง. การศึกษาเฉพาะทางด้านสาธารณสุขปริญญาสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาสาธารณสุขชุมชน วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดตรัง.
ณัฐธภัสสร วงศาสุข, อนุชา เพียรชนะ และธีรวุฒิ เอกะกุล. (2559). การพัฒนารูปแบบการป้องกันโรคไข้เลือดออกในชุมชนตำบลคำน้ำแซบ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. 5(1): 41 – 52.
นรลักขณ์ เอื้อกิจ และลัดดาวัลย์ เพ็ญศรี. (2562). การประยุกต์ใช้แนวคิด PRECEDE MODEL ในการสร้างเสริมสุขภาพ. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย. 12(1). 38-48.
นันท์ภัส โตศรีบรรเจิด. (2555). ศึกษาเปรียบเทียบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออกของประชาชน จังหวัดนนทบุรี ศึกษากรณีตำบลที่มีอัตราป่วยสูงสุดและอัตราป่วยต่ำสุด. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์.
ประภัสสร ดําแป้น. (2555). การจัดการสิ่งแวดล้อมของชุมชนเขตเมืองเพื่อการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออกในพื้นที่อุบัติการณ์โรคสูงและต่ำ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ประภาศิ ศรีคง. (2557). การเปรียบเทียบพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนและการมีส่วนร่วมของแกนนำชมชน ในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกระหว่างตำบลที่มีอุบัติการณ์ของโรคต่ำและสูง อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
พงศ์พิทักษ์ สุพรม. (2553). การเปรียบเทียบพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในพื้นที่มีการระบาดและไม่มีการระบาด ตำบลหนองแวง อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยบูรพา.
พรศักดิ์ สําราญรื่น. (2553). การเปรียบเทียบพฤติกรรมการป้องกันควบคุมไข้เลือดออกของประชาชน ระหว่างตำบลที่มีการระบาดสูงสุด กับตำบลที่มีการระบาดต่ำสุด อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยบูรพา.
พุทธินันท์ บุญทา, นพรัตน์ สงเสริม และเสนอ ภิรมจิตรผ่อง. (2559). การศึกษาสถานการณ์โรคไข้เลือดออกตามการรับรู้ของแกนนำสุขภาพประจำครอบครัว อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. 5: 63 – 73.
ภิเชต เสริมสัย. (2554). การเปรียบเทียบความรู้ แรงสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในหมู่บ้านที่มีและไม่มีการระบาด ตำบลทุ่งเบญจา อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทรบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยบูรพา.
ฤทัย สมบัติสวัสดิ์ และนิรมล เมืองโสม. (2555). การศึกษาเปรียบเทียบพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในหมู่บ้านที่มีการระบาดกับหมู่บ้านที่ไม่มีการระบาดในพื้นที่อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา. ศรีนครินทร์เวชสาร. 27(4). 361-365.
สมชาย ดุรงค์เดช, ทัศพร ชูศักดิ์ และเนตรนภา สาสังข์. (2561). ความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคไข้เลือดออกของชุมชนที่มีการระบาดของไข้เลือดออกซ้ำซากกับชุมชนที่มีการระบาดน้อย เขตพื้นที่ตำบลพระอินทราชา อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์. 13(3). 34-44.
สํานักโรคติดต่อนําโดยแมลง กรมควบคุมโรค. (2558). แนวทางการดําเนินงานเฝ้าระวังป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก. ค้นเมื่อ 24 มกราคม 2563, จาก http://www.trathealth.com/attach/newscd_1426044413.pdf.
สุทธิพงษ์ นาคมูล. (2546). เปรียบเทียบการรับรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกระหว่างหมู่บ้านที่พบอุบัติการณ์ของโรคสูงและไม่พบโรคไข้เลือดออก อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุรศักดิ์ จ้องสละ. (2553). การเปรียบเทียบความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคไข้เลือดออกของประชาชนในตำบลที่มีการระบาดสูงสุดกับตำบลที่มีการระบาดต่ำสุด อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยบูรพา.
สุริยา ดอกบัว, มณฑิชา รักศิลป์ และเผ่าไทย วงศ์เหลา. (2561). ผลของโปรแกรมการสร้างพลังอำนาจโดยใช้กระบวนการแบบมีส่วนร่วมและการให้แรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันโรคไข้เลือดออกของแกนนำครอบครัวในเขตเทศบาลตำบลโคกก่ง อำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจเจริญ. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. 7(1): 103 – 114.
อภิชัย คุณีพงษ์ และเสมอ วุฒิ. (2561). การเปรียบเทียบความรู้ ทัศนคติ แรงสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในตำบลที่มีการระบาดกับตำบลที่ไม่มีการระบาด ในพื้นที่อำเภอมะขาม จังหวัดจันทบุรี. วารสารควบคุมโรค. 44(1). 102-110.
อภิรุจี เกนทา. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราป่วยโรคไข้เลือดออกในชุมชน: กรณีศึกษาเปรียบเทียบระหว่างหมู่บ้านที่มีอัตราอุบัติการณ์เกิดโรคไข้เลือดออกสูงและต่ำ. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยพะเยา.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากบรรณาธิการวารสารนี้ก่อนเท่านั้น
