ผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพโดยใช้แพทย์ทางเลือกและวิถีพุทธในผู้มีความเสี่ยง โรคเบาหวาน อ.น้ำหนาว จ.เพชรบูรณ์
คำสำคัญ:
กลุ่มเสี่ยงเบาหวาน, โปรแกรมล้างพิษกายสลายพิษใจบทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพผู้มีความเสี่ยงเบาหวานด้วยแพทย์ทางเลือกและวิถีพุทธ “โปรแกรมล้างพิษกาย สลายพิษใจ” เปรียบเทียบผลทางคลินิก (DTX น้ำหนัก BMI ความดันโลหิต และเส้นรอบเอว) ของกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานในกลุ่มที่ใช้และไม่ใช้โปรแกรม กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปที่ได้รับการคัดกรองเบาหวานด้วยการเจาะเลือดฝอยที่ปลายนิ้วหลังอดอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมงจากโรงพยาบาลน้ำหนาว และมีระดับน้ำตาลขณะอดอาหารเจาะที่ปลายนิ้ว (DTX) 100 -125 mg% จำนวน 40 คน ประกอบด้วยกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม แบบสองกลุ่มวัดสองครั้งก่อนและหลังการทดลอง (Two group pretest - posttest designed) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) โปรแกรมล้างพิษกายสลายพิษใจ 2) ซีดีให้ความรู้ในการปฏิบัติตน 3) แบบบันทึกข้อมูลซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงจากผู้เชี่ยวชาญ เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน ธันวาคม 2559 - มิถุนายน 2560 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน ได้แก่ Independent t test, Paired t-test ผลการวิจัยมีดังนี้
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพโดยใช้แพทย์ทางเลือกและวิถีพุทธ ในผู้มีความเสี่ยงโรคเบาหวาน “โปรแกรมล้างพิษกายสลายพิษใจ” มีประสิทธิผลในการลดน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหาร และลดขนาดเส้นรอบเอวดีกว่าการไม่ใช้โปรแกรม โดยพบว่าก่อนการทดลองค่าเฉลี่ยตัวแปร อายุ น้ำหนัก ดัชนีมวลกาย (BMI) เส้นรอบเอว (waist) ความดันซีสโตลิก (SBP) ความดันไดแอสโตลิก (DBP) และน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหารเจาะที่ปลายนิ้ว (DTX) ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ไม่มีความแตกต่างทางสถิติ สถิติที่ระดับ 0.05 (p = 0.1182, 0.5397, 0.7953, 0.9508, 0.0771, 0.1182 และ 0.9767 ตามลำดับ) หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีระดับน้ำตาลขณะอดอาหารเจาะที่ปลายนิ้ว (DTX) และเส้นรอบเอว ลดลงแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สถิติที่ระดับ 0.05 (p < 0.001, P = 0.036 ตามลำดับ) ส่วนกลุ่มควบคุม หลังการทดลองตัวแปรทั้งหมด คือ น้ำหนัก ดัชนีมวลกาย(BMI) เส้นรอบเอว (waist) ความดันซีสโตลิก (SBP) ความดันไดแอสโตลิก (DBP) และน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหารเจาะที่ปลายนิ้ว (DTX) ไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ
ข้อเสนอแนะจากการวิจัย ได้แก่ “โปรแกรมล้างพิษกายสลายพิษใจ” มีประสิทธิผลในการลดน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหาร และลดขนาดเส้นรอบเอวดีกว่าการไม่ใช้โปรแกรม จึงควรเป็นทางเลือกหนึ่งในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อลดการเป็นโรคเบาหวาน นอกจากนี้โปรแกรมดังกล่าวยังมีผลดีต่อร่างกายระบบอื่น ๆ ด้วย จึงควรสนับสนุนการวิจัยประสิทธิผลของโปรแกรมนี้ที่มีผลต่อสุขภาพในมิติอื่น ๆ เพื่อนำประโยชน์มาใช้ในการสร้างเสริมดูแลสุขภาพของประชาชนต่อไป
เอกสารอ้างอิง
วิชัย เอกพลากร. สถานการณ์โรคเบาหวานในประเทศไทย วารสารเบาหวาน พ.ศ. 2560 ; 49 (1) : 7-14.
ปางธาราไพร นราพงศ์พุทธ. การดูแลสุขภาพแบบพอเพียง.กรุงเทพมหานคร: บริษัทอินเทคการ์ด เทคโนโลยีจำกัด; 2556
อุ่นเอื้อ สิงห์คำ. การฟื้นฟูสุขภาพด้วยหลักสุขภาพองค์รวม 8 อ.ชุมชนศรีษะอโศก. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษสาตร์และสังคมศาสตร์) 2554 ;10 (5)
สุรินทร์ สีระสูงเนิน, ดำรงค์ สีระสูงเนิน, ชีวี เชื้อมาก. การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3 อ.แบบพอเพียงด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น 2554 (ออนไลน์) จาก 203.157.162.1 3/~nonghong/nonghong/pdf/Pattanayut/R2R_2555/2555_Surin.pd.(สืบค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2560)
สุขสันต์ อินทรวิเชียร. การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพแบบมีส่วนร่วมอย่างยั่งยืนในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด.วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6 ขอนแก่น; 2555 ; 19 (2) : 65-71
จุฑารัตน์ บุญพา, สุพัตรา ใจเหมาะ. ผลการใช้โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยต่อระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2.วารสารวิชาการแพทย์เขต11; 2558 ; 29 (2): 215-218
สุรพล อริยะเดช. ผลของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงของข้าราชการอำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง.วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า; 2555 ; 29 (3) :205 -21