ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ใช้อย่างไรให้ปลอดภัย

ผู้แต่ง

  • พรชนก เจนศิริศักดิ์ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพัทลุง

บทคัดย่อ

ปัจจุบันมีการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรเพิ่มมากขึ้น ตามแผนปฏิบัติการด้านสมุนไพรแห่งชาติฉบับที่ 2 พ.ศ. 2566-2570 เพื่อส่งเสริมให้ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีการผลิตยาสมุนไพรสำหรับการดูแลสุขภาพ         การส่งออกวัตถุดิบสมุนไพรที่มีคุณภาพ สร้างผลิตภัณฑ์สมุนไพรชั้นนำในอาเซียน และเพิ่มมูลค่าวัตถุดิบ     สมุนไพรไทย ประกอบกับกระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรในการดูแลสุขภาพประชาชน ลดการนำเข้ายาจากต่างประเทศ ใช้วัตถุดิบที่มีในประเทศมาใช้ผลิตยารักษาโรค เกิดการพึ่งพาตนเองในระบบสุขภาพ ช่วยสนับสนุนเกษตรกรในการผลิตวัตถุดิบเพื่อนำมาใช้ทำยาสมุนไพร รวมทั้งต้องการให้ยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์จากสมุนไพร ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว  อีกทั้งในช่วงสถานการณ์โควิด – 19           การใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรมีความจำเป็นและมีประสิทธิภาพในการบรรเทารักษาได้เป็นอย่างดี จึงทำให้ประชาชนสนใจและศึกษาการใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรเพิ่มมากขึ้น  การได้รับข้อมูลที่ไม่ครบถ้วนถูกต้อง อาจทำให้มองข้ามเรื่องความปลอดภัยในการเลือกใช้ให้ถูกวิธี ถูกขนาด เช่น กระแสข่าวโซเชียลของการป้องกันโรคไวรัสโควิด-19 ด้วยการรับประทาน   ฟ้าทะลายโจร โดยข้อเท็จจริงนั้น ฟ้าทะลายโจรเป็นสมุนไพรที่ได้รับการศึกษาว่ามีฤทธิ์ในการรักษาไข้หวัดธรรมดา (common cold) อาการไอ เจ็บคอในโรคติดเชื้อเฉียบพลันของระบบทางเดินหายใจ ไม่แนะนำให้นำมารับประทานเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันหรือรับประทานติดต่อกันเกิน7 วัน   ไม่ควรซื้อหายาสมุนไพร หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีส่วนผสมของสมุนไพรมารับประทานเองจากสื่อออนไลน์  อาจเสี่ยงต่อการได้รับ         สารปนเปื้อน ไม่มีมาตรฐานในการผลิต ทำให้เสียโอกาสในการรักษาอย่างเหมาะสม  และอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิตได้ ฉะนั้นการใช้ยาสมุนไพรเพื่อให้มีประสิทธิภาพในการรักษา และมีความปลอดภัย    ควรใช้ให้ถูกโรค        ถูกขนาด ถูกวิธี และได้รับคำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ โดยคำนึงถึงภาวะโรคเดิม  ยาแผนปัจจุบันหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ใช้ร่วมกัน เนื่องจากยาสมุนไพรมีข้อห้ามใช้ และข้อควรระวังในผู้ป่วยบางโรคและการเกิดอันตรกิริยากับยาแผนปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง

พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2567]. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 136 ตอนที่56 ก (ลงวันที่ 30 เมษายน พ.ศ.2562). เข้าถึงได้จาก: https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/17087272.pdf

คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา. บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ. 2566 ตามประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ. ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 140 ตอน 130 ลงวันที่ 2 มิถุนายน 2566.

ยาสมุนไพร ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ที่สามารถใช้ทดแทนยาแผนปัจจุบัน ฉบับแก้ไข กรกฎาคม 2567 [อินเทอร์เน็ต]. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 2 ก.พ. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dtam.moph.go.th/ebook/14749/

ยาสมุนไพร ปลอดภัย เมื่อใช้ถูกหลัก. ความรู้แผนไทย มหาวิทยาลัยมหิดล คณะแพทย์ศิริราชพยาบาล ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก [อินเทอร์เน็ต]. 15 เม.ย.2563 [เข้าถึงเมื่อ 9 ก.พ. 2568]; เข้าถึงได้จาก: https://www.gj.mahidol.ac.th/main/ttm/herb-right/

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-05-22

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ Academic Article