ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของสมุนไพรไทยบางชนิดที่ใช้รักษาโรคผิวหนัง
คำสำคัญ:
สมุนไพร, สารสกัดจากพืช, ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย, โรคผิวหนังบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดด้วยเอทานอลของสมุนไพรไทย 10 ชนิด (ทองพันชั่ง พลู บัวบก พญายอ เสลดพังพอนตัวผู้ สำมะงา เหงือกปลาหมอ ฟ้าทะลายโจร กระเบา และชุมเห็ดเทศ) ต่อเชื้อ 11 สายพันธุ์ ด้วยวิธี disk diffusion และ broth dilution พบว่าสารสกัดจากสมุนไพรไทยทุกชนิดที่ศึกษามีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียได้อย่างน้อย 2 สายพันธุ์ สารสกัดจากพลูและเสลดพังพอนตัวผู้มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อสูงสุดเมื่อเปรียบเทียบกับสมุนไพรไทยชนิดอื่น สามารถต้านเชื้อแบคทีเรียได้ทุกสายพันธุ์ที่ศึกษา จากการศึกษาพบว่าสารสกัดจากพลูมีศักยภาพสูงสุดในการยับยั้งเชื้อ Staphylococcus aureus ATCC 25923, methicillin-resistant S. aureus, methicillin-susceptible S. aureus, Staphylococcus epidermidis, Escherichia coli ATCC 25922, extended-spectrum beta-lactamases (ESBL)-producing E. coli, Klebsiella pneumoniae ATCC 700603 (ESBL-producing strain), carbapenem-resistant K. pneumoniae, Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, และ P. aeruginosa โดยมีค่า inhibition zone ค่า minimal inhibitory concentration และค่า minimal bactericidal concentration อยู่ระหว่าง 13.7-32.0 มิลลิเมตร 0.5-8 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร และ 2-8 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ แสดงให้เห็นว่าสารสกัดด้วยเอทานอลจากพลูมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่หลากหลายและมีศักยภาพที่จะพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรไทยสำหรับรักษาโรคผิวหนังต่อไป
References
Glik J, Kawecki M, Gaździk T, Nowak M. The impact of the yypes of microorganisms isolated from blood and wounds on the results of treatment in burn patients with sepsis. Pol Przegl Chir. 2012;84(1):6-16. DOI: 10.2478/v10035-012-0002-7.
Puca V, Marulli RZ, Grande R, Vitale I, Niro A, Molinaro G, et al. Microbial species isolated from infected wounds and antimicrobial resistance analysis: Data emerging from a three-years retrospective study. Antibiot. 2021;10:1162. DOI: 10.3390/antibiotics10101162.
Chaiyamahapurk S, Warnnissorn P. Prevalence and pattern of diseases of the skin and
subcutaneous tissue in a primary care area in Thailand. Siriraj Med J. 2021;73: 357-362. DOI: 10.33192/Smj.2021.47.
Cantóna R, Horcajadad JP, Oliver A, Garbajosa PR, Vila, J. Inappropriate use of antibiotics in hospitals: The complex relationship between antibiotic use and antimicrobial resistance. Enferm Infecc Microbiol Clin. 2013;31(Supl 4):3-11.
Rahman M, Tumpa AA, Zehravi M, Sarker T, Yamin, Islam R, et al. An overview of antimicrobial stewardship optimization: The use of antibiotics in humans and animals to prevent resistance. Antibiot. 2022;11:667. DOI: 10.3390/antibiotics11050667.
Founou RC, Founou LL, Essack SY. Clinical and economic impact of antibiotic resistance in developing countries: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE. 2017;12(12): e0189621. DOI: 10.1371/journal.pone.0189621.
Khameneh B, Iranshahy M, Soheili V, Bazzaz BSF. Review on plant antimicrobials: A mechanistic viewpoint. Antimicrob Resist Infect Control. 2019;8:118. DOI: 10.1186/s13756-019-0559-6.
National Drug System Development Committee. National List of Essential Medicines 2023 (List of Herbal Medicine Products). Royal Thai Government Gazette Vol. 140; Section 130 D Special (Dated 10 May B.E. 2566).
Tangchitcharean S, Vannabhum M, Panmee N, Techapipatchai N, Jirathitikal K, Anurakthanakorn M, et al. An overview of the treatment of pruritus in Thai traditional medicine and Chinese traditional medicine. Siriraj Med Bull. 2022;15(3):189-195. DOI: 10.33192/smb.v15i3.257082.
Prajuabjinda O, Sakpakdeejaroen I, Thongdeeying P, Panthong S. Traditional Thai medicinal herbs used in primary health care to treat Skin allergies and inflammation caused by insect bites. J Thai Trad Alt Med. 2022;18(3):604-615.
Gupta C, Prakash D, Bakar MFA, Kitdamrongtham W. Phytopharmaceuticals from Andrographis paniculata: An ambrosia for immortality. Indian J Agric Biochem. 2022;35(1):1-14. DOI: 10.5958/0974-4479.2022.00001.6.
Chantarapon P, Bunpean A, Sangjan T, Puksuk N. A Systematic review of herbal medicinal formulas for skin disease treatment with Thai traditional medicine wisdom. J Thai Trad Alt Med. 2023;21(1):175-185.
Kanlayavattanakul M, Chaikul P, Kongkow M, Iempridee T, Lourith N. Anti-aging of phenolic-rich Acanthus ebracteatus Vahl. extracts. Chem Biol Technol Agric. 2023;10:32. DOI: 10.1186/s40538-023-00403-w.
Chan EWC, Wong SK, Chan HT, Volkameria inermis: An overview of its chemical constituents and pharmacological properties, notably the amelioration of motor tics. J Herbmed Pharmacol. 2023;12(2):176-186. DOI: 10.34172/ jhp.2023.18.
Bereksi MS, Hassaïne H, Bekhechi C, Abdelouahid DE. Evaluation of antibacterial activity of some medicinal plants extracts commonly used in Algerian traditional medicine against some pathogenic bacteria. Pharmacogn J. 2018;10:507-512. DOI: 10.5530/pj.2018.3.83.
CLSI. Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing. 31th ed. CLSI supplement M100. Wayne, PA: Clinical and Laboratory Standards Institute; 2021.
Dharajiya D, Patel P, Patel M, Moitra N. In vitro antimicrobial activity and qualitative phytochemical analysis of Withania somnifera (L.) Dunal extracts. Int J Pharm Sci Rev Res. 2014;27(2):349-354.
CLSI. Methods for Dilution Antimicrobial Susceptibility Tests for Bacteria that Grow Aerobically; Approved Standard. 11th ed. CLSI document M07-A11. Wayne, PA: Clinical and Laboratory Standards Institute; 2018.
CLSI. Methods for Determining Bactericidal Activity of Antimicrobial Agents; Approved Guideline. CLSI document M26-A. Wayne, PA: Clinical and Laboratory Standards Institute; 1999.
Piddock LJV. Clinically relevant chromosomally encoded multidrug resistance efflux pumps in bacteria. Clin Microbiol Rev. 2006;19(2):382-402. DOI: 10.1128/CMR.19.2.382–402.2006.
Rekha VPB, Manideep K, Srinivasa G, Bharath Y, Pulicherla KK. A review on Piper betle L.: Nature’s promising medicinal reservoir. Am J Ethnomed. 2014;1(5):276-289.
Deshpande SN, Kadam DG. GCMS analysis and antimicrobial activity of Piper betle (Linn) leaves against Streptococcus mutans. Asian J Pharm Clin Res. 2013;6:99-101.
Kumari R, Dubey RC. Phytochemical analysis and antibacterial and cytotoxic properties of Barleria lupulina Lindl. extracts. J Plant Pathol Microbiol. 2016;7(10). DOI: 10.4172/2157-7471.10000380.
Manandhar S, Luitel S, Dahal RK. In vitro antimicrobial activity of some medicinal plants against human pathogenic bacteria. J Trop Med. 2019;1-5. DOI: 10.1155/2019/1895340.
Fabry W, Okemo PO, Ansorg R. Antibacterial activity of East African medicinal plants. J Ethnopharmacol. 1998;60:79-84.
Anyanwu MU, Okoye RC. Antimicrobial activity of Nigerian medicinal plants. J Intercult Ethnopharmacol. 2017;6(2):240-259. DOI: 10.5455/jice.20170106073231.
Hossan MS, Jindal H, Maisha S, Raju CS, Sekaran SD, Nissapatorn V, et al. Antibacterial effects of 18 medicinal plants used by the Khyang tribe in Bangladesh. Pharm Biol. 2018;56(1):201-208. DOI: 10.1080/13880209.2018.1446030.
Chakrakodi B, Prabhakara S, Nagaraj S, Etienne J, Arakere G. High prevalence of ciprofloxacin resistance in community associated Staphylococcus aureus in a tertiary care Indian hospital. Adv Microbiol. 2014;4: 133-141. DOI: 10.4236/aim.2014.42018.
Maleki MH, Jalilian FA, Khayat H, Mohammadi M, Pourahmad F, Asadollahi K, et al. Detection of highly ciprofloxacin resistance Acinetobacter Baumannii isolated from patients with burn wound infections in presence and absence of efflux pump inhibitor. Maedica J Clin Med. 2014; 9(2):162-167.
Waitayangkoon P, Thongkam A, Benjamungkalarak T, Rachayon M, Thongthaisin A, Chatsuwan T, et al. Hospital epidemiology and antimicrobial susceptibility of isolated methicillin-resistant Staphylococcus aureus: a one-year retrospective study at a tertiary care center in Thailand. Pathog Glob Health. 2020;114(4):212-217. DOI: 10.1080/20477724.2020.1755550.
Houngsaitong J, Montakantikul P, Paiboonwong T, Chomnawang M, Khuntayaporn P, Chulavatnatol S. In vitro activity of biapenem and comparators against multidrug-resistant and carbapenem-resistant Acinetobacter baumannii isolated from tertiary care hospitals in Thailand. Pharm Sci Asia. 2020;47(4):378-386. DOI: 10.29090/psa.2020.04.019.0072.
