การประเมินความปลอดภัยด้านอาหารจากการปนเปื้อนของสาร โซเดียมไฮโดรซัลไฟต์ในตัวอย่างอาหารสำเร็จรูปและอาหารพร้อมปรุง จากตลาดสดในเขตต่างๆ ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

ผู้แต่ง

  • ธีรัฐพล งามพงษ์พรรณ โรงเรียนหนองชุมแสงวิทยา
  • กันธสิษฐ์ คงทิพย์ โรงเรียนดรุณสิกขาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
  • กันตา พยุงธนทรัพย์ โรงเรียนดรุณสิกขาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
  • ธีรดา อุดมเจตจำนง โรงเรียนดรุณสิกขาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
  • รวินพันธ์ ธนกำธร โรงเรียนดรุณสิกขาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
  • สุกนต์ธี สุรเจริญใจ โรงเรียนดรุณสิกขาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
  • สุภัสสร มุ่งหมาย โรงเรียนดรุณสิกขาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
  • ศุจิมน มังคลรังษี มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ

คำสำคัญ:

Sulfites residue, สารฟอกขาว, วัตถุเจือปนในอาหาร

บทคัดย่อ

การปนเปื้อนของสารฟอกขาวหรือสารโซเดียวไฮโดรซัลไฟล์ในอาหารหรือผลิตภัณฑ์ในอาหารที่นิยมใช้ในการถนอมอาหารเพื่อการยังยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ที่เกินมาตรฐานการสุขาภิบาลอาหาร กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข กำหนดให้ไม่เกิน 500 มิลลิกรัมต่อปริมาณอาหาร 1 กิโลกรัม จะส่งผลกระทบต่อผู้บริโภค ดังนั้นการศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์
การปนเปื้อนของสารฟอกขาวในอาหาร 100 ตัวอย่าง จากอาหาร 5 ประเภทคือ ผลิตภัณฑ์เส้นก๋วยเตี๋ยว หน่อไม้ดอง ลูกชิ้นปลา ข้าวสาร เเละขนมปัง ประเภทละ 20 ตัวอย่าง สุ่มตัวอย่างด้วยวิธี สุ่มตัวอย่างแบบสะดวก (Convenience Sampling) โดยการเก็บตัวอย่างในตลาดสดเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล และนำตัวอย่างมาทดสอบด้วยชุดทดสอบการปนเปื้อนสารฟอกขาว (Alert for sulfile) และสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ  การศึกษาในครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบถึงสถานการณ์การตกค้างของสารโซเดียมไฮโดรซัลไฟต์ในอาหารดังต่อไปนี้คือ ข้าว ผลิตภัณฑ์เส้นก๋วยเตี๋ยว หน่อไม้ดอง ลูกชิ้นปลาเเละขนมปัง ที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพผู้บริโภคตามมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารกรมอนามัยกระทรวงสาธารณสุข โดยดำเนินการเก็บตัวอย่างที่ใช้ศึกษาในตลาดสดต่างๆในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล และนำมาทดสอบด้วยชุดทดสอบการปนเปื้อน alert for sulfite  
ผลการวิเคราะห์พบว่าตัวอย่างอาหารที่นามาทดสอบมีความหลากหลายและเป็นตัวแทนกลุ่มอาหารที่สนใจได้อย่างครบถ้วนทั้งในแง่ชนิดและปริมาณทดสอบและพบการปนเปื้อนของโซเดียมไฮโดรซัลไฟล์จากผลิตภัณฑ์เส้นก๋วยเตี๋ยว 4 ตัวอย่าง ได้แก่ เส้นหมี่ 2 ตัวอย่างและวุ้นเส้น 2 ตัวอย่าง อยู่ในช่วงปริมาณ 10-100 ppm คิดเป็นร้อยละ 20 ของผลิตภัณฑ์เส้นก๋วยเตี๋ยวทั้งหมด และคิดเป็นร้อยละ 4 ของตัวอย่างทั้งหมด
จากผลการการทดสอบทั้งหมดสรุปได้ว่า ตัวอย่างของผลิตภัณฑ์อาหารจาพวกเส้นก๋วยเตี๋ยว พบการปนเปื้อนโซเดียมไฮโดรเจนซัลไฟต์ที่ค่อนข้างสูง ผู้บริโภคที่มีความเสี่ยงต่อการแพ้สารประกอบดังกล่าวควรหลีกเลี่ยงในการบริโภค นอกจากนี้ ควรมีการเพิ่มความตระหนักแก่ผู้ผลิตและผู้จาหน่ายอาหาร รวมทั้งความร่วมมือของบุคลากรที่เกี่ยวข้องที่ต้องดาเนินการตรวจสอบและปรับปรุงความปลอดภัยของอาหารเพื่อลดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนวัตถุเจือปนในอาหารดังกล่าว 

เอกสารอ้างอิง

คลังความรู้ SciMath. (2554). สารฟอกขาวคืออะไร. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565, จาก https://www.scimath.org/article-science/item/2059bleach#:~:text=สารฟอกขาวเป็นสาร,ผลิตภัณฑ์%20อาหารอย่างใกล้ชิด

เคมีฟิสิกส์ของสิ่งทอ อาหาร และของรอบตัว. (2561). วิทยาศาสตร์สิ่งทอ อาหาร สีสัน เครื่องสำอาง ของรอบตัว. สืบค้นเมื่อ 17 ธันวาคม 2565, จาก https://textilefoodcolorchem.wordpress.com/?fbclid=IwAR1Xk48MOMMtyJQqJcmNb5pye1RYywGeM6o3rReIbe4_vm9qurCOtj5pD9w

จินตนา กิจเจริญวงศ์, ยุพเรศ เอื้อตรงจิตต์. (2558). การประเมินการได้รับสัมผัสของซัลเฟอร์ไดออกไซด์จากการ บริโภคผักและผลไม้แห้ง นำ เข้าจากต่างประเทศของคนไทย พ.ศ. 2548-2557. วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. 57 (1) , 58-68. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565, จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/dmsc/article/download/243150/165330

นิตยสารออนไลน์ฉลาดซื้อ ฉบับที่ 191. (ม.ป.ป.). สารฟอกขาว ใน “วุ้นเส้นสด”. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565, จาก

https://www.chaladsue.com/article/2474

บี สมาร์ท ซายเอ็นซ์. (2563). ชุดทดสอบซัลไฟต์ในกุ้ง ( Alert® for Sulfites). สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565, จาก https://www.bsmartsci.com/product/285/ชุดทดสอบซัลไฟต์ในกุ้ง-alert®-for-sulfites

พิมพ์เพ็ญ พรเฉลิมพงศ์, นิธิยา รัตนาปนนท์. (2548). วัตุเจือปนในอาหาร. สืบค้นเมื่อ 17 ธันวาคม 2565,จาก

https://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/1955/sulfites-ซัลไฟต์?fbclid=IwAR1RyhzHOLo2-IMhPxjw9nntPONPEE_D0AIxbBnHqNg3Mu9p6RGULe6B5BU

ราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป. (ลงวันที่ 6 กันยายน 2547).ราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่มที่ 121, ตอน พิเศษ 97 ง

รุ่งทิวา รอดจันทร์. (ม.ป.ป.). ซัลไฟต์กับภูมิแพ้. สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2566, จาก https://www.doa.go.th/psco/wp-content/uploads/2020/06/ซัลไฟต์กับภูมิแพ้.pdf

วัชรี คงรัตน์ (2563) การใช้วัตถุเจือปนอาหารในผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ. กลุ่มตรวจสอบคุณภาพวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ กองวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมสัตว์น้ำ กรมประมง สิงหาคม 2563 สืบค้น 5 มกราคม 2566, จาก https://www4.fisheries.go.th/local/file_document/20200827154947_1_file.pdf

วัตถุเจือปนอาหาร. (2564). กระทรวงสาธารณสุข. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 281) พ.ศ. 2547

สุภมาศ วัยอุดมวุฒิ. (2561). สารฟอกขาวหรือสารโซเดียมไฮโดรซัลไฟต์ (Sodium hydrosulfite). สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565, จาก https://assist-impact.net/th/articles/130597-สารฟอกขาวหรือสาร์โซเดียมฮโดรซัลไฟต์9%20%28Sodium%20hydrosulfite%29

สมจิตต์ บวรวัฒนาโสภณ, รรณา ตันยืนยงยงค์. (2544). สารฟอกขาว. วารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ 49(157) , 32-36. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565. จาก http://lib3.dss.go.th/fulltext/dss_j/2544_49_157_p32-36.pdf

Asgari G, Mohammadi A. S., Faradmal J., Moradi M. J., Yari K. (2018). The study of Blankit concentration as an unauthorized additive in Hamadan bakeries and risk assessment of food consumption. Pajouhan Scientific Journal. 16 (4), 21-27. Cite 2023 Dec 10. Form https://psj.umsha.ac.ir/article-1-422-en.html

Khan N. and Lively J.A.. (2020). Determination of sulfite and antimicrobial residue in imported shrimp to the USA. Aquaculture Reports.18; 1-24. Cite 2023 Dec 10. Form https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352513420306190

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-04-28

รูปแบบการอ้างอิง

งามพงษ์พรรณ ธ., คงทิพย์ ก., พยุงธนทรัพย์ ก., อุดมเจตจำนง ธ., ธนกำธร ร., สุรเจริญใจ ส. ., มุ่งหมาย ส., & มังคลรังษี ศ. . (2023). การประเมินความปลอดภัยด้านอาหารจากการปนเปื้อนของสาร โซเดียมไฮโดรซัลไฟต์ในตัวอย่างอาหารสำเร็จรูปและอาหารพร้อมปรุง จากตลาดสดในเขตต่างๆ ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 12(1), 78–86. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/260858

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ