ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเองของประชาชนบ้านสวนห้อม ตำบลปวนพุ อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย
คำสำคัญ:
การเลือกใช้สมุนไพร, การดูแลสุขภาพตนเอง, ประชาชนบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ ความเชื่อและทัศนคติเกี่ยวกับการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง กลุ่มตัวอย่างคือประชาชนบ้านสวนห้อม ตำบลปวนพุ อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย จำนวน 160 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคล ความรู้ ความเชื่อ และทัศนคติ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้สถิติไคสแควร์
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ มีความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง อยู่ในระดับสูง ร้อยละ 81.3 มีความเชื่อเกี่ยวกับการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง อยู่ในระดับมาก ร้อยละ 70.0 และมีทัศนคติเกี่ยวกับการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง อยู่ในระดับดี ร้อยละ 65.6 และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง ได้แก่ เพศ (χ2=7.660, p<0.05) ประวัติการรักษาโรคหรืออาการเจ็บป่วยกับหมอพื้นบ้าน (χ2=43.663, p<0.05) ความเชื่อ (χ2=6.520, p<0.05) และทัศนคติ (χ2=6.145, p<0.05)
ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าความเชื่อและทัศนคติมีความสัมพันธ์กับการเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ประชาชนเกิดความเชื่อและทัศนคติที่ดีต่อสมุนไพรเพื่อให้ประชาชนหันมาเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเองเพิ่มมากขึ้น
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2560). แผนแม่บทแห่งชาติ ว่าด้วยการพัฒนาสมุนไพรไทย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2560 – 2564. ค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2561 จากhttps://www.dtam.moph.go.th/images/download/dl0021/MasterPlan-Thaiherb.pdf
จิรานุช มีสุวรรณ์, กนกนาฎ อภัยภักดิ์, อารีญา หึกขุนทด, และวัฒนา ชยธวัช. (2565). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเองของประชาชนบ้านซับตารี จังหวัดจันทบุรี. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยนครราชสีมา. 1(2), 1 – 13.
ชนิดา มัททวางกูร, ขวัญเรือน ก๋าวิตู, สุธิดา ดีหนู, และ สิริณัฐ สินวรรณกุล. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรของประชาชนในเขตภาษีเจริญ. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม. 20(39), 99 – 109.
ชวภณ พุ่มพงษ์ และทัศพร ชูศักดิ์. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาสมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุในตำบลทองเอน อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี. วารสารวิจัยและพัฒนาวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์. 17(2), 89 – 103.
บุญเลี้ยง สุพิมพ์, นรุวรรณ อยู่สำราญ, ปิยะพงษ์ ชุมศรี, มธุรส ชลามาตย์ และ อรทัย ปานเพชร. (2566). ความหลากหลายและการใช้ประโยชน์ทางยาจากพืชสมุนไพรในชุมชนบ้านสวนห้อมตำบลปวนพุ อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา. 28(1), 1 – 19.
ปฏิภาณี ขันธโภค และ เนตรนภา สาสังข์. (2565). ผลของโปรแกรม พัฒนาศักยภาพด้านการใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เทศบาลตำบลคลองจิก อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน. 28(1), 114 – 127.
ปิยทัศน์ ใจเย็น และ ยุทธนา แยบคาย. (2563). ปัจจัยที่มีผลต่อความเชื่อมั่นในผลิตภัณฑ์สมุนไพรของประชาชน จังหวัดสุโขทัย. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. 18(1), 122 – 134.
ปาลิกา เวชกุล, วิริญญา เมืองช้าง, และ จุฑารัตน์ ภูบรรทัด. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้พืชสมุนไพร พื้นบ้านในการดูแลสุขภาพเบื้องต้นของอาสาสมัคร สาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลแม่ไร่ อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย. วารสารวิจัยราชภัฏเชียงใหม่. 22(3), 159 – 173.
พัชราพร หัตถิยา, ธีระวุธ ธรรมกุล, และอนัญญา ประดิษฐปรีชา. (2566). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพของประชาชนเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารกฎหมายและนโยบายสาธารณสุข. 9(2), 285 – 295.
ภิษณี วิจันทัก. (2563). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ ผลิตภัณฑ์สมุนไพรของประชาชนบ้านหนองบัวศาลา จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า. 31(1), 12 – 21.
สุนทรี จีนธรรม, ปัณณ์รภัส ถกลภักดิ์, และ จีรภัทร์ อัฐฐิศิลป์เวท. (2558). การศึกษาความหลากหลายของพรรณพืชสมุนไพรและภูมิปัญญาท้องถิ่นโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านดงบัง ตำบลขี้เหล็ก อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี. วารสารวิจัยสหวิทยาการไทย. 10(3), 1 – 8.
สุวภี กลีบบัว, เจริญศรี ยอมเจริญ, และ อรพินธ์ สุชาติ. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพ ตนเองของประชาชนในเขตอำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น. 7(1), 195 – 209.
สอ้าน ชำนิ. (2561). ข้อมูลประวัติหมอพื้นบ้าน นายสอ้าน ชำนิ. สัมภาษณ์โดยบุญเลี้ยง สุพิมพ์ นรุวรรณ อยู่สำราญ ปิยะพงษ์ ชุมศรี มธุรส ชลามาตย์ และอรทัย ปานเพชร เมื่อ 20 สิงหาคม 2561.
Arumugam, N. (2019). Knowledge, attitudes and practices (KAP) towards medicinal plants among Malaysian Consumers. Med Aromat Plants (Los Angeles). 8, 341.
Best, J. W. (1981). Research in Education. (4th ed.). New Delhi: Prentice Hall of India Pvt. Ltd.
Blooms, B. S., Hastings, J. T., & Madus, G. F. (1971). Handbook on formative and summative evaluation of student learning. 1st ed. New York: McGraw-Hill. 923.
Jibril, A. B., Kwarteng, M, A., Chovancova, M., & Denanyoh, R. (2019). The influence of selected factors on the use of herbal products. Journal of Competitiveness. 11(4), 57–72.
Kristianto, H., Pramesona, B. A., Rosyad, Y. S., Andriani, L., Putri, T. A. R. K., & Rias, Y. A. (2022). The effects of beliefs, knowledge, and attitude on herbal medicine use during the COVID-19pandemic: A cross-sectional survey in Indonesia. F1000Research. 11: 483.
Likert, R. (1967). The Method of constructing attitude scale. In Reading in Fishbein. New York: Wiley & Son.
Rahayu, Y. Y. S., Araki, T., & Rosleine, D. (2020). Factors affecting the use of herbal medicines in the universal health coverage system in Indonesia. Journal of Ethnopharmacology. 260, 112974.
Wayne, W. D. (1995). Biostatistics: A Foundation of Analysis in the Health Science (6th ed.). John Wiley & Sonc. Inc., 180.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากบรรณาธิการวารสารนี้ก่อนเท่านั้น
