ผลของการพัฒนาทักษะการดูแลผู้สูงอายุโรคเบาหวานของ อสม. และผู้ดูแลหลัก โดยใช้ตัวแบบ 2AI

ผู้แต่ง

  • นรานุช ขะระเขื่อน วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครศรีธรรมราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • รัถยานภิศ รัชตะวรรณ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครศรีธรรมราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • ดลปภัฏ ทรงเลิศ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครศรีธรรมราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • สุวิชญา วิริยะศิริกุล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครศรีธรรมราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
  • ธนาภรณ์ ดารากัย วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครศรีธรรมราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

โรคเบาหวาน, ตัวแบบ 2AI, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน, ผู้ดูแล, การวิจัยเชิงปฏิบัติการ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลของตัวแบบในการดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเบาหวานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และผู้ดูแล ก่อนและหลังนำ 2AI Model (ตัวแบบในการเยี่ยมบ้าน) ไปใช้ กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย อสม. จำนวน 30 คน และผู้ดูแลหลัก จำนวน 30 คน ใช้การสุ่มแบบเฉพาะเจาะจงโดยการประชุมปรึกษากับแกนนำของ อสม. และพยาบาลเวชปฏิบัติในการค้นหาผู้สูงอายุที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามส่วนบุคคล แบบวัดประสิทธิภาพ แบบติดตามประสิทธิภาพ และแบบวัดความเป็นไปได้ของตัวแบบ ตรวจสอบเครื่องมือโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน มีค่า IOC อยู่ระหว่าง 0.67–1.00 แบบติดตามประสิทธิผลของการพัฒนา อสม. ที่ดูแลผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน โดยใช้ 2AI Model เท่ากับ 0.91 และมีได้ค่าแอลฟ่าครอนบาช 0.861 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติ Wilcoxon-Signed Rank Test

ผลการวิจัยพบว่า หลังใช้ 2AI Model อสม. และผู้ดูแล มีความสามารถในการดูแลผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน ทั้งด้านการประเมินความสามารถในการประเมินภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุและความต้องการดูแล ด้านวิเคราะห์ความต้องการการดูแลของผู้สูงอายุ และด้านการปฏิบัติการดูแลร่วมกับผู้ดูแลดีกว่าก่อนใช้ 2AI Model อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.01 (p<0.01)

ข้อเสนอแนะ ตัวแบบ 2AI ช่วยให้การเยี่ยมบ้านของเจ้าหน้าที่สามารถปฏิบัติงานในการดูแลสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2564. กรุงเทพฯ.

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2560). การเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพจาก อสม. สู่ อสค.

กรุงเทพ ฯ: โอขวิทย์ (ประเทศไทย).

กฤษณา คำลอยฟ้า. (2554). พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานในคลินิคโรคเบาหวาน โรงพยาบาลแก้งสนามนาง อำเภอแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาลัยพยาบาบรมราชชนนี นครราชสีมา, 17(1), 17-30.

จุฑามาสจันทร์ฉาย, มณีรัตน์ ธีระวิวัฒน์ และนิรัตน์ อิมามี. (2555). โปรแกรมการเรียนรู้เรื่องเบาหวานและการจัดการตนเองของผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 7(2), 69-83.

พาณี วิรัชชกุล, ยุทธ ไกรวรรณ และกอบกุล วิศิษฎ์สรศักดิ์ (2557). การพัฒนาและประเมินตัวแบบการจัดการตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยัยขอนแก่น, 7(2), 65-74.

สิริเนตร กฤติยาวงศ์, พรรณทิพย์ ตันติวงษ์ และสุภมัย สุนทรพันธ์. (2554). โรคต่อมไร้ท่อในเวชปฏิบัติ. กรุงเทพ ฯ: เรือนแก้ว

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราช. (2564). ข้อมูลประชากรจังหวัดนครศรีธรรมราช. สืบค้นจาก http://ww.hdc.moph.go.th/hdc/main/index.php. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2566

ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2552). ครอบครัวและผู้สูงอายุ ใน ชื่นตาวิชชาวุธ (บรรณาธิการ). การทบทวนและสังเคราะห์องค์ความรู้ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2545 – 2550: แผนงานวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้สูงอายุ.

กรุงเทพ ฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุขและมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. American Diabetes Association. (2017). Classification and Diagnosis of Diabetes. Diabetes Care, 40(Suppl.1), S11-S24.

Kannasoot, P. (1999). Statistics for Behavioral Science Research. Bangkok: Chulalongkorn University.

Prochaska, J.O, & DiClement, C.C. (1983). Stages and Processes of Self-change of Smoking toward an Interrative Model of Change. Journal of Counseling and Clinical Psychology, 51, 390-395

Weinstein, N.D., Rothman, A.J. & Sutton, S.R. (1998). Stage Theories of Health Behavior: Conceptual and Methodological Issues. Health Psychology, 17, 290-299.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-12-28

รูปแบบการอ้างอิง

ขะระเขื่อน น., รัชตะวรรณ ร. . ., ทรงเลิศ ด. . ., วิริยะศิริกุล ส. ., & ดารากัย ธ. . (2023). ผลของการพัฒนาทักษะการดูแลผู้สูงอายุโรคเบาหวานของ อสม. และผู้ดูแลหลัก โดยใช้ตัวแบบ 2AI. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 12(3), 102–112. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/265415

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ