กระบวนการมีส่วนร่วมในการป้องกันและควบคุมโรคมือ เท้า ปาก ของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านท่าตูม ตำบลท่าตูม อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม
คำสำคัญ:
การป้องกันและควบคุม, โรคมือ เท้า ปาก, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก, รูปแบบบทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) เพื่อพัฒนากระบวนการมีส่วนร่วมในการป้องกันและควบคุมโรคมือ เท้า ปาก ของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านท่าตูม ตำบลท่าตูม อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม กลุ่มเป้าหมาย โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง ทั้งหมด 143 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบสอบถามด้านความรู้ พฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรค การมีส่วนร่วมในการป้องกันและควบคุมโรค การเฝ้าระวังการป้องกันและควบคุมโรค และแบบสังเกตพฤติกรรมเด็ก ดำเนินการระหว่างเดือนสิงหาคม - ตุลาคม 2566 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา นำเสนอด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน และการหาค่าการแจกแจงความถี่ เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน
ผลการศึกษา เมื่อเปรียบเทียบก่อนและหลังการพัฒนากระบวนการมีส่วนร่วมในการป้องกันและควบคุมโรคมือ เท้า ปาก พบว่า ด้านความรู้ มีค่าความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการพัฒนา เท่ากับ 1.41 คะแนน ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ
p-value <0.001 ด้านพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคมือ เท้า ปาก มีค่าความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการพัฒนา เท่ากับ 0.19 คะแนน p-value = 0.63 ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนด้านพฤติกรรมของเด็กในการป้องกันและควบคุมโรคมือ เท้า ปาก มีค่าความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการพัฒนา เท่ากับ 1.01 คะแนน ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ p-value <0.001 การมีส่วนร่วมการป้องกันและควบคุมโรค ค่าความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการพัฒนา เท่ากับ 1.32 คะแนน ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ p-value = 0.013 และการเฝ้าระวังการป้องกันและควบคุมโรค ค่าความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการพัฒนา เท่ากับ 1.32 คะแนน ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ p-value = 0.033 โดยหลังจากที่ครูผู้ดูแลเด็ก ผู้ปกครอง ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเข้าร่วมและมีบทบาทในการพัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคมือเท้าปากสามารถลดอุบัติการณ์เด็กป่วยลงได้ เมื่อเปรียบเทียบข้อมูลในช่วงเวลาเดียวกันย้อนหลัง 5 ปี
สรุป ปัจจัยแห่งความสำเร็จของการดำเนินงาน ประกอบด้วย การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย การเฝ้าระวังป้องกันและควบคุมโรคมือ เท้า ปาก และการติดตาม ประเมินผล และสรุปผลการดำเนินงาน
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มงานควบคุมโรคติดต่อ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคาม. (2566). สรุปรายงานสถานการณ์โรค Hand, foot and mouth diseas ประจำปี 2560-2565 จังหวัดมหาสารคาม. รายงานสถานการณ์การเฝ้าระวังทางระบาดวิทยา. มหาสารคาม: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคาม.
กรมควบคุมโรค. (2555). แนวทางการดำเนินงานป้องกันควบคุมการระบาดของโรคมือ เท้า ปาก. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
จันทราวดี พรมโสภณ, สมคิด ปราบภัย. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคมือเท้าปากของผู้ปกครองและเด็กก่อนวัยเรียน อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา. วารสารควบคุมโรค. 43(4) ต.ค.-ธ.ค 2560, 356-367.
ชฎาพร โทปุรินทร์ และคณะ. (2563). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการป้องกันควบคุมโรคมือเท้าปาก ของผู้ดูแลเด็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน. วารสารสาธารณสุขล้านนา. 16(1), 1-12.
ดารา สัตยาชัย. (2559). พฤติกรรมการป้องกันโรค มือ เท้า ปาก ในเด็กก่อนวัยเรียน ของผู้ปกครองกรณีศึกษา ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านทุ่งพระ ตำบลท่าเกษม อำเภอเมือง จังหวัดสระแก้ว. ภาคนิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาการจัดการสุขภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์.
บุญเทียน อาสารินทร์ และคณะ. (2559). การมีส่วนร่วมในการป้องกันโรคมือเท้าและปาก ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและโรงเรียนพื้นที่อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น. 23(3), 67–76.
พรพญา เตปัน และคณะ. (2561). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมในการป้องกันโรคมือ เท้า ปาก ของผู้ปกครองในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กตำบลเจริญเมือง อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย. ลำปางวารสาร. 39(2), 72-80.
ภัคนิษกาณฑ์ ประดิษฐสุวรรณ์. (2564). รูปแบบการป้องกันควบคุมโรคในโรงเรียนโดยกระบวนการมีส่วนร่วมของโรงเรียนประถมศึกษา เขตสุขภาพที่ 3. วารสารควบคุมโรค. 47 ฉบับเพิ่มเติมที่ 1 ก.ค.-ก.ย. 2564, 827–838.
วีระยุทธ ปานหล้า. (2561). พฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรค มือ เท้า ปาก ของผู้ปกครองเด็กกลุ่มชาติพันธุ์และผู้ดูแลเด็ก ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กตำบลแม่ขะนิง อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน. การค้นคว้าอิสระสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต. วิชาเอกการจัดการการสร้างเสริมสุขภาพ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศิริรัตน์ ปานโต, อมรศักดิ์ โพธิ์อ่ำ. (2561). ความรู้และทัศนคติที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคมือเท้าปากของผู้ปกครองเด็กก่อนวัยเรียนเขตตำบลบ้านหมอ อำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน. 1(2), 30-40.
สมนึก เลิศสุโภชวณิชย์ และคณะ. (2563). รูปแบบการป้องกันควบคุมโรคมือเท้าปากในชุมชน. วารสารควบคุมโรค. 44(4), 274–387.
สราวุธ อัมพร และคณะ. (2563). การพัฒนารูปแบบการป้องกันควบคุมโรคมือเท้าปากของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา. วารสารควบคุมโรค. 46(4) ต.ค.-ธ.ค, 405–413.
สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2565). รายงานการเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก (Hand foot Mouth disease) (รง. 506). นนทบุรี: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
World Health Organization WHO. (2018). Hand, Foot, Mouth Disease Situation Update (Online). ค้นเมื่อวันที่ 7 เมษายน 2566, http://www.wpro.who.int, May 16, 2018.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากบรรณาธิการวารสารนี้ก่อนเท่านั้น