การเพิ่มประสิทธิภาพการสกัดดีเอ็นเอจากตัวอย่างเลือดที่ปนเปื้อนด้วยดินเหนียว โดยใช้สารเติมแต่ง

ผู้แต่ง

  • ขวัญสุดา ถาวร บัณฑิตศึกษา สาขาวิชานิติวิทยาศาสตร์ คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
  • ทยาวีร์ ร่มแก้ว กองพิสูจน์หลักฐานกลาง สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
  • เอนก ภู่ทอง ภาควิชาเทคนิคการแพทย์ คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
  • สุนิษา โอบอ้อม ภาควิชาเทคนิคการแพทย์ คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คำสำคัญ:

การสกัดดีเอ็นเอ, ดินเหนียว, สารเติมแต่ง, นิติพันธุศาสตร์

บทคัดย่อ

บทนำ : ตัวอย่างเลือดที่ปนเปื้อนดินเหนียวเป็นสิ่งท้าทายอย่างหนึ่งสำหรับการตรวจพิสูจน์ทางดีเอ็นเอด้วยองค์ประกอบและคุณสมบัติทางเคมีในดินที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุ และมีความสามารถในการดูดซับดีเอ็นเอสูง ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการสกัดดีเอ็นเอและการขยายชิ้นส่วน ดีเอ็นเอในปฏิกิริยาพีซีอาร์ลดลง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของการตรวจพิสูจน์เอกลักษณ์บุคคลในทางนิติพันธุศาสตร์

วัตถุประสงค์การวิจัย : เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพของสารเติมแต่งที่ใช้ร่วมกับชุดสกัดดีเอ็นเอในการสกัดดีเอ็นเอมนุษย์จากตัวอย่างเลือดที่ปนเปื้อนด้วยดินเหนียว

วิธีการดำเนินการวิจัย : ทดลองสกัดดีเอ็นเอจากตัวอย่างเลือดที่ปนเปื้อนด้วยดินเหนียว ด้วยชุดสกัดดีเอ็นเอสำเร็จรูปที่มีการเติมสารเติมแต่งอย่างใดอย่างหนึ่ง ได้แก่ Sodium dodecyl sulfate (SDS), Potassium dihydrogen orthophosphate (KH2PO4), Skim milk, และ Nuclease free water ในขั้นตอนการสลายเซลล์ (Lysis) จากนั้นเปรียบเทียบประสิทธิภาพของสาร
เติมแต่งต่าง ๆ กับกลุ่มควบคุมจากปริมาณดีเอ็นเอที่สกัดได้ ซึ่งวัดด้วยเทคนิค Real-time PCR

ผลการศึกษา : สารเติมแต่ง KH2PO4ให้ปริมาณดีเอ็นเอที่สกัดได้สูงสุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) เมื่อเปรียบเทียบกับสารเติมแต่งอื่น ๆ และกลุ่มควบคุม รองลงมา คือ SDS และ Skim milk ตามลำดับ และเมื่อพิจารณาคุณภาพของตัวอย่างดีเอ็นเอด้วยการวัดค่า Internal PCR control (IPC) พบว่า KH2PO4, SDS และ Skim milk สามารถช่วยลดผลกระทบของสารยับยั้งในดินที่อาจปนเปื้อนในตัวอย่างดีเอ็นเอระหว่างขั้นตอนการสกัดดีเอ็นเอ ซึ่งสารยับยั้งดังกล่าวมีผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของปฏิกิริยาพีซีอาร์

สรุปผล : KH2PO4น่าจะเป็นสารเติมแต่งที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการเพิ่มปริมาณของดีเอ็นเอที่สกัดได้ และช่วยลดผลกระทบของสารยับยั้งในดินในตัวอย่างดีเอ็นเอได้ จึงเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมสำหรับการสกัดดีเอ็นเอจากตัวอย่างเลือดที่ปนเปื้อนดินเหนียว

เอกสารอ้างอิง

Young JM, Rawlence NJ, Weyrich LS, Cooper A. Limitations and recommendations for successful DNA extraction from forensic soil samples: a review. Sci Justice. 2014;54(3):238-44.

Saeki K, Sakai M. The influence of soil organic matter on DNA adsorptions on andosols. Microbes Environ. 2009;24(2):175-9.

Pietramellara G, Ascher J, Borgogni F, Ceccherini MT, Guerri G, Nannipieri P. Extracellular DNA in soil and sediment: fate and ecological relevance. Biol Fertil Soils. 2009;45(3):219-35.

Howarth A, Drummond B, Wasef S, Matheson CD. An assessment of DNA extraction methods from blood-stained soil in forensic science. Forensic Sci Int. 2022;341:111502.

Barbaro A, Cormaci P, La Marca A. DNA extraction from soil by EZ1 advanced XL (Qiagen). Forensic Sci Int. 2019;299:161-7.

Hirashima H, Hisazumi R, Mason MLT, Yamamoto A, Saeki Y. Development of an effective method of human DNA extraction from soil as forensic evidence. Forensic Sci Int. 2022;335:111284.

Guerra V, Beule L, Lehtsaar E, Liao H-L, Karlovsky P. Improved protocol for DNA extraction from subsoils using phosphate lysis buffer. buffer. Microorganisms. 2020;8(4):532.

Wang H, Qi J, Xiao D, Wang Z, Tian K. A re-evaluation of dilution for eliminating PCR inhibition in soil DNA samples. Soil Biol Biochem. 2017;106:109-18.

Wichachai S. Forensic Analysis of Soil Samples by Using Energy DispersiveX-Ray Fluorescence. JCFS. 2023;9(1):157-70.

Yankson KK, Steck TR. Strategy for extracting DNA from clay soil and detecting a specific target sequence via selective enrichment and real-time (quantitative) PCR amplification. Appl Environ Microbiol. 2009;75(18):6017-21.

Ogram A, Sayler GS, Gustin D, Lewis RJ. DNA adsorption to soils and sediments. Environ Sci Technol. 1988;22(8):982-4.

Crecchio C, Stotzky G. Binding of DNA on humic acids: Effect on transformation of Bacillus subtilis and resistance to DNase. Soil Biol Biochem. 1998;30(8):1061-7.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-18

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ถาวร ข, ร่มแก้ว ท, ภู่ทอง เ, โอบอ้อม ส. การเพิ่มประสิทธิภาพการสกัดดีเอ็นเอจากตัวอย่างเลือดที่ปนเปื้อนด้วยดินเหนียว โดยใช้สารเติมแต่ง. TUHJ [อินเทอร์เน็ต]. 18 กรกฎาคม 2025 [อ้างถึง 29 ธันวาคม 2025];10(2):219-2. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TUHJ/article/view/274752

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย