ผลของการใช้แนวทางการปฏิบัติเพื่อป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือดจากการใส่สายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางในหอผู้ป่วยหนักศัลยกรรมทารกแรกเกิด สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: การดูแลรักษาผู้ป่วยทารกแรกเกิดที่ต้องใส่สาย สวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง สามารถทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนโดย เฉพาะอย่างยิ่งการติดเชื้อในกระแสเลือดจากสายสวนหลอดเลือดดำ ส่วนกลาง (central line associated bloodstream infection; CLABSI)วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของอัตราการติดเชื้อใน กระแสเลือดจากการใส่สายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง ภายหลัง การใช้แนวทางปฏิบัติที่ทบทวนปรับปรุงแล้วและประเมินผลการ ปฏิบัติตามแนวทางใหม่ของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในหอผู้ป่วยหนัก ศัลยกรรมทารกแรกเกิด (Neonatal Surgical Intensive Care Unit; NSICU)วิธีการ: ขั้นตอนที่หนึ่งคือการปรับปรุงแนวทาง การปฏิบัติการป้องกัน CLABSI เดิม และประกาศใช้งานตั้งแต่ 1 เมษายน 2562 รวมทั้งมีการให้ความรู้และทบทวนแนวทาง ปฏิบัติแก่พยาบาลวิชาชีพ การประสานขอความร่วมมือกับกุมาร ศัลยแพทย์ วิสัญญีแพทย์ และเจ้าหน้าที่ห้องผ่าตัด ขั้นตอนที่สอง ของการศึกษาคือการเก็บข้อมูลของอาสาสมัคร 2 กลุ่ม กลุ่มที่หนึ่ง คือผู้ป่วยทารกแรกเกิด อายุตั้งแต่ 1-90 วันที่รักษาใน NSICU และ รับการใส่สายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง ผู้ป่วยได้ถูกแบ่งเป็น 2 กลุ่มย่อย : 50 ราย ได้รับการรักษาในช่วงเวลาตั้งแต่ 1 เมษายน 2561 ถึง 31 มีนาคม 2562 และใช้แนวทางการป้องกันเดิม (กลุ่ม ย่อยที่ 1 หรือกลุ่มควบคุม) ผู้ป่วยอีก 50 รายได้รับการรักษาตั้งแต่ 1 เมษายน 2562 ถึง 31 มีนาคม 2563 และใช้แนวทางการป้องกัน ที่ปรับปรุงใหม่ (กลุ่มย่อยที่ 2 หรือกลุ่มทดลอง) อาสาสมัครกลุ่ม ที่ 2 คือพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานใน NSICU 20 ราย และ ปฏิบัติงานตามแนวทางการป้องกัน CLABSI ที่ปรับปรุงใหม่ประเมิน การดูแลผู้ป่วยทารกแรกเกิด 50 คน ตามข้อกำหนดของแนวทาง ปฏิบัติใหม่ผล: ข้อมูลทั่วไปผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มส่วนใหญ่จะคล้ายกัน ยกเว้นเรื่องเพศ และน้ำหนักตัวแรกเกิด อัตราส่วนของเพศชายต่อ เพศหญิงเท่ากับ 23: 27 รายในกลุ่มควบคุมและ 35: 15 รายในกลุ่ม ทดลอง อัตราส่วนของน้ำหนักตัวแรกเกดิ น้อยกว่าปกติตอ่ น้ำหนักตัว แรกเกิดปกติเท่ากับร้อยละ 60 : ร้อยละ 40 ในกลุ่มควบคุม และ ร้อยละ 32 : ร้อยละ 68 ในกลุ่มทดลอง (p = .034) อัตราของการ เกิด CLABSI ในกลุ่มควบคุมสูงกว่าในกลุ่มทดลองอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ (6.81 : 1.69 ครั้งต่อ 1,000 วันใส่สายสวน; p = .025) กลุ่มควบคุมมีค่าเฉลี่ยจำนวนวันที่ใส่สายสวนหลอดเลือดดำส่วน กลางนานกว่ากลุ่มทดลอง (26.42 ± 2.79 vs 23.68 ± 2.79; p = .000) การใส่ PICC line ไม่มีการเกิด CLABSI เหมือนกันทั้งสองกลุ่ม โรคที่มีการเกิด CLABSI มักจะเกี่ยวข้องกับการผ่าตัดในช่องท้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งลำไส้อักเสบรุนแรงจนลำไส้เน่าและกระเพาะ อาหารและลำไส้อุดตัน ปัจจัยเสี่ยงจะทำให้เกิด CLABSI ได้มากคือ การใส่สายสวนโดยตรงตำแหน่งใกล้หลอดเลือดดำส่วนกลาง การใส่ สายสวนคาไว้เป็นเวลานานและโรคของผู้ป่วยที่เกี่ยวกับการผ่าตัด กระเพาะอาหารและลำไส้ ประเมินผลการปฏิบัติงานของพยาบาล วิชาชีพตามข้อกำหนดของแนวทางปฏิบัติถูกต้องมากกว่าร้อยละ 90 ในทุกด้าน (พิสัยร้อยละ 92-100)สรุป: ผลของการใช้แนวทาง การปฏิบัติเพื่อป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือดจากการใส่สายสวน หลอดเลือดดำส่วนกลางที่ทบทวนและปรับปรุงใหม่ สามารถช่วยลด อัตราการติดเชื้อจากสายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางลงได้ประมาณ 4 เท่าเปรียบเทียบกับการใช้แนวทางปฏิบัติเดิม รวมทั้งผลการ ปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพในหอผู้ป่วยหนักศัลยกรรมทารกแรก เกิดมีความถูกต้องมากกว่าร้อยละ 90 ในทุกกิจกรรมตามข้อกำหนด ของแนวทางปฏิบัติใหม่