Mixed method research: The rice famers’s behavior of chemical pesticide using influence of acute symptom among farmers in Phachi District, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province
Keywords:
Pesticide using behavior, Health effects, pesticideAbstract
The objective of this study was the relationship between the famers’s behavior of chemical pesticide uses and health effect in 73 farmers in Phichit District, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province. The data was collected by using an interview in July, 2018. The descriptive statistics and logistic regression analyses were used.
The results shown that the most of the farmers are male (80.8%) with an average age of 49 years old with the highest of their education are primary school (42.5%) have underlying disease (30.1%) lack of exercises (82.2%) smoking (42.5%) and drinking alcohol (45.2%). They had farming more than once a year and using pesticide more than 10 years. The dominant chemical pesticides that use for their culture are Glyphosate (herbicide) and Abamactin (insecticide) in the percentage of 87.7 and 68.5 % respectively. The farmers’s behavior of using pesticide showed the medium level. The health effects were headache (80.8%), sweat (80.8%) and coughing (71.2%). The relationship between the famers’s behavior of chemical pesticide uses and health effect had statistically significance (p<0.05) such as fatigue, heart palpitate, vomiting and blistering of skin. This research able to use for advice the health agency for the prevent health effect of the famers.
References
กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ . (2560). ข้อมูลการผลิตและการค้าข้าว. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2560 จาก http://www.thairice info.go.th/?page=DataL3.ShowData &codeData =A1008
กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2561). ปริมาณและมูลค่าการนำเข้าสารกำจัดศัตรูพืช. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2561, จาก http://www.doa.go.th/ard/index
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2561). แอลกอฮอล์คืออะไร. สืบค้นเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2561. จาก https://www.dmh.go.th/news/view. asp?id=964
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2561). เวทีวิชาการเพื่อให้ข้อมูลแก่สาธารณะ เรื่อง ข้อเท็จจริงทางวิชาการในการควบคุมสารเคมีอันตราย: พาราควอต
ไกลโฟเซต และคอร์ไพริฟอส. เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2561.
ฌาน ปัทมะ พลยง พิมพร พลดงนอก ศิราณี เย็นใจ. (2559). การทดสอบสมรรถภาพร่างกายในงานอาชีวอนามัยของกลุ่มอาชีพชาวนา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์. 16(2), 119-137.
ดลนภา ไชยสมบัติ จรรยา แก้วใจบุญ และอัมพร ยานะ. (2560). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร: กรณีศึกษาเกษตรในตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 4, 305-316.
นภัค ด้วงจุมพล. Glyphosate. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2561, จาก http://www.summacheeva.org/ index_thaitox_ glyphosate.htm.
พิพัฒน์ สุยะ ชยาภรณ์ สิทธิสันต์ นิพนธ์ จีนขาวขา ธนิตย์ คาแคว่น. (2559). การเพิ่มผลผลิตข้าวไร่ให้เพียงพอต่อกรบริโภคในครัวเรือนพื้นที่
ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน. การประชุมวิชาการ เรื่อง นวัตกรรมเพื่อสุขภาวะชุมชน. วันที่ 15-16 ธันวาคม 2559
ณ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี กรุงเทพฯ.
รัตนา ทรัพย์บำเรอ สุรัตน์ หงส์สิบสอง และนลิน สิทธิธูรณ์. (2561). การศึกษาผลกระทบทางสุขภาพจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช: กรณีศึกษาในเกษตรกรปลูกกระเทียม จังหวัดพะเยา. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยนเรศวร. 26(1), 20-31.
ศูนย์พิษวิทยา โรงพยาบาลรามาธิบดี. (2561). ภาวะพิษสารปราบศัตรูพืช: กรณีศึกษาจากผู้ป่วย. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 เมษายน 2561,จาก https://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/ sites/ default/files/public /pdf/books/pesticide_book .pdf
วิชชาดา สิมลา และตั้ม บุญรอด. (2555). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันสารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ตำบลแหลมโตนด
อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง. วารสารสาธารณสุขศาสตร์. 42(2), 103-113.
วรเชษฐ์ ขอบใจ อารักษ์ ดำรงสัตย์ พิทักษ์พงศ์ ปันต๊ะ และเดช ดอกพวง. (2553). พฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชและระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดของกลุ่มเกษตรกรต้นน้ำ: กรณีศึกษาชาวเขาเผ่าม้ง จังหวัดพะเยา. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 4(2), 36-46.
ศิริอุมา เจาะจิตต์ วิยดา กวานเหียน อุดมรัตน์ วัฒนสิทธิ์ พิมาน ธระรัตนสุนทร สุภาภรณ์ ยิ้มเที่ยง จันจิรา มหาบุญ และคณะ. (2560). การเปรียบเทียบความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรมของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว และปริมาณสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในสิ่งแวดล้อม จังหวัดนครศรีธรรมราช.
วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ. 10(37), 10-20.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2557). สรุปผลการสำรวจภาวะทำงานของประชากร. กรุงเทพฯ: กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). จังหวัดที่มีการปลูกข้าวมากที่สุด 10 ลำดับ. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2560. จาก http:// service.nso.go.th/nso/ nsopublish/TopTen/10/ T1005/th/th.htm
สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2560). ผลกระทบต่อสุขภาพจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2560.
จาก http://envocc.ddc.moph. go.th/contents /view/106.
หนังสือพิมพ์ข่าวสด. (2560). ฟุ้งแชมป์ส่งออกข้าว. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2560. จาก https://www. khaosod.co.th/eco nomics/news_537817
อุดมศักดิ์ แซ่โง้ว พลเทพ วิจิตรคุณากร และสาวิตรี อัษณางค์กรชัย. (2559). ข้อเท็จจริงและตัวเลขเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย.
ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา, สงขลา.php?option=com_ content&view=article&id=22:stat25 35&catid=29:stat&Itemid=104
Amaral, A.F.S. (2014). Pesticides and asthma: Challenges for epidemiology. Front Public Health, from https://doi.org/ 10.3389/fpubh. 2014.00006
Bhandari, G., Atreya, K., Yang, X., Fan, L., & Geissen, V. (2018). Factors affecting pesticide safety behavior: The perceptions of Nepalese farmers and retailers. Science of the Total Environment, 631(1), 1560-1571.
Bloom, B.S. (1971). Hand book on formative and summative evaluation of student learn. New York: McGraw Hill.
Bondori, A., Bagheri, A., Damalas, C.A., & Allahyari, M.S. (2018). Use of personal protective equipment towards pesticide exposure: Farmers’ attitudes and determinants of behavior. Science of the Total Environment. 639(15), 1156-1163.
Hernandez, A.F., Parron, T., & Alarcon, R. (2011). Pesticides and asthma. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 11(2), 90-96.
Heusinkveld, H.J., & Westerink, R.H.S. (2017). Comparison of different in vitro cell models for the assessment of pesticide induced dopaminergic neurotoxicity. Toxicology in Vitro. 45(1), 81-88.
Hu, R., Huang, X., Huang, J., Li, Y., Zhang, C., Yin, Y., & et al. (2015). Long-and Short-term health effects of pesticide exposure: A cohort study from China. PLOS ONE, from doi:10.1371 /journal.pone. 0128766
Jensen, H.K., Konradsen, F., Jors, E., Petersen, J.H., & Dalsgaard, A. (2011). Pesticide use and self-reported symptoms of acute pesticide poisoning among aquatic farmers in Phnom Penh, Cambodia. Journal of Toxicology, from doi:10.1155/2011/639814:1-8.
Kim, K.H., Kabir, E., & Jahan, S.A. (2017). Exposure to pesticides and the associated human health effects. Science of the Total Environment. 575(1), 525-535.
Lekei, E.E., Ngowi, A.V., & London, L. (2016). Underreporting of acute pesticide poisoning in Tanzania: modelling results from two cross-sectional studies. Environmental Health. 15, 118-127.
Li, D., Huang, Q., Lu, M., Zhang, L., Yang, Z., Zong, M., & et al. (2015). The organophsphate insecticide chlorpyrifos confers its genotoxic effects by inducing DNA damage and cell apoptosis. Chemosphere. 135, 387-393.
Neghab, M., Jalilian, H., Taheri, S., Tatar, M., & Zadeh, Z.H. (2018). Evaluation of hematological and biochemical parameters of pesticide retailers following occupational exposure to a mixture of pesticides. Life Science. 202, 182-187.
Ndlovu, V., Dalvie, M.A., & Jeebhay, M.F. (2014). Asthma associated with pesticide exposure among women in rural Western Cape of South Africa. Am J Med. 57, 1331-1343.
Quansah, R., Bend, J.R., Rahaman, A.A., Armah, F.A., Luginaah, I., Essumang, D.K., & et al. (2016). Associations between pesticide use and respiratory symptoms: A cross-sectional study in Southern Ghana. Environmental Research. 150, 245-54.
Raanan, R., Harley, K.G., Balmes, J.R., Bradman, A., Lipsett, M., & Eskenazi, B. (2015). Early-life exposure to organophosphate and pediatric respiratory symptoms in the CHAMACOS cohort. Environ Health Perspect.123, 179-85.
Reginald, Q., Bend, J.R., Rahaman, A.A., Armah, F.A., Luginaah, I., Essumang, D.K. & et al. (2016). Associations between pesticide use and respiratory symptoms: A cross-sectional study in Southern Ghana. Environmental Research. 150, 245-254.
Silva, D.M., Stadlinger, N., Mmochi, A.J., Lundborg, C.S., Marrone, G. (2016). Pesticide use and self-reported health symptoms among rice farmers in Zanzibar. J Agromedicine. 21, https://doi.org/ 10.1080/1059924X. 2016.1211572.
Sullivan, K., Krengel, M., Bradford, W., Stone, C., Thompson, A.T., Heeren, T., & et al. (2018). Neurosychological functioning in military pesticide applicators from the Gulf War: Effects on information processing speed, attention and visual memory. Neurotoxicology and Teratology. 65, 1-13.
Thetkathuek, A., Yenjai, P., Jaidee, W., Jaidee, P., & Sriprapat, P. (2017). Pesticide exposure and cholinesterase levels in migrant farm workers in Thailand. J Agromedicine. 22, 118-130.
Walton, A.L., Leprevost, C., Wong, B., Linnan, L., Birkhead, S., & Mooney, K. (2016). Observed and self-reported pesticide protective behaviors of Latio migrant and seasonal farmworkers. Environmental Research. 147, 275-83
World Health Organization (WHO). (2016). International code of conduct on pesticide management: Guidelines on highly hazardous pesticides. Switzerland.
กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2561). ปริมาณและมูลค่าการนำเข้าสารกำจัดศัตรูพืช. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2561, จาก http://www.doa.go.th/ard/index
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2561). แอลกอฮอล์คืออะไร. สืบค้นเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2561. จาก https://www.dmh.go.th/news/view. asp?id=964
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2561). เวทีวิชาการเพื่อให้ข้อมูลแก่สาธารณะ เรื่อง ข้อเท็จจริงทางวิชาการในการควบคุมสารเคมีอันตราย: พาราควอต
ไกลโฟเซต และคอร์ไพริฟอส. เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2561.
ฌาน ปัทมะ พลยง พิมพร พลดงนอก ศิราณี เย็นใจ. (2559). การทดสอบสมรรถภาพร่างกายในงานอาชีวอนามัยของกลุ่มอาชีพชาวนา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์. 16(2), 119-137.
ดลนภา ไชยสมบัติ จรรยา แก้วใจบุญ และอัมพร ยานะ. (2560). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร: กรณีศึกษาเกษตรในตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 4, 305-316.
นภัค ด้วงจุมพล. Glyphosate. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2561, จาก http://www.summacheeva.org/ index_thaitox_ glyphosate.htm.
พิพัฒน์ สุยะ ชยาภรณ์ สิทธิสันต์ นิพนธ์ จีนขาวขา ธนิตย์ คาแคว่น. (2559). การเพิ่มผลผลิตข้าวไร่ให้เพียงพอต่อกรบริโภคในครัวเรือนพื้นที่
ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน. การประชุมวิชาการ เรื่อง นวัตกรรมเพื่อสุขภาวะชุมชน. วันที่ 15-16 ธันวาคม 2559
ณ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี กรุงเทพฯ.
รัตนา ทรัพย์บำเรอ สุรัตน์ หงส์สิบสอง และนลิน สิทธิธูรณ์. (2561). การศึกษาผลกระทบทางสุขภาพจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช: กรณีศึกษาในเกษตรกรปลูกกระเทียม จังหวัดพะเยา. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยนเรศวร. 26(1), 20-31.
ศูนย์พิษวิทยา โรงพยาบาลรามาธิบดี. (2561). ภาวะพิษสารปราบศัตรูพืช: กรณีศึกษาจากผู้ป่วย. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 เมษายน 2561,จาก https://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/ sites/ default/files/public /pdf/books/pesticide_book .pdf
วิชชาดา สิมลา และตั้ม บุญรอด. (2555). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันสารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ตำบลแหลมโตนด
อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง. วารสารสาธารณสุขศาสตร์. 42(2), 103-113.
วรเชษฐ์ ขอบใจ อารักษ์ ดำรงสัตย์ พิทักษ์พงศ์ ปันต๊ะ และเดช ดอกพวง. (2553). พฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชและระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดของกลุ่มเกษตรกรต้นน้ำ: กรณีศึกษาชาวเขาเผ่าม้ง จังหวัดพะเยา. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 4(2), 36-46.
ศิริอุมา เจาะจิตต์ วิยดา กวานเหียน อุดมรัตน์ วัฒนสิทธิ์ พิมาน ธระรัตนสุนทร สุภาภรณ์ ยิ้มเที่ยง จันจิรา มหาบุญ และคณะ. (2560). การเปรียบเทียบความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรมของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว และปริมาณสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในสิ่งแวดล้อม จังหวัดนครศรีธรรมราช.
วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ. 10(37), 10-20.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2557). สรุปผลการสำรวจภาวะทำงานของประชากร. กรุงเทพฯ: กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). จังหวัดที่มีการปลูกข้าวมากที่สุด 10 ลำดับ. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2560. จาก http:// service.nso.go.th/nso/ nsopublish/TopTen/10/ T1005/th/th.htm
สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2560). ผลกระทบต่อสุขภาพจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2560.
จาก http://envocc.ddc.moph. go.th/contents /view/106.
หนังสือพิมพ์ข่าวสด. (2560). ฟุ้งแชมป์ส่งออกข้าว. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2560. จาก https://www. khaosod.co.th/eco nomics/news_537817
อุดมศักดิ์ แซ่โง้ว พลเทพ วิจิตรคุณากร และสาวิตรี อัษณางค์กรชัย. (2559). ข้อเท็จจริงและตัวเลขเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย.
ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา, สงขลา.php?option=com_ content&view=article&id=22:stat25 35&catid=29:stat&Itemid=104
Amaral, A.F.S. (2014). Pesticides and asthma: Challenges for epidemiology. Front Public Health, from https://doi.org/ 10.3389/fpubh. 2014.00006
Bhandari, G., Atreya, K., Yang, X., Fan, L., & Geissen, V. (2018). Factors affecting pesticide safety behavior: The perceptions of Nepalese farmers and retailers. Science of the Total Environment, 631(1), 1560-1571.
Bloom, B.S. (1971). Hand book on formative and summative evaluation of student learn. New York: McGraw Hill.
Bondori, A., Bagheri, A., Damalas, C.A., & Allahyari, M.S. (2018). Use of personal protective equipment towards pesticide exposure: Farmers’ attitudes and determinants of behavior. Science of the Total Environment. 639(15), 1156-1163.
Hernandez, A.F., Parron, T., & Alarcon, R. (2011). Pesticides and asthma. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 11(2), 90-96.
Heusinkveld, H.J., & Westerink, R.H.S. (2017). Comparison of different in vitro cell models for the assessment of pesticide induced dopaminergic neurotoxicity. Toxicology in Vitro. 45(1), 81-88.
Hu, R., Huang, X., Huang, J., Li, Y., Zhang, C., Yin, Y., & et al. (2015). Long-and Short-term health effects of pesticide exposure: A cohort study from China. PLOS ONE, from doi:10.1371 /journal.pone. 0128766
Jensen, H.K., Konradsen, F., Jors, E., Petersen, J.H., & Dalsgaard, A. (2011). Pesticide use and self-reported symptoms of acute pesticide poisoning among aquatic farmers in Phnom Penh, Cambodia. Journal of Toxicology, from doi:10.1155/2011/639814:1-8.
Kim, K.H., Kabir, E., & Jahan, S.A. (2017). Exposure to pesticides and the associated human health effects. Science of the Total Environment. 575(1), 525-535.
Lekei, E.E., Ngowi, A.V., & London, L. (2016). Underreporting of acute pesticide poisoning in Tanzania: modelling results from two cross-sectional studies. Environmental Health. 15, 118-127.
Li, D., Huang, Q., Lu, M., Zhang, L., Yang, Z., Zong, M., & et al. (2015). The organophsphate insecticide chlorpyrifos confers its genotoxic effects by inducing DNA damage and cell apoptosis. Chemosphere. 135, 387-393.
Neghab, M., Jalilian, H., Taheri, S., Tatar, M., & Zadeh, Z.H. (2018). Evaluation of hematological and biochemical parameters of pesticide retailers following occupational exposure to a mixture of pesticides. Life Science. 202, 182-187.
Ndlovu, V., Dalvie, M.A., & Jeebhay, M.F. (2014). Asthma associated with pesticide exposure among women in rural Western Cape of South Africa. Am J Med. 57, 1331-1343.
Quansah, R., Bend, J.R., Rahaman, A.A., Armah, F.A., Luginaah, I., Essumang, D.K., & et al. (2016). Associations between pesticide use and respiratory symptoms: A cross-sectional study in Southern Ghana. Environmental Research. 150, 245-54.
Raanan, R., Harley, K.G., Balmes, J.R., Bradman, A., Lipsett, M., & Eskenazi, B. (2015). Early-life exposure to organophosphate and pediatric respiratory symptoms in the CHAMACOS cohort. Environ Health Perspect.123, 179-85.
Reginald, Q., Bend, J.R., Rahaman, A.A., Armah, F.A., Luginaah, I., Essumang, D.K. & et al. (2016). Associations between pesticide use and respiratory symptoms: A cross-sectional study in Southern Ghana. Environmental Research. 150, 245-254.
Silva, D.M., Stadlinger, N., Mmochi, A.J., Lundborg, C.S., Marrone, G. (2016). Pesticide use and self-reported health symptoms among rice farmers in Zanzibar. J Agromedicine. 21, https://doi.org/ 10.1080/1059924X. 2016.1211572.
Sullivan, K., Krengel, M., Bradford, W., Stone, C., Thompson, A.T., Heeren, T., & et al. (2018). Neurosychological functioning in military pesticide applicators from the Gulf War: Effects on information processing speed, attention and visual memory. Neurotoxicology and Teratology. 65, 1-13.
Thetkathuek, A., Yenjai, P., Jaidee, W., Jaidee, P., & Sriprapat, P. (2017). Pesticide exposure and cholinesterase levels in migrant farm workers in Thailand. J Agromedicine. 22, 118-130.
Walton, A.L., Leprevost, C., Wong, B., Linnan, L., Birkhead, S., & Mooney, K. (2016). Observed and self-reported pesticide protective behaviors of Latio migrant and seasonal farmworkers. Environmental Research. 147, 275-83
World Health Organization (WHO). (2016). International code of conduct on pesticide management: Guidelines on highly hazardous pesticides. Switzerland.
Downloads
Published
2020-06-30
How to Cite
Pattama Polyong, C. ., Kakasikan, C. ., Jongjit, P. ., Wongpen, T. ., Ponpratom, Y. ., & Pondongnok, P. . (2020). Mixed method research: The rice famers’s behavior of chemical pesticide using influence of acute symptom among farmers in Phachi District, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province. UBRU Journal for Public Health Research, 9(1), 104–115. Retrieved from https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/243319
Issue
Section
ORIGINAL ARTICLES
License
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากบรรณาธิการวารสารนี้ก่อนเท่านั้น
