การประเมินผลการพัฒนาด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับโรงพยาบาลเอกชนจังหวัดสมุทรสาคร

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ การใช้ยาอย่างสมเหตุผลเป็นนโยบายที่มีความสำคัญในระดับประเทศ มีเป้าหมายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาอย่างปลอดภัย เกิดประโยชน์จริงต่อผู้ป่วย ด้วยค่าใช้จ่ายที่ต่ำที่สุดต่อบุคคลและสังคม ทั้งในสถานพยาบาลภาครัฐและเอกชน      จังหวัดสมุทรสาครมีโรงพยาบาลเอกชนเป็นจำนวนมากที่สุดในเขตสุขภาพที่ 5 สำนักงานสาธารณจังหวัดจึงเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการดำเนินงานด้านการใช้ยาสมเหตุผลในโรงพยาบาลเอกชนวัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อประเมินผลการพัฒนาด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับโรงพยาบาลเอกชนจังหวัดสมุทรสาคร ตามแนวทาง PLEASE วิธีการศึกษาเป็นการวิจัยเชิงพรรณนา เก็บข้อมูลย้อนหลัง โดยใช้แบบประเมินตนเองด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับสถานพยาบาลประเภทที่รับผู้ป่วยไว้ค้างคืนของกรมสนับสนุนบริการสุขภาพรวบรวมข้อมูลปีละ 1 ครั้งเป็นเวลา 3 ปี ตั้งแต่ พ.ศ.2563-2565 จากโรงพยาบาลเอกชนทั้งหมดในจังหวัดสมุทรสาคร จำนวน 9 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา            ผลการศึกษา พบว่าร้อยละการดำเนินงานการใช้ยาอย่างสมเหตุผลเฉลี่ยใน พ.ศ.2563 เท่ากับร้อยละ 74.24,พ.ศ.2564 เท่ากับร้อยละ 76.26 และ พ.ศ.2565 เท่ากับร้อยละ 81.81 มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น.ในปี พ.ศ.2565 ผลการประเมินอยู่ในระดับ ดีมาก จำนวน 7 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 78  และอยู่ในระดับ ดี จำนวน 2 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 22 และเมื่อศึกษาผลตาม 6 แนวทาง PLEASE พบว่าหัวข้อที่ได้คะแนนมากที่สุดคือมีฉลากยาเสริมเพื่อช่วยส่งเสริมให้ผู้ป่วยใช้ได้อย่างถูกต้องปลอดภัย ในขณะที่หัวข้อที่ได้คะแนนน้อยที่สุดคือระบบการรายงานข้อมูลเกี่ยวกับเชื้อดื้อยาต่อกรมควบคุมโรค  ซึ่งสำนักงานสาธารณสุขสมุทรสาครได้นำข้อมูลไปวิเคราะห์เป็นแนวทางการพัฒนางาน ได้แก่การชี้แจงนโยบายให้กับผู้บริหารโรงพยาบาลเอกชน การอบรมให้ความรู้แก่สหสาขาวิชาชีพ การให้คำปรึกษาในการพัฒนาระบบสารสนเทศ การจัดระบบรายงานเชื้อดื้อยา และการสร้างเครือข่ายการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างโรงพยาบาลรัฐบาลและเอกชน โดยสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมีการแต่งตั้งคณะทำงานตรวจมาตรฐานโรงพยาบาลและเปลี่ยนจากการผู้ประเมินตนเองให้คณะทำงานจังหวัดเป็นผู้ประเมินแทน ทำให้เห็นผลลัพธ์ของการดำเนินงานด้านการใช้ยาสมเหตุผลที่ชัดเจน ได้แก่ มีมาตรการควบคุมการใช้ยาปฏิชีวนะ ลดการใช้ยาปฏิชีวนะเกินความจำเป็น ประชาชนได้รับฉลากยาที่มีข้อมูลการใช้ยาที่ครบถ้วน และผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงได้รับความปลอดภัยจากการใช้ยาเพิ่มขึ้น อภิปรายสรุปผล โรงพยาบาลเอกชนในจังหวัดสมุทรสาครมีผลการดำเนินงานด้านการใช้ยาสมเหตุผลอยู่ในระดับที่ดีถึงดีมาก เมื่อเปรียบเทียบกับผลการศึกษาในโรงพยาบาลรัฐบาลพบความสอดคล้องกับผลการศึกษาในโรงพยาบาลเอกชน คือควรมุ่งเน้นการสร้างความตระหนักรู้ของบุคลากรทางการแพทย์และผู้รับบริการ ข้อเสนอแนะ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดควรมีการติดตามตรวจเยี่ยมประเมินโรงพยาบาลเอกชนเป็นประจำทุกปีเพื่อพัฒนาและสนับสนุนให้โรงพยาบาลเอกชนสามารถบรรลุเป้าหมายของการใช้ยาสมเหตุผล