ประสิทธิผลของน้ำผึ้งแช่เย็นร่วมกับน้ำเกลือบ้วนปากต่อการเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอที่ได้รับรังสีรักษาหรือรังสีรักษาร่วมกับเคมีบำบัด

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: ภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบเป็นปัญหาที่พบบ่อยในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอที่ได้รับรังสีรักษาหรือรังสีรักษาร่วมกับเคมีบำบัด วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของน้ำผึ้งแช่เย็นร่วมกับน้ำเกลือบ้วนปากต่ออาการเยื่อบุช่องปากอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอที่ได้รับรังสีรักษาหรือรังสีรักษาร่วมกับเคมีบำบัด วิธีการ: เป็นการวิจัยแบบทดลอง กลุ่มทดลอง คือ ผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอที่อมน้ำผึ้งแช่เย็นและบ้วนปากด้วยน้ำเกลือ กลุ่มควบคุม คือ ผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอที่บ้วนปากด้วยน้ำเกลือ กลุ่มละ 42  คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป แบบประเมินอาการ ความรุนแรง และระยะเวลาของการเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติ Fisher's exact Test และ Mann Whitney U Test  ผล: การเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบกลุ่มทดลองเกิดร้อยละ 81.0 และกลุ่มควบคุมเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบร้อยละ100  (p = .005) ความรุนแรงของอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) และระยะเวลาการเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบ กลุ่มทดลองมีระยะเวลาเฉลี่ยในการเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบนานกว่ากลุ่มควบคุม ระยะเวลาเฉลี่ยในการเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบแตกต่างกับกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = .022)  สรุป: การใช้น้ำผึ้งแช่เย็นร่วมกับน้ำเกลือบ้วนปากช่วยป้องกันและลดการเกิดแผลในช่องปากได้และสามารถนำไปใช้กับผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอที่ได้รับรังสีรักษาหรือรังสีรักษาร่วมกับเคมีบำบัดเพื่อลดการเกิดภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบได้