การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเลือกรับการรักษาบ่งต้อด้วยหนามหวายโดยแพทย์แผนไทย
คำสำคัญ:
การบ่งต้อ, หนามหวาย, โรคตา, การแพทย์ทางเลือกบทคัดย่อ
การบ่งต้อเป็นรูปแบบการดูแลสุขภาพตามภูมิปัญญาไทยที่ยังอยู่ในขั้นตอนของการศึกษาผลทางคลินิก แต่ได้รับความสนใจจากประชาชนจำนวนมาก การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงผสานวิธี โดยทำการวิจัยเชิงปริมาณตามด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยการเลือกเข้ารับการรักษาการบ่งต้อด้วยหนามหวายและเพื่อศึกษากระบวนการตัดสินใจเลือกเข้ารับบริการบ่งต้อด้วยหนามหวาย กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้เข้ารับบริการบ่งต้อที่คลินิกจักษุแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร จังหวัดปราจีนบุรี จำนวน 61 คน โดยเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 30 คน เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถาม ประกอบด้วยปัจจัยด้านประชากรศาสตร์ ปัจจัยปัญหาสุขภาพ ปัจจัยส่วนประสมทางการตลาด และปัจจัยความเชื่อมั่นและความศรัทธา วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาโดยหาร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ประกอบด้วยปัจจัยกระบวนการตัดสินใจ โดยวิเคราะห์เนื้อหาจากข้อความ
ผลการศึกษา พบว่า 1) ปัจจัยด้านประชากรศาสตร์ ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุระหว่าง 60-69 ปี ส่วนใหญ่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ประกอบอาชีพข้าราชการบำนาญ และรายได้เฉลี่ยต่อเดือน 30,000 บาทขึ้นไป 2) ปัจจัยปัญหาสุขภาพ ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่มีปัญหาการมองเห็นไม่ชัดมากที่สุด 3) ปัจจัยส่วนประสมทางการตลาด พบว่า ปัจจัยด้านสถานที่มีผลต่อการเลือกเข้ารับบริการมาก โดยมีค่าเฉลี่ย 4.77 4) ปัจจัยความเชื่อมั่นและความศรัทธา พบว่าความปลอดภัยในการรักษา มีผลต่อการเลือกเข้ารับบริการมากที่สุด 5) ปัจจัยกระบวนการตัดสินใจเลือก สะท้อนถึงความเชื่อมั่นและทัศนคติของผู้รับบริการที่แตกต่างไปตามประสบการณ์และความต้องการส่วนบุคคล
เอกสารอ้างอิง
สภาการแพทย์แผนไทย. ประกาศสภาการแพทย์แผนไทย เรื่อง เกณฑ์มาตรฐานและกรรมวิธีการแพทย์แผนไทย ตามพระราชบัญญัติวิชาชีพการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2556. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 137, ตอนที่ 162 ง (ลงวันที่ 15 กรกฎาคม 2563).
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. แนวทางการให้บริการการแพทย์แผนไทยแบบบูรณาการ [อินเทอร์เน็ต]. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์ [เข้าถึงเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://ittm.dtam.moph.go.th/images/knowleaga/4แนวทางการให้บริการการแพทย์แผนไทยแบบบูรณาการ.pdf
กิตติเทพ สุขคง. ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ด้านการดูแลจักษุขั้นพื้นฐานสำหรับแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ และโรงพยาบาลเครือข่าย. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพจังหวัดศรีสะเกษ 2566;2(2):9-17.
คณะกรรมการหมอพื้นบ้าน. ประกาศคณะกรรมการหมอพื้นบ้าน เรื่อง ลักษณะ ประเภท หรือกรรมวิธีของภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2562. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 136, ตอนพิเศษ 222 (ลงวันที่ 5 กันยายน 2562).
ชุลีพร แสงเพิ่ม. แนวทางการรักษาแบบบูรณาการระหว่างแพทย์แผนไทยและแพทย์แผนปัจจุบัน โรงพยาบาลพนัสนิคม อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี [ปริญญานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตร มหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2559.
วรธา มงคลสืบสกุล. การเข้าถึงบริการทางสาธารณสุข: ภาพสะท้อนและความเหลื่อมล้ำของกลุ่มเปราะบางทางสังคม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์ 2565;6(1):55-69.
ฤทัยรัตน์ จีนประดิษฐ. ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจเลือกใช้บริการโรงพยาบาลเอกชนในกรุงเทพมหานคร [รายงานการค้นคว้าอิสระ]. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง; 2562.
กนกทิพย์ หังสสูต. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกใช้บริการนวดแผนไทย แผนกแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่มีแพทย์แผนไทย ตำบลหนองโพรง อำเภอศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี [อินเตอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2568]. เข้าถึงได้จาก: http://www.abstract.ru.ac.th/mbacampus/AbstractPdf/2567-3-8_1741234277.pdf
ณัทธร สุขสีทอง. ความสัมพันธ์ระหว่างระดับการรับสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น กับพฤติกรรมป้องกันดวงตาของผู้สูงอายุ. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา 2568;20(1):23-35.
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. นโยบายและทิศทางยุทธศาสตร์ของกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ประจำปี 2558-2559. กรุงเทพฯ: กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก; 2555.
นนทนัตถ์ รัตนกุญชร. การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกเข้ารับบริการโรงพยาบาลรัฐแบบพรีเมี่ยมและโรงพยาบาลเอกชนในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล [วิทยานิพนธ์ปริญญาวารสารศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2563.
จริยา ณ บางช้าง, ไพบูลย์ อาชารุ่งโรจน์. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการเลือกใช้บริการสุขภาพของผู้รับบริการในโรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร. วารสารบริหารธุรกิจศรีนครินทรวิโรฒ 2558;6(2):123-133.
เลิศพงศ์ สุนทรพงศาธร. ปัจจัยที่ส่งผลต่อความพึงพอใจในการใช้บริการโรงพยาบาลในช่วงสถานการณ์ของ COVID-19 [รายงานการค้นคว้าอิสระ]. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2564.
Kotler P, Keller KL. Marketing management. 15th ed. London: Education, Inc; 2016.
อัญนิกา งามเจริญ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการบริการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก ในหน่วยบริการสาธารณสุขสังกัดสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดราชบุรี. วารสารวิชาการและการพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จักรีรัช 2565;2(2):6-22.
ภู่ตระกูล ภานุพงศ์. การยอมรับและการใช้การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกของแพทย์เฉพาะทางในประเทศไทย [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2562.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี, คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.