ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่ดื้อต่อยาโคลิสติน ของผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

ผู้แต่ง

  • ชาคริต ขันแข็ง หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • พีชานิกา ชอบจิตต์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • อนุศักดิ์ เกิดสิน คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • เบ็ญจวรรณ คำแหงพล กลุ่มงานป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

คำสำคัญ:

แบคทีเรียแกรมลบ, การติดเชื้อแบคทีเรีย, ยาต้านจุลชีพกลุ่มโคลิสติน

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่ดื้อต่อยาต้านจุลชีพกลุ่ม colistin ในผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลร้อยเอ็ด เป็นการศึกษาประเภทกลุ่มศึกษา-กลุ่มเปรียบเทียบแบบไม่จับคู่ (Unmatched case-control study, อัตราส่วน case : control, 1: 2)โดยกลุ่มศึกษา คือ ผู้ป่วยที่มีผลเพาะเชื้อยืนยันการติดเชื้อ Escherichia coli (E. coli), Klebsiella pneumoniae (K. pneumoniae), Pseudomonas aeruginosa (P. aeruginosa) และ Acinetobacter baumannii (A. baumannii) ที่ดื้อยา colistin จำนวน 194 ราย และกลุ่มเปรียบเทียบ คือ ผู้ป่วยที่มีผลเพาะเชื้อ ยืนยันว่าติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่ดื้อต่อยาต้านจุลชีพอื่นๆ ยกเว้นยา colistin จำนวน 388 ราย เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนและผลเพาะเชื้อจากห้องปฏิบัติการจุลชีววิทยา ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2561 ถึง 31 กรกฎาคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ด้วยสถิติเชิงอนุมาน Multiple logistic regression กำหนดนัยสำคัญทางสถิติ p<0.05

                ผลการศึกษา พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่ดื้อต่อยาต้านจุลชีพกลุ่มโคลิสติน ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว (ORAdj = 2.77, 95%CI= 1.72–4.47) ผู้ป่วยที่มีจำนวนวันนอนมากกว่า 7 วัน (ORAdj=2.56, 95%CI=1.76 –3.72) ผู้ป่วยที่ใส่ท่อช่วยหายใจ (ORAdj = 3.40, 95%CI= 2.20 – 5.25) และผู้ป่วยที่มีประวัติได้รับการรักษาด้วยยา3rd-4thCephalosporins (ORAdj = 1.75, 95%CI = 1.19–2.57)

                สรุป ผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงดังกล่าวควรมีมาตรการดูแลด้านการรักษาพยาบาล เพื่อควบคุมและป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่ดื้อต่อยาต้านจุลชีพกลุ่มโคลิสติน

เอกสารอ้างอิง

นรีลักษณ์ สุวรรณโนบล และคณะ. (2561). ศึกษาสถานการณ์การติดเชื้อการดำเนินงานป้องกันและควบคุมการติดเชื้อของโรงพยาบาลในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. The Journal of Baromarajonani College of Nusing, Nakhonratchasima. 24, 2.

นิตยา สิงห์พลทัน. (2563). อุบัติการณ์การดื้อยาโคลิสตินในเชื้อ Enterobacteriaceaeสายพันธุ์ที่ดื้อต่อยา กลุ่ม Carbapenems. วารสารเทคนิคการแพทย์ .48, 2.

นิตยา อินทราวัฒนา และมุทิตา วนาภรณ์. (2558). โรคติดเชื้อในโรงพยาบาลและสถานการณ์การดื้อยา. ภาควิชาจุลชีววิทยาและอิมมิวโนโลยี คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล.

แผนยุทธศาสตร์การจัดการการดื้อยาต้านจุลชีพประเทศไทย พ.ศ. 2560–2564. (2561).นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.

เพ็ญศรี ลออ และรัตนา เอกจริยาวัฒน์. (2553). อุบัติการณ์และผลกระทบของการเกิดปอดอักเสบของผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ โรงพยาบาลนครนายก. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 4, 1.

ภาณุมาศ ภูมาศ, วิษณุ ธรรมลิขิตกุล, ภูษิตประคองสาย, ดวงรัตน์โพธะ, อาทร ธิ้วไพบูล, และสุพล ลิมวัฒนานนท์. (2555). ผลกระทบด้านสุขภาพและเศรษฐศาสตร์จากการติดเชื้อดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทย: การศึกษาเบื้องต้น. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 6(3), 352-360.

วิษณุ ธรรมลิขิตกุล. (2554). การดื้อยาต้านจุลชีพ : ความสำคัญต่อระบบสุขภาพ. เวชบันทึกศิริราช. ภาควิชาอายุรศาสตร์, คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล, มหาวิทยาลัยมหิดล.

ศูนย์เฝ้าระวังเชื้อดื้อยาต้านจุลชีพแห่งชาติ (NARST) สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. สถานการณ์เชื้อดื้อยาของประเทศไทย 2563 (อินเตอร์เน็ต). 2020. (เข้าถึงเมื่อ 20 ธันวาคม 2563). เข้าถึงได้จาก http://narst.dmsc.moph.go.th/data/AMR%202000-2020-12M.pdf

D. R. Giacobbe. et. Al., Risk factors for bloodstream infections due to colistin-resistant KPC-producing Klebsiella pneumoniae: results from a multicenter case-control-control study. [Internet]. 2015 [cited 2021 October 12]. Available from : https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26278669/

Gul R. Yilmaz et al. (2016). Risk factors for infection with colistinresistant gram-negative microorganisms : a multicenter study. Ann Saudi Med. 36, 3: 216-222.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-12-27

รูปแบบการอ้างอิง

ขันแข็ง ช., ชอบจิตต์ พ., เกิดสิน อ., & คำแหงพล เ. (2022). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่ดื้อต่อยาโคลิสติน ของผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลร้อยเอ็ด. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 11(2), 66–78. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/254655

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ