การศึกษาความพร้อมในการปฏิบัติตามวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน ของผู้ประกอบการร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จ ที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ (ขย.2) ในเขตสุขภาพที่ 11
คำสำคัญ:
ความพร้อม, ร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ, ขย.2, หลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณาเพื่อศึกษาความพร้อมในการปฏิบัติตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการปฏิบัติตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนของผู้ประกอบการร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ (ข.ย.2) ในเขตสุขภาพที่11 จำนวน 115 คน ในช่วงวันที่ 16 มกราคม 2566 ถึง 30 เมษายน 2566 รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ผลการศึกษา เป็นเพศชาย ร้อยละ 73.04 อายุมากกว่า 60 ปี ร้อยละ 57.39 ระดับการศึกษาต่ำกว่าปริญญาตรี ร้อยละ 61.74 รายได้ต่อเดือนอยู่ในช่วง 20,001 - 30,000 บาท ช่วงระยะเวลาเปิดร้าน 41-50 ปี ร้อยละ 46.09 ทำเลที่ตั้งร้านอยู่ในเขตเทศบาลเมือง ร้อยละ 86.96 ความพร้อมในการปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนในภาพรวมอยู่ในเกณฑ์ระดับสูง (x̅ = 4.15, S.D.= 0.52) หมวดที่มีคะแนนเฉลี่ยความพร้อมในการปฏิบัติตามหลักวิธีการปฏิบัติมากสุดคือ หมวดสถานที่ (x̅ = 4.53, S.D.= 0.52) ปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการปฏิบัติตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน ได้แก่ อายุ (P<0.003) ระดับการศึกษา (P=0.02) รายได้ต่อเดือน (P=0.03) ระยะเวลาที่เปิดร้าน (P<0.01) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้ผู้ประกอบการร้านขายยามีแนวโน้มที่จะดำเนินกิจการต่อไปในรูปแบบเดิม(ข.ย.2) ร้อยละ 80 รองลงมาคือ ปิดกิจการหรือยกเลิกกิจการ ร้อยละ 9.56
ข้อเสนอแนะ ควรส่งเสริม ให้คำแนะนำ ตรวจเยี่ยมผู้ประกอบการในการปฏิบัติตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างความเข้าใจไปในทิศทางเดียวกัน โดยเฉพาะร้านที่ผู้ประกอบการสูงอายุและผู้ประกอบการที่ไม่ได้จบการศึกษาปริญญาตรีเภสัชศาสตร์บัณฑิต และควรศึกษาตัวแปรอื่นๆเพิ่มเติม เช่น การรับรู้ เจตคติ ที่มีผลต่อความพร้อมในการปฏิบัติตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนของผู้ประกอบการร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ
คำสำคัญ : ร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ หลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน
1เภสัชกรชํานาญการพิเศษ กลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภคและเภสัชสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพังงา
Pharmacist, Senior Professional Level. Division of Consumer Protection and Public Health Pharmacy, Phangnga Provincial Public Health Office. E-mail : sakfda@outlook.co.th
เอกสารอ้างอิง
คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ. นโยบายแห่งชาติด้านยาและยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบยาแห่งชาติ พ.ศ.2563-2565 [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: กองยา 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://ndp.fda.moph.go.th/ndi/policy-ndi-detail-1
กองยา. พระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: กองยา 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://drug.fda.moph.go.th/drug-act
กองยา. สถิติใบอนุญาตประกอบธุรกิจเกี่ยวกับยา ประจําปี พ.ศ. 2565 [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี:
กองยา 2565 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://drug.fda.moph.go.th/ statistical-data/category/statistics
กองยา. แบบตรวจประเมินวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนของผู้ประกอบการร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ (ขย.2) [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: กองยา 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://drug.fda.moph.go.th/ drug-act
สุรศักดิ์ อมรรัตนศักดิ์, บุญมี พันธุ์ไทย, สมจิตรา เรืองศรี. ระเบียบวิธีการวิจัยทางการศึกษา (Educational Research Methodology). กรุงเทพฯ: ศูนย์ส่งเสริมวิชาการ; 2024.
ธานินทร์ ศิลป์ จารุ. การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย SPSS. กรุงเทพฯ: บิสซิเนสอาร์แอนด์ดี; 2555.
กฤติน เพ็ชร์บุญ. อิทธิพลของการดำเนินกิจการร้านขายยาตามมาตรฐานร้านยาคุณภาพที่มีต่อการวัดผลการดำเนินงานเชิงดุลยภาพของร้านขายยาใน 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ [ปริญญานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2563.
พงษ์ณุวัฒน์ สมบัติภูธร, ญาดา เรียมริมมะดัน, อัษฏางค์ พลนอก. การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาศักยภาพร้านขายยาแผนปัจจุบันบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษในจังหวัดชลบุรี. วารสารเภสัชกรรมไทย. 2566;15(2):347-59.
เทพศักดิ์ อังคณาวิศัลย์. ศึกษาความพร้อมของร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยาในการปฏิบัติตาม(ร่าง)ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน [อินเตอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2560. เข้าถึงได้จาก: https://www.ayo.moph.go.th/main/file_upload/ subforms/2015_80169fe192959e1ed1a6760a3d0611a/การศึกษาความพร้อมของร้านขายยาแผนปัจจุบัน%20จ.อยุธยา_201501191039.pdf
วิวัฒน์ ถาวรวัฒนยงค์, ชนิกา อยู่กลั่นเถื่อน, พัชรินทร์ ปัญญาเครือ, รวิวรรณ นาครินทร์. ความคิดเห็นของผู้ประกอบการร้านยาในจังหวัดนครปฐมต่อประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง การกำหนดเกี่ยวกับสถานที่ อุปกรณ์ และวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน ในสถานที่ขายยาแผนปัจจุบันตามกฎหมายว่าด้วยยา พ.ศ. 2557. Thai Bulletin of Pharmaceutical Sciences. 2559;11(2):27–44.
พิมลวรรณ อ่อนประเสริฐ. แนวทางการพัฒนาร้านยาเข้าสู่มาตรฐานร้านยาคุณภาพจังหวัดยะลา [ปริญญานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2558.
เกษียร นวนน่วม, รุ่งเรือง แสนโกษา ขวัญชัย นุชกลาง. รูปแบบการพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการร้านขายยาแผนปัจจุบันตามวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน ในจังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิชาการสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคาม. 2566;7(14):136-54.
ดารณี ชิตทรงสวัสดิ์. รูปแบบการพัฒนาร้านยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือควบคุมพิเศษ (ขย.2) สู่มาตรฐานวิธีปฏิบัติเภสัชกรรมชุมชน (GPP) จังหวัดร้อยเอ็ด.วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2023;8(2):222–7.
ปิยนุช พันธุรังษ์. การพัฒนาร้านขายยาแผนปัจจุบันจังหวัดนครราชสีมาสู่มาตรฐานหลักวิธีปฏิบัติทาง เภสัชกรรมชุมชน [ปริญญานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2565.
วรรณะ วีระผาสุก. การพัฒนาร้านขายยาแผนปัจจุบันตามมาตรฐานการปฏิบัติที่ดีทางเภสัชกรรมจังหวัดกาญจนบุรี. วารสารอาหารและยา. 2557;22(3):27-44.
ศิรินภา จันทร์จิระ. ความพร้อมของผู้ประกอบอาชีพพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชน จังหวัด ปทุมธานีเพื่อเข้าสู่ตลาดแรงงานประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน [ปริญญานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี; 2555.
ลลิตา พรพนาวัลย์, พรสวรรค์ อิมามี. ปัจจัยเสริมสร้างการปฏิบัติตามวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนของร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดฉะเชิงเทรา. ไทยเภสัชศาสตร์และวิทยาการสุขภาพ. 2566;18(2):175-82.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ประกาศเกี่ยวกับลิขสิทธิ์
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของชมรมเภสัชสาธารณสุขแห่งประเทศไทย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับชมรมเภสัชสาธารณสุขจังหวัดแห่งประเทศไทย และบุคลากรท่านอื่นๆในสำนักงานฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
