Oral Health Service System in Primary Care Units After Decentralization to Local Administrative Organizations in Nonthaburi Province.

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบบริการสุขภาพช่องปากในหน่วยบริการปฐมภูมิภายหลังการถ่ายโอนสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ศึกษาจุดแข็ง จุดอ่อน ปัจจัยความสำเร็จและอุปสรรค และพัฒนารูปแบบการบริการสุขภาพช่องปากที่เหมาะสม เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ในหน่วยบริการปฐมภูมิที่ถ่ายโอนไปองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) นนทบุรี จำนวน 29 แห่ง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และข้อมูลทุติยภูมิจากระบบคลังข้อมูลสุขภาพ (Health Data Center : HDC)

           ผลการศึกษาพบว่า หน่วยบริการที่มีความพร้อมในการจัดบริการทันตกรรมครบทั้ง 3 ด้าน มีเพียงร้อยละ 13.79 การจัดบริการทันตกรรมพื้นฐานและการส่งต่อยังคงดำเนินการได้ แต่บทบาทการเป็นด่านหน้า  (Gate Keeper) ลดลง การถ่ายโอนส่งผลให้มีบุคลากรสนับสนุนเพิ่มขึ้น ทำให้ทันตบุคลากรสามารถปฏิบัติงานตามวิชาชีพได้มากขึ้น แต่ยังขาดแคลนผู้ช่วยงานทันตกรรม ระบบข้อมูลและการกำกับติดตามยังไม่มีประสิทธิภาพ อบจ.มีศักยภาพด้านงบประมาณสูงในการสนับสนุนวัสดุ ครุภัณฑ์ และการดำเนินงาน

           ปัจจัยความสำเร็จที่สำคัญ ได้แก่ การสนับสนุนจากผู้บริหาร ความพร้อมด้านทรัพยากร และความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย คือ ควรกำหนดมาตรฐานการให้บริการและระบบการกำกับติดตามที่ชัดเจน พัฒนาระบบข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ พัฒนาศักยภาพบุคลากรอย่างต่อเนื่อง และกำหนดตัวชี้วัดร่วมระหว่างท้องถิ่นและสาธารณสุข