การศึกษาเปรียบเทียบไมโครไบโอมในน้ำลายจากผู้ป่วยสูงอายุคนไทยโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ ผู้ป่วยที่มีการรู้คิดบกพร่องบกพร่องเล็กน้อยและกลุ่มคนสุขภาพดี
คำสำคัญ:
โรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์, ภาวะการรู้คิดบกพร่องบกพร่องเล็กน้อย, ผู้สูงอายุ, โมโครไบโอม, เทคโนโลยีการหาลำดับเบสที่พัฒนาขึ้นใหม่บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: โรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ (Alzheimer's disease; AD) เป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมของระบบประสาทซึ่ง ส่วนใหญ่ส่งผลกระทบต่อประชากรสูงอายุ การเปลี่ยนแปลงของจุลินทรีย์ (ไมโครไบโอม) ในช่องปากและอาจมีผลกระทบไป ยังสมองได้ อย่างไรก็ตามความสัมพันธ์ระหว่างไมโครไบโอมในช่องปากและโรคเกี่ยวกับความเสื่อมของระบบประสาท เช่น AD ยังมีการศึกษาวิจัยที่ไม่มากนัก วัตถุประสงค์: เพื่อทำการ เปรียบเทียบความแตกต่างของเชื้อจุลินทรีย์หรือไมโครไบโอม จากตัวอย่างน้ำลายผู้สูงอายุที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรค AD ผู้ที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาเล็กน้อย (mild cognitive impairment; MCI) และกลุ่มควบคุมที่สุขภาพดี (control) วิธีการ: ทำการเก็บตัวอย่างน้ำลายจากผู้ป่วย AD 10 ราย ผู้ป่วย MCI 46 ราย และผู้สูงอายุที่มีสุขภาพดี 44 ราย นำมา ตรวจวิเคราะห์เปรียบเทียบผลทางคลินิก และความแตกต่าง ของไมโครไบโอมด้วยเทคนิค long-read next generation sequencing (NGS) และวิเคราะห์ทาง bioinformatics ด้วยโปรแกรมและกระบวนการต่าง ๆ เช่น QIIME version qiime2, linear discriminant analysis (LDA) และ LDA effect size เป็นต้น ผล: ผู้ป่วย AD มีคะแนน Clinical Dementia Rating, Montreal Cognitive Assessment และ Mini-mental Status Examination ต่ำกว่ากลุ่ม MCI และนอกจากนั้นกลุ่มผู้ป่วย AD ความหลากหลาย ของจุลินทรีย์มากกว่า MCI และกลุ่มควบคุม นอกจากนี้ ผู้ป่วย AD มีจำนวนของเชื้อจุลินทรีย์ ในระดับแฟมิลี่คือ Fusobacteriaceae และจีนัส Fusobacterium ที่เพิ่มมากขึ้น อย่างมีนัยสำคัญ (p < .05) เมื่อเทียบกับตัวอย่างจากกลุ่ม ควบคุม (4.53±3.2 และ 2.60±1.8 สำหรับ AD และ กลุ่มควบคุม คนปกติ ตามลำดับ) และที่น่าสนใจคือพบว่าตัวอย่างจากกลุ่ม ผู้ป่วยสมองเสื่อมอัลไซเมอร์มีจำนวน Prevotella histicola น้อยกว่าตัวอย่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (p < .05) (1.10±1.4 และ 5.36±5.4 สำหรับ AD และ กลุ่มควบคุม คนปกติ ตามลำดับ) สรุป: การใช้เทคนิค long-read NGS เพื่อวิเคราะห์ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพของจุลินทรีย์ในช่องปากใน ผู้สูงอายุ อาจมีประโยชน์ในการบอกถึงความเสี่ยงต่อการเป็น โรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ได้
เอกสารอ้างอิง
Kongjit C, Tuntisak P. Analysis and design of prototype application of caregivers' supportive system phase 1 Alzheimer's based on a design thinking process. Int J Online Biomed 2021;17(13):81-98.
Van Giau V, Senanarong V, Bagyinszky E, Limwongse C, An SSA, Kim S. Identification of a novel mutation in APP gene in a Thai subject with early-onset Alzheimer's disease. Neuropsychiatr Dis Treat 2018;14:3015-23.
Kaufman ND, Chasombat S, Tanomsingh S, Rajataramya B, Potempa K. Public health in Thailand: emerging focus on non-communicable diseases. Int J Health Plann Manage 2011;26(3):e197-212.
Ferreiro AL, Choi J, Ryou J, Newcomer EP, Thompson R, Bollinger RM, et al. Gut microbiome composition may be an indicator of preclinical Alzheimer's disease. Sci Transl Med 2023;15(700):eabo2984.
Askarova S, Umbayev B, Masoud AR, Kaiyrlykyzy A, Safarova Y, Tsoy A, et al. The links between the gut microbiome, aging, modern lifestyle and Alzheimer's disease. Front Cell Infect Mi 2020;10:104.
Na H, Jung N, Choi S, Kim S, Kim HJ, Lee JY, et al. Analysis of oral microbiome in chronic periodontitis with Alzheimer's disease: pilot study. Research Square 2020;1-20.
Burcham ZM, Garneau NL, Comstock SS, Tucker RM, Knight R, Metcalf JL, et al. Patterns of oral microbiota diversity in adults and children: a crowdsourced population study. Sci Rep 2020;10(1):2133.
Lin JW, Chang CH, Caffrey JL. Examining the association between oral health status and dementia: A nationwide nested case-controlled study. Exp Biol Med 2020;245(3):231-44.
Issilbayeva A, Kaiyrlykyzy A, Vinogradova E, Jarmukhanov Z, Kozhakhmetov S, Kassenova A, et al. Oral microbiome stamp in Alzheimer's disease. Pathogens 2024;13(3):195.
Cato LE, McKay AKA, L'Heureux JE, Vanhatalo A, Jones AM, Askew CD, et al. Low carbohydrate, high fat diet alters the oral microbiome without negating the nitrite response to beetroot juice supplementation. Nutrients 2023;15(24):5123.
Willis JR, Gabaldon T. The Human oral microbiome in health and Disease: from sequences to ecosystems. Microorganisms 2020;8(2):308.
Guo H, Li J, Yao H, Liu Y, Ji Y, Zhang J, et al. The dynamic communities of oral microbiome in neonates. Front Microbiol 2022;13:1052525.
Cirstea MS, Kliger D, MacLellan AD, Yu AC, Langlois J, Fan M, et al. The oral and fecal, icrobiota in a canadian cohort of Alzheimer's disease. J Alzheimers Dis 2022;87(1):247-58.
Das TK, Ganesh BP. Interlink between the gut microbiota and inflammation in the context of oxidative stress in Alzheimer's disease progression. Gut Microbes 2023;15(1):2206504.
Schächtle MA, Rosshart SP. The microbiota-gut-brain axis in health and disease and its implications for translational research. Front Cell Neurosci 2021;15:698172.
Yussof A, Yoon P, Krkljes C, Schweinberg S, Cottrell J, Chu TC, et al. A meta-analysis of the effect of binge drinking on the oral microbiome and its relation to Alzheimer's disease. Sci Rep-Uk. 2020;10(1):19872.
Chen CK, Wu YT, Chang YC. Association between chronic periodontitis and the risk of Alzheimer's disease: a retrospective, population-based, matched-cohort study. Alzheimers Res Ther 2017;9(1):56.
Li Y, Zhu M, Liu Y, Luo B, Cui J, Huang L, et al. The oral microbiota and cardiometabolic health: A comprehensive review and emerging insights. Front Immunol 2022;13:1010368.
Zhao C, Kuraji R, Ye C, Gao L, Radaic A, Kamarajan P, et al. Nisin a probiotic bacteriocin mitigates brain microbiome dysbiosis and Alzheimer's disease-like neuroinflammation triggered by periodontal disease. J Neuroinflammation 2023;20(1):228.
Licastro F. Special Issue Editorial: "Infections, inflammation and neurodegeneration in Alzheimer disease" infections, neuronal senescence, and dementia. Int J Mol Sci 2022;23(11): 5865.
Zaura E, Keijser BJ, Huse SM, Crielaard W. Defining the healthy "core microbiome" of oral microbial communities. BMC Microbiol 2009;9:259.
Harris S, Croft J, O'Flynn C, Deusch O, Colyer A, Allsopp J, et al. A pyrosequencing investigation of differences in the feline subgingival microbiota in health, gingivitis and mild periodontitis. PLoS One 2015;10(11):e0136986.
Duan R, Hou JK, Wang XX, Huang ZH, Cao HM, Hu JY, et al. Transplantation ameliorates cognitive impairment and decreases oxidative stress in vascular dementia rats. Brain Sci 2023;13(8):1136.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
