ผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชน

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

            การวิจัยครั้งนี้เป็นวิจัยแบบทดลอง มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็น อสม. ที่อาศัยอยู่ในตำบลตะพง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง จำนวน 60 คน ซึ่งทำการสุ่มตัวอย่างแบบจับคู่ เป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน กลุ่มทดลองได้รับการเสริมสร้างพลังอำนาจในการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชนที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น โดยให้ อสม. ร่วมกันค้นหาปัญหา แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์ ร่วมตัดสินใจเลือกวิธีปฏิบัติพฤติกรรมที่เหมาะสม สรุปปัญหา วางแนวทางการแก้ไขปัญหาการดูแลผู้เป็นเบาหวาน พัฒนาการคงไว้ซึ่งการปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ และฝึกปฏิบัติกับผู้เป็นเบาหวานในชุมชนจริง เป็นเวลา 6 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับมอบหมายกิจกรรมตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลการรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชนก่อนการทดลอง หลังการทดลองเก็บรวบรวมข้อมูลการรับรู้สมรรถนะแห่งตน หลังจากนั้น1 เดือน เก็บรวบรวมข้อมูลพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวาน โดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา การทดสอบค่าไค-สแควร์ และการทดสอบค่าที

            ผลการวิจัย พบว่า การเสริมสร้างพลังอำนาจ อสม. มีผลทำให้กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยผลต่างของการรับรู้สมรรถนะแห่งตนมากกว่ากลุ่มควบคุม ( t = 2. 75, p_{(one tailed)} < . 05) แต่พฤติกรรมการดูแลของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกัน (t = 1. 36, p_{(one tailed)} > . 05) ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัย พยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน ควรนำวิธีการเสริมสร้างพลังอำนาจไปประยุกต์ในการพัฒนา อสม. เพื่อเพิ่มการรับรู้พลังอำนาจของ อสม. ให้มีความสามารถในการปฏิบัติงานดูแลผู้ที่เป็นเบาหวานในชุมชนต่อไป

Abstract

          This experimental research aimed to study the effects of village health volunteers empowerment on perceived self - efficacy and caring behavior for persons with diabetes in community. Matching sampling was used to recruit 60 health volunteers in Tapong districts, Rayong province who met inclusion criteria.  They were assigned into experimental group and control group equally. The experimental group received six-week village health volunteer empowerment program elaborated by the researcher by assessing the problem, exchanging opinions and experiences, participating in decision making to choose appropriate behavior, summarizing problems, planning for caring diabetes patient in community, maintaining effective behaviors, and practicing with diabetes patient in community. The control group received routine  task assignment. Data were collect at pretest, posttest, and one month after receiving the program using questionnaires. The pre-test data collection consisted of both perceived self - efficacy and caring behavior, while perceived self - efficacy was collected immediately finishing the program, and caring behavior was collected 1 month after the experimental period. The descriptive statistics, Chi-square test and t-test were used for data analysis.

            The results of study showed the difference of self – efficacy’s mean score in the experimental group was significantly more than the control group. ( t = 2.75, p_{(one tailed)} < .05). The caring behavior’s mean score of the experimental group and the control group was not significantly different. (t = 1.36, p_{(one tailed)} > . 05). Findings suggested that community nurses should apply this empowerment program to develop village health volunteers for enhancing their self – efficacy perception so to be able to provide care for persons with diabetes in community.