การวิเคราะห์จุดตัดเหมาะสมของค่า Staheli Index ของรอยเท้าที่ประทับบนแผ่น Harris ในการกำหนดผลบวกทดสอบสำหรับคัดกรองโรคเท้าโก่ง

ผู้แต่ง

  • บรรจบ อริยะบุญศิริ กลุ่มงานออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลราชวิถี
  • ภัทร จุลศิริ กลุ่มงานออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลราชวิถี
  • สร ตันสุธัญลักษณ์ กลุ่มงานออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลราชวิถี

คำสำคัญ:

เท้าโก่ง, เอกซเรย์, ภาพพิมพ์เท้า

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: การวินิจฉัยโรคเท้าโก่งในปัจจุบันอาศัยการซักประวัติตรวจร่างกายทางคลินิก และถ่ายภาพพิมพ์เอกซเรย์ในท่าเท้าลงน้ำหนัก เพื่อประกอบการวินิจฉัย อย่างไรก็ตาม การวินิจฉัยโรคเท้าโก่งยังไม่มีมาตรฐานที่ชัดเจน และยังไม่มีเครื่องมือสำหรับใช้ในการตรวจคัดกรองกลุ่มโรคเท้าโก่ง มีรายงานการใช้ภาพพิมพ์เท้าแฮริสแมทฟรุตปริ้นท์เพื่อวัดอัตราส่วน Staheli index เพื่อใช้ในการคัดกรองผู้ป่วยโรคเท้าแบน จุดประสงค์ของงานวิจัยชิ้นนี้ต้องการหาอัตราส่วน Staheli index ที่เหมาะสมเพื่อช่วยในการคัดกรองโรคเท้าโก่งเปรียบเทียบกับการวินิจฉัยทางคลินิก, มุม calcaneal pitch angle และ lateral Meary's angle ในภาพเอกซเรย์ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษา sensitivity, specificity ของการวัดฟิล์มเอ็กซเรย์เท้าในท่าลงน้ำหนัก เปรียบเทียบกับสัดส่วน Staheli index จากแผนภาพพิมพ์ footprint โดยการใช้มุม calcaneal pitch angle, lateral Meary's angle ในการเปรียบเทียบ อันมีการวินิจฉัยทางการซักประวัติและตรวจร่างกายของแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดเท้าและข้อเท้าเป็น gold standard และเพื่อหาสัดส่วน Staheli index เพื่อช่วยในการวินิจฉัยและคัดกรองภาวะเท้าโก่ง วิธีการ: อาสาสมัคร 143 คนที่เข้าโครงการจะได้รับเก็บข้อมูลพื้นฐาน, ซักประวัติ และตรวจร่างกายจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดเท้า และข้อเท้า และถ่ายภาพพิมพ์เอกซเรย์เท้าในท่าลงน้ำหนักทั้งสองเท้า จากนั้นแพทย์ประจำบ้านจะนำอาสาสมัครไปรับการพิมพ์ภาพพิมพ์เท้าที่แผนกกายอุปกรณ์โดยเจ้าหน้าที่แผนกกายอุปกรณ์ที่ชำนาญในการใช้อุปกรณ์เครื่องวัด ภาพเอกซเรย์จะถูกนำมาวัดมุม calcaneal pitch angle และ lateral Meary's angle โดยผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดเท้าและข้อเท้า ส่วนภาพพิมพ์เท้าจะถูกนำมาวัดอัตราส่วน Staheli index โดยแพทย์ประจำบ้าน ข้อมูลจะถูกปกปิดซึ่งกันและกัน และนำมาคำนวณหาความสัมพันธ์ทางสถิติ ผล: มุม calcaneal pitch angle และ lateral Meary's angle มีความสัมพันธ์ในระดับต่ำมาก (r = -0.793, p-value = .001) และไม่พบความสัมพันธ์ (r = -0.096, p-value = .110) กับอัตราส่วน Staheli index ตามลำดับ จุดตัดของ ROC curve เพื่อช่วยในการวินิจฉัยเท้าโก่งในอัตราส่วน Staheli index อยู่ที่ 0.5865 เมื่อค่า sensitivity และ specificity มีความเหมาะสมที่สุด (sensitivity = 73.33%, 95%CI: 58.06, 85.40, specificity = 50.22%, 95%Cl: 43.59, 56.84) การเปรียบเทียบวิธีนี้ มีความแม่นยำ (accuracy) 53.99% สรุป: มุม calcaneal pitch angle และ lateral Meary's angle มีความสัมพันธ์ต่ำเมื่อเทียบกับการใช้สัดส่วน Staheli index, การวินิจฉัยทางคลินิกมีความน่าเชื่อถือสูงที่สุด และการใช้สัดส่วน Staheli index ในภาพพิมพ์เท้าที่มีจุดตัด 0.5865 สามารถนำมาใช้คัดกรองผู้ป่วยที่มีภาวะเท้าโก่งเนื่องจากมี sensitivity ที่สูงที่สุด (73.33%) เพื่อคัดกรองและส่งต่อผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยต่อไป

เอกสารอ้างอิง

Jahss M, Kummer F. Investigations into the fat pads of the sole of the foot: Heel pressure studies. Foot & Ankle 1992;13(5):227-32.

Staheli LT, Chew DE, Corbett M. The longitudinal arch. A survey of eight hundred and eighty-two feet in normal children and adults. J Bone Joint Surg Am 1987;69(3):426-8.

Plumarom Y, Imjaijitt W, Chaiphrom N. Comparison between Staheli index on Harris mat footprint and Talar-first metatarsal angle for the diagnosis of flatfeet. J Med Assoc Thai 2014;(97 Suppl 2):S131-5.

Perera A, Guha A. Clinical and radiographic evaluation of the cavus foot: surgical implications. Foot Ankle Clin 2013;18(4):619-28.

Wicart P. Cavus foot, from neonates to adolescents. Orthop Traumatol Surg Res 2012;98(7):813-28.

Buldt AK, Levinger P, Murley GS, Menz HB, Nester CJ, Landorf KB. Foot posture is associated with kinematics of the foot during gait: A comparison of normal, planus and cavus feet. Gait Posture 2015;42(1):42-8.

Aminian A, Sangeorzan BJ. The anatomy of cavus foot deformity. Foot Ankle Clin 2008;13(2):191-8

Schwartz EN, Su J. Plantar fasciitis: a concise review. Perm J 2014;18(1):e105-7.

Ledoux WR, Shofer JB, Smith DG, Sullivan K, Hayes SG, Assal M, et al. Relationship between foot type, foot deformity, and ulcer occurrence in the high-risk diabetic foot. J Rehabil Res Dev 2005;42(5):665-72.

Hagedorn TJ, Dufour AB, Riskowski JL, Hillstrom HJ, Menz HB, Casey VA, et al. Foot disorders, foot posture, and foot function: the Framingham foot study. PLoS One 2013;8(9):e74364.

Burns J, Crosbie J, Hunt A, Ouvrier R. The effect of pes cavus on foot pain and plantar pressure. Clin Biomech (Bristol) 2005;20(9):877-82.

Arunakul M, Amendola A, Gao Y, Goetz JE, Femino JE, Phisitkul P. Tripod index: a new radiographic parameter assessing foot alignment. Foot Ankle Int 2013;34(10):1411-20.

Louie PK, Sangeorzan BJ, Fassbind MJ, Ledoux WR. Talonavicular joint coverage and bone morphology between different foot types. J Orthop Res 2014;32(7):958-66.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

15-09-2025

รูปแบบการอ้างอิง

1.
อริยะบุญศิริ บ, จุลศิริ ภ, ตันสุธัญลักษณ์ ส. การวิเคราะห์จุดตัดเหมาะสมของค่า Staheli Index ของรอยเท้าที่ประทับบนแผ่น Harris ในการกำหนดผลบวกทดสอบสำหรับคัดกรองโรคเท้าโก่ง. J DMS [อินเทอร์เน็ต]. 15 กันยายน 2025 [อ้างถึง 5 ธันวาคม 2025];50(3):52-60. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JDMS/article/view/272725

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ