การพัฒนาระบบ อสม. Delivery Drugs ของยา Favipiravir, Molnupiravir และ ฟ้าทะลายโจร ในช่วงการระบาดของโควิด โดยโรงพยาบาลกุดชุม จังหวัดยโสธร

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบการจ่ายยา Favipiravir Molnupiravir และ ฟ้าทะลายโจร โดยอสม. Delivery Drugs ผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิด-19 ในชุมชน โดยมีการจัดส่งยาตามระบบการดูแลผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาล เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับยาอย่างรวดเร็ว เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดและการติดเชื้อโดยไม่ต้องมารับบริการที่โรงพยาบาลชุมชนลดความแออัดและการแพร่กระจายเชื้อสู่ผู้ป่วยที่มารับบริการ เป็นการประสานงานของโรงพยาบาลชุมชน หน่วยบริการปฐมภูมิและอสม.นำส่งยาแก่ผู้ป่วยโควิดในพื้นที่ของตนด้วยจักรยานยนต์ภายในวันเดียวกันกับที่ตรวจพบเชื้อโควิด-19 รูปแบบการศึกษาเป็นแบบ R2R โดยรวบรวมผลการปฏิบัติงานร่วมกับภาคีเครือข่ายในพื้นที่ และการบันทึกข้อมูลผ่านระบบ HOSxP ติดตามผลการพัฒนาระบบการจ่ายยาเป็นระยะเวลา 3 เดือน ระหว่างวันที่ 21 มีนาคม ถึง 20 มิถุนายน 2565 ที่มีผล ATK และ rt-PCR ด้วยวิธีการคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจงของรพสต.ทั้ง 13 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละความคลาดเคลื่อนด้านยา  และการวิเคราะห์ Kruskal willis test, Chi-square test เพศ อายุ สิทธิ์ของการรักษาต่อการรักษาด้วยยาโควิด-19

ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 48 ปี  รับการรักษาแบบผู้ป่วยนอกทั้งหมด 4,094 คน ผู้ป่วยอายุมากกว่า 60 ปี คิดเป็นร้อยละ 26.85 ได้รับยา Favipiravir ร้อยละ 54.09 พบ ความคลาดเคลื่อนด้านยา 21 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 0.51 ผู้ป่วยได้รับยาในวันที่ตรวจพบโควิด19 4,079 คิดเป็นร้อยละ 99.63 ต้นทุนการนำส่งยาต่อคนต่อครั้ง 28.17 บาท การพัฒนาระบบจัดส่งยาโควิด-19 โดยการเชื่อมโยงในบริบทของโรงพยาบาลชุมชน หน่วยบริการปฐมภูมิ และอาสาสมัครสาธารณสุขช่วยในการนำส่งยาดังกล่าว ระบบมีประสิทธิภาพ รวดเร็วและต้นทุนต่ำ ซึ่งเป็นข้อดีกว่าการส่งยาทางไปรษณีย์ที่ไม่สามารถส่งยาแบบนี้ได้ จุดเด่นของการวิจัยนี้ คือเป็นการศึกษาแรก ๆ ที่พัฒนาระบบส่งยาโควิดสู่ผู้ป่วยโควิด2019 โดยทีมสหวิชาชีพ ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 ในบริบทของโรงพยาบาลชุมชนและ รพ.สต. ซึ่งต่างจากการวิจัยที่ผ่านมาในประเทศไทยซึ่งมักศึกษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ที่เน้นการปรับระบบบริการเพื่อลดความแออัดของผู้ป่วย และการศึกษาครั้งนี้มีข้อเด่นโดยศึกษาด้านประสิทธิผลของยาและคนไข้ที่ติดเชื้อในพื้นที่