การพัฒนาสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพร ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรในจังหวัดสุราษฎร์ธานี ให้เป็นไปตามกฎหมายกำหนด และเพื่อพัฒนาความรู้เกี่ยวกับกฎหมายสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรของผู้ประกอบการและพนักงานเจ้าหน้าที่ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ การวางแผน การปฏิบัติ การสังเกตการณ์ และการสะท้อนปฏิบัติ กลุ่มตัวอย่างคือตัวแทนผู้ประกอบการสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพร จำนวน 34 คน และพนักงานเจ้าหน้าที่จำนวน 18 คน รวมเป็น 52 คน และสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพร จำนวน 34 แห่ง เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพด้วยแบบบันทึกการตรวจสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพร แบบสำรวจความรู้ และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา Wilcoxon Signed Ranks Test และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่าในขั้นตอนการวางแผน ผู้ประกอบการและพนักงานเจ้าหน้าที่ยังขาดความเข้าใจเกี่ยวกับข้อกฎหมาย และไม่มีเครื่องมือที่ใช้ในการตรวจประเมินสถานที่ที่ชัดเจน จึงได้จัดทำแบบบันทึกการตรวจสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรฉบับใหม่ขึ้นร่วมกัน ขั้นตอนการปฏิบัติและสังเกตการณ์ พบว่าหลังเข้าร่วมประชุมกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนความรู้เกี่ยวกับกฎหมายสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรสูงกว่าก่อนเข้าร่วมประชุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) สามารถพัฒนาสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรให้ผ่านเกณฑ์การตรวจประเมินสถานที่เพิ่มขึ้น 9 แห่ง (ร้อยละ 26.5) และคะแนนรวมของการตรวจประเมินสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรครั้งที่ 2 เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) จากขั้นตอนการสะท้อนปฏิบัติ พบว่าผู้ประกอบการและพนักงานเจ้าหน้าที่มีความคิดเห็นว่าผลิตภัณฑ์สมุนไพรมีความหลากหลาย ทั้งรูปแบบและแหล่งที่มา ประกอบกับพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพรเป็นกฎหมายใหม่ที่มีกฎหมายฉบับรองออกมาอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น การวิจัยเชิงปฏิบัติการจึงเป็นรูปแบบที่สามารถพัฒนาสถานที่ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรและเพิ่มความรู้ของผู้ประกอบการและพนักงานเจ้าหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงพฤติกรรมในการดำเนินงานตามกฎหมายอย่างถูกต้องและยั่งยืนในอนาคต