ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ ในกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่เป็นกลุ่มเสี่ยง ในจังหวัดตาก
คำสำคัญ:
กลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง, พฤติกรรมการป้องกัน, โรคหลอดเลือดหัวใจ, การรับรู้ความสามารถแห่งตน, การสนับสนุนทางสังคมบทคัดย่อ
โรคหลอดเลือดหัวใจเป็นปัญหาทางสุขภาพที่สำคัญของประชากรไทยรวมถึงกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ซึ่งการควบคุมและจัดการกับปัญหาที่ดีที่สุดคือ การจัดการให้กลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจมีพฤติกรรมการป้องกันโรคที่เหมาะสม การวิจัยความสัมพันธ์เชิงทำนายนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ กลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่เป็นกลุ่มเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและอาศัยอยู่ในจังหวัดตาก จำนวน 207 คน ได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2563 เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสัมภาษณ์ครอบคลุมข้อมูลพื้นฐาน ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันโรค การรับรู้ เกี่ยวกับการป้องกันโรค การเข้าถึงทรัพยากรที่เอื้อต่อการป้องกันโรค การสนับสนุนทางสังคม การรับรู้ความสามารถแห่งตน และพฤติกรรมการป้องกันโรค วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการวิจัย พบว่า ภาพรวมของพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านการหลีกเลี่ยงดื่มสุราและด้านการรับประทานยาและตรวจตามนัด อยู่ในระดับสูง และอีก 4 ด้านได้แก่ ด้านการรับประทานอาหาร ด้านการออกกำลังกาย ด้านการจัดการความเครียด ด้านการหลีกเลี่ยงสูบบุหรี่อยู่ในระดับปานกลาง โดยตัวแปรการรับรู้ความสามารถแห่งตน (β = .43) และการสนับสนุนทางสังคม (β = .16) เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงและสามารถอธิบายได้ร้อยละ 23.0 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (R2 = .230, F = 30.40, p < .001) ดังนั้น พยาบาลและบุคลากรที่เกี่ยวข้องควรพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงกลุ่มเสี่ยง โดยเพิ่มการรับรู้ความสามารถแห่งตนร่วมกับส่งเสริมให้ครอบครัวและเครือข่ายทางสังคมมีส่วนร่วมในการสนับสนุนพฤติกรรมป้องกันโรค เพื่อให้กลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงกลุ่มเสี่ยงมีพฤติกรรมที่เหมาะสมและลดอัตราการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจได้
References
of control. New York: W.H. Freeman and
Company.
Best, J. W., & Kahn, J. V. (2006). Research in
education (10th ed.). Boston: Pearson
Education.
Chatchanataphat, C., & Matanasarnwut, A. (2020).
Government direction and the integration
of ethnic groups living in the Kingdom of
Thailand. Journal of MCU Social Sciences
Review, 9(3), 144-158. [In Thai]
Department Of Disease Control. (2018). Guidelines
for Assessment of Cardiovascular Risk.
Bangkok: The War Veterans Organization.
[In Thai]
Department of Social Development and Welfare.
(2016). Highland communities. Chiang Rai:
Print Chiang Rai. [In Thai]
Green, L. W., & Kreuter, M. F. (2005). Health
promotion planning: An education
andenvironment approach (2nd ed).
Toronto: Mayfield.
House, J. S. (1981). The nature of social support.
In M. A. Reading (Ed.), Work stress and social
support. Reading, Mass: Addison-Wesley.
Institute of Geriatric Medicine. (1999). Elderly
health screening manual. Nonthaburi:
Institute of Geriatric Medicine. [In Thai]
Jidjuk, N. (2019). Risk behaviors for hypertension
among the Pgaz K’Nyau villagers in Mae
Chaem district, Chiang Mai province,
Thailand. Lampang Medical Journal, 40(1),
10-16. [In Thai]
Jinathum, T., Koomnet, K., & Kanthawee, Ph.
(2018). A study of health behaviors and
diabetes mellitus protection among Karen
ethnic groups in Doi Luang district, Chiang
Rai. Chaingrai Medical Journal, 10(1),
179-192. [In Thai]
Jumpa, N., Kungjai, w., & Ruttanajarana, s. (2018).
Factors related to preventive behaviors
regarding coronary artery disease among
elderly with metabolic syndrome. M.Ch.K.
Academic, 22(43-44), 114-129. [In Thai]
Kaewboran, S. (2019). Factors predicting diabetes
prevention behaviors among adolescents
at risk for type II diabetes in Samutprakan.
Journal of Nursing and Health Care, 37(2),
218-227. [In Thai]
Kittiyano, T. (2018). Lifestyle and change of the
Karen community, Phrabath Huai Tom
village, Na Sai sub-district, Li district,
Lamphun province. Panya Journal, 25(1),
51-56. [In Thai]
Manotham, M. (2019). Knowledge and
u n d e r s t a n d i n g o f h e a l t h a n d
managementof self condition for health
promotion according to Thai health
promotion guidelines among cultural
diversity people in Chiang Rai province.
The Public Health Journal of Burapha
University, 15(1), 50-60. [In Thai]
Ministry of Social Development and Human
Security. (2015). Master Plan for the
Development of Ethnic Groups in Thailand
(2015-2017). Bangkok: Ministry of Social
Development and Social Security. [In Thai]
Phiromsid, N., Kulsiripunyo, J., nurukkae, A., &
luangpuntao, K. (2018). Factors influencing
cardiovascular disease prevention behaviors
among the risk group in SuphanBuri
province, Thailand. M.Ch.K. Academic,
22(43-44), 55-69. [In Thai]
Ploysub, A., Kaewpan, W., Pichayapinyo P., &
Silabut, J. (2019). Factors affecting
cardiovascular disease prevention behaviors
among a high risk group in Samutprakan
province. Journal Of Health Science
Research, 12(2), 49-58. [In Thai]
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2012). Nursing research:
Generating and assessing evidence for
nursing practice (9th ed.). New York: J. B.
Lippincott.
Prachuablarp, C., & Wattradul, D. (2020). Predicting
factors of preventive behaviors of
coronary heart disease and stroke among
menopausal women. Thai Journal of
Cardio-Thoracic Nursing. 31(1), 37-45.
[In Thai]
Premsuk, W., Thato, R., & Polsook, R. (2019).
Factors predicting preventive behaviors for
coronary artery disease among middle-aged
men in Bangkok Metropolitan. Kuakarun
Journal of Nursing, 26(1), 24-39. [In Thai]
Sirikangwankun, W., Thato, R., & Polsook, R. (2017).
Factors predicting preventive behaviors for
coronary artery disease among the Royal
Thai Army personnel. Journal of Nursing
Science Chulalongkorn University, 29(2),
99-111. [In Thai]
Sutthipatthanangkoon, S., & Thato, R. (2017).
Factors predicting preventive behaviors for
coronary artery diseaseamong autonomous
university staff in Bangkok. Thai Journal of
Cardio-Thoracic Nursin, 28(2), 111-125.
[In Thai]
Tak Provincial Public Health Office. (2019a).
Chronic non-communicable disease data
warehouse system of Tak province.
Retrieved January 12, 2019 from
http://203.157.203.13/chronic/ [In Thai]
Tak Provincial Public Health Office. (2019b). Top
10 causes of death. Retrieved January 12,
2019 from https://tak.hdc.moph.go.th/.
[In Thai]
Temyod, C. (2015). Factors related to perceived
risk of coronary heart disease among
diabetic patients, Bangkaew hospital,
Phatthalung province. The Southern
College Network Journal of Nursing and
Public Health, 2(1), 1-12. [In Thai]
Watcharanurak, P. (2017). Factors influencing
preventive behavior among stoke-risk
patients in Songkhla province. The Southern
College Network Journal of Nursing and
Public Health, 4(1), 217-233. [In Thai]
World Health Organization, [WHO]. (2018). World
health statistics 2561. Geneva: WHO.
