ความชุกของติ่งเนื้อและมะเร็งลำไส้ใหญ่จากการตรวจคัดกรองโดยการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ในผู้ใหญ่อายุ 45 ปีขึ้นไป พ.ศ. 2565 -พ.ศ. 2567

บทคัดย่อ

บทนำ

มะเร็งลำไส้ใหญ่นับเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย โดยเป็นมะเร็งที่พบมากที่สุดเป็นอันดับที่ 3 ในคนไทย การตรวจคัดกรองมะเร็งด้วยการสองกล้องลำไส้ใหญ่ในปัจจุบันแนะนำให้เริ่มคัดกรองผู้ป่วยที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไปเป็นหลักซึ่งสอดคล้องกับกับแนวทางปฏิบัติทางคลินิกของประเทศไทย ในขณะที่ข้อมูลเกี่ยวกับความชุกในประชากร 45-49 ปีของประเทศไทยยังมีจำกัด

วัตถุประสงค์

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อหาความชุกของติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่และมะเร็งลำไส้ใหญ่ในประชากรอายุตั้งแต่ 45 ปีขึ้นไปที่มารับการตรวจส่องกล้องลำไส้ใหญ่ที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ระหว่างปีพ.ศ. 2653-2567 และมีวัตถุประสงค์รองเพื่อศึกษาเปรียบเทียบความชุกของรอยโรคดังกล่าวระหว่างเพศและระหว่างกลุ่มอายุ 45-49 ปี, 50-75 ปี, และ 76 ปีขึ้นไป

วิธีการ

การศึกษานี้เป็นการการศึกษาแบบภาคตัดขวางเชิงพรรณนา (descriptive cross-sectional study) โดยอาศัยการทบทวนข้อมูลทุติยภูมิ คือ เวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ของผู้ที่มารับบริการการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (colonoscopy) อายุ 45 ปีขึ้นไป ที่แผนกศัลยกรรมทั่วไป โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ระหว่างปีพ.ศ. 2653-2567 ผลลัพธ์หลักประกอบด้วยความชุกของติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่และมะเร็งลำไส้ใหญ่

ผลลัพธ์

การศึกษานี้มีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 993 คน เป็นผู้ที่เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ระหว่างปี พ.ศ. 2563 ถึง พ.ศ. 2567 โดยมีผู้เข้าร่วมต่อปีจำนวน 214, 129, 179, 243, และ 228 คน ตามลำดับ เป็นผู้ชาย 46.3 % ผู้หญิง 53.07 % โดยมีช่วงอายุ 45 ถึง 90 ปี (เฉลี่ย 64.20 ปี ) ในจำนวนนี้ 17.72 % มีอายุระหว่าง 45-50 ปี และ 82.28 % มีอายุระหว่าง 50 ถึง 75 ปี  จากการตรวจคัดกรองในผู้เข้าร่วมทั้งหมด พบติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ 11.18 % และ 16.82 % ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ ส่วนในกลุ่มอายุ 45-49 ปี พบความชุกของติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่15.09 % และความชุกของมะเร็งลำไส้ใหญ่ 13.21 % โดยความชุกของติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ ในผู้ชายและผู้หญิงไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (10.94 % ในผู้ชายและ11.39 % ในผู้หญิง)เช่นเดียวกับความชุกของมะเร็งลำไส้ใหญ่ (17.17 % ในผู้ชาย และ 16.51 %ในผู้หญิง) นอกจากนี้ยังพบว่า ความชุกของติ่งเนื้อและมะเร็งลำไส้ใหญ่ไม่มีความแตกต่างที่มีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อวิเคราะห์แยกตามกลุ่มอายุ

สรุป

ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า ติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ในกลุ่มอายุ 45-50 ปีพบได้บ่อยถึง 15.09 % และ 13.21 % เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ ดังนั้นผู้ป่วยที่มีอายุตั้งแต่อ 45 ปีขึ้นไป ที่เข้ารับการปรึกษาเพื่อการคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่โดยเฉาะที่หน่วยบริการระดับตติยภูมิ อาจได้รับประโยชน์จากการเริ่มคัดกรองมะเร็งตั้งแต่ช่วงอายุนี้

คำสำคัญ : การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่, ติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่, มะเร็งลำไส้ใหญ่, ความชุก, การปฏิบัติทางคลินิก, สาธารณสุข