ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการสูบบุหรี่ไฟฟ้าของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง
คำสำคัญ:
การสูบบุหรี่ไฟฟ้า, การสูบบุหรี่ของคนใกล้ชิด, การรับรู้สื่อทางออนไลน์, ความเชื่อ, ทัศนคติบทคัดย่อ
การศึกษานี้มุ่งทดสอบผลกระทบของการสูบบุหรี่ของคนใกล้ชิด การรับรู้สื่อทางออนไลน์ ความเชื่อเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า ทัศนคติเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า ที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการสูบบุหรี่ไฟฟ้าของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง การวิจัยนี้ใช้การออกแบบการวิเคราะห์เชิงภาคตัดขวางโดยมีตัวอย่างเป็นนักเรียน 250 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เส้นทาง ผลการวิจัยระบุว่าการสูบบุหรี่ของคนใกล้ชิดและการรับรู้สื่อทางออนไลน์มีผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อความเชื่อเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าและทัศนคติเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าซึ่งส่งผลต่อพฤติกรรมการสูบบุหรี่ไฟฟ้า โดยการสูบบุหรี่ของคนใกล้ชิดมีผลต่อความเชื่อเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า (β = 0.245) และทัศนคติเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า (β = 0.276) อย่างมีนัยสำคัญ ขณะที่การรับรู้สื่อทางออนไลน์มีผลต่อความเชื่อเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า (β = 0.318) และทัศนคติเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า (β = 0.245) อย่างมีนัยสำคัญเช่นกัน ทั้งนี้ความเชื่อเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าและทัศนคติเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าสามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมการสูบบุหรี่ไฟฟ้า 41.5% ซึ่งแสดงให้เห็นถึงบทบาทสำคัญในการกำหนดพฤติกรรมการสูบบุหรี่ไฟฟ้า ผลการวิจัยนี้ชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนาแผนที่มุ่งเน้นการลดอิทธิพลของการสูบบุหรี่ของคนใกล้ชิด การรับรู้สื่อทางออนไลน์และการปรับเปลี่ยนความเชื่อและทัศนคติเพื่อช่วยลดการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มวัยรุ่น การวิจัยนี้ให้ข้อมูลเชิงลึกที่มีคุณค่าสำหรับผู้กำหนดนโยบาย นักการศึกษา และผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพในการพัฒนาโปรแกรมการป้องกันที่มีประสิทธิภาพต่อไป โดยโรงเรียนและหน่วยงานรัฐบาลควรแก้ไขปัจจัยที่ส่งเสริมการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษาผ่านการจัดการศึกษาเกี่ยวกับความรู้เท่าทันสื่อและบังคับใช้กฎระเบียบที่เข้มงวดมากขึ้นเกี่ยวกับการโฆษณาและการขายบุหรี่ไฟฟ้าโดยเฉพาะทางออนไลน์
References
Jaroenjitkul C, Prasertsong C. E-cigarette: Silent dangers to youth. J Royal Thai Army Nurses. 2014;15(3):149-154.
U.S. Food and Drug Administration. Results from the annual National Youth Tobacco Survey [Internet]. [cited 2024 Oct 21]. Available from: https://www.fda.gov/tobacco-products/youth-and-tobacco/results-annual-national-youth-tobacco-survey#2024%20Findings%20on%20Youth%20Use%20for%20E-Cigarette%20Products
Tobacco Control Products Committee, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Academic Information on E-cigarette Smoking 2024. Bangkok: Ministry of Public Health; 2024.
Jumpajan J, Thawongna S, Yakamsee N, Mueangkhong P, Khantee N, Wontaisong N, Talkul W, Phoolawan P, Surinrach A. Factors related to knowledge and attitude on e-cigarettes of students in Sakon Nakhon Rajabhat University. Reg Health Promot Cent 9 J. 2023;17(2):631-644.
Ueamporn S, Kitipong R. Factors Predicted Electric Smoking Among Male Vocational Students in Buriram Province. Christian University Journal. 2022;28(2):39-52.
Boontaeng S, Saikrathok N, Masuk P, Prasomruk P, Thongdee S, Kumphiro U. Comparing e-cigarette smoking behaviors and purchasing decisions among students between vocational institutes in urban and suburban areas, Amnat Charoen Province. J Council Community Public Health. 2023;5(3):54-66.
Seeherunwong A, Muangsakul W, Angsukiattitavorn S, Tipayamongkholgul M, Ondee P. Association between personal factors, beliefs, and attitudes towards e-cigarettes and cigarettes use among Thai youths in Central Region, Bangkok and its perimeter. Royal Thai Navy Med J. 2023;50(3):579-589.
Institute for Population and Social Research, Mahidol University. Thai Health 2023. 1st ed. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University in collaboration with the Thai Health Promotion Foundation.
Jumpajan J, Thawongna S, Yakamsee N, Mueangkhong P, Khantee N, Wontaisong N, Talkul W, Phoolawan P, Surinrach A. Factors related to knowledge and attitude on e-cigarettes of students in Sakon Nakhon Rajabhat University. Reg Health Promot Cent 9 J. 2023;17(2):631-644.
Bartlett JE II, Kotrlik JW, Higgins CC. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Inf Technol Learn Perform J. 2001;19(1):43-50.
Edmonds WA, Kennedy TD. An applied guide to research designs: Quantitative, qualitative, and mixed methods. 2nd ed. Los Angeles: SAGE Publications; 2017.
Thai Health Promotion Foundation. E-cigarette use among youth: a growing concern [Internet]. 2023 [cited 2024 Oct 21]. Available from: https://www.thaihealthreport.com/th/articles_detail.php?id=139
