ปัจจัยที่มีผลต่อการลดและการแยกขยะมูลฝอยในครัวเรือน ในเขตพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลโป่งผา อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
ขยะมูลฝอย , ครัวเรือน , องค์การบริหารส่วนตำบลบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) พฤติกรรมการลดปริมาณขยะมูลฝอยในครัวเรือน 2) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการลดการแยกขยะมูลฝอยในครัวเรือน และ 3) ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการลดและการแยกขยะมูลฝอยในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลโป่งผา อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างที่ได้จากการสุ่มแบบเป็นระบบ จำนวน 403 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ไคสแควร์ และการวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณแบบเป็นขั้นตอน
ผลการศึกษาคุณลักษณะส่วนบุคคล พบว่าส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (54.6%) การศึกษาระดับปริญญาตรี (33.7%) อายุ 55 ปีขึ้นไป (25.3%) อาชีพรับจ้างทั่วไป (24.8%) จำนวนสมาชิกในครัวเรือน 3 คน (33.5%) ลักษณะที่อยู่อาศัยเป็นแบบบ้านเดี่ยว (92.1%) ภูมิลำเนาเป็นคนตำบลโป่งผาหรือแม่สายโดยกำเนิด (53.1%) เชื้อชาติไทย (77.9%) มีความรู้ระดับปานกลาง ( =7.21, SD= 2.81) ทัศนคติระดับสูง ( =4.08, SD=0.63) แรงจูงใจระดับสูง ( =3.98, SD=0.58) ปัจจัยเอื้อระดับปานกลาง ( =3.38, SD=1.28) การได้รับข่าวสารระดับปานกลาง ( =3.17, SD=0.76) การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมระดับปานกลาง ( =3.60, SD=0.82) พฤติกรรมระดับสูง ( =3.99, SD=0.63) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) ได้แก่ เพศ อายุ การศึกษา อาชีพ ที่อยู่ ภูมิลำเนา เชื้อชาติ ความรู้ ทัศนคติ แรงจูงใจ ปัจจัยเอื้อ การได้รับข้อมูลข่าวสาร และการได้รับแรงสนับสนุนทางสังคม ปัจจัยที่สามารถทำนายพฤติกรรมตามลำดับ ได้แก่ ทัศนคติ การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคม ที่อยู่ การศึกษา เพศ เชื้อชาติ ปัจจัยเอื้อ และการได้รับข้อมูลข่าวสาร สามารถทำนายได้ร้อยละ 58.3 ซึ่งผลการศึกษาดังกล่าวสามารถนำไปเป็นปัจจัยนำเข้าในการพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติดกรรมการลดและแยกขยะมูลฝอยในครัวเรือนต่อไป
เอกสารอ้างอิง
World banck group. Global Waste to Grow by 70 Percent by 2050 Unless Urgent Action is Taken: World Bank Report[internet]. 2018. [cited 2024 Dec 15]. Available from: https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2018/09/20/global-waste-to-grow-by-70-percent-by-2050-unless-urgent-action-is-taken-world-bank-report
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. ขยะล้นโลก ไร้วิธีจัดการ ขยะมากถึง 1 ใน 5 ของโลกอยู่ในอาเซียน[อินเทอร์เน็ต]. 2567. [เข้าถึงเมื่อ 15 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.springnews.co.th/keep-the-world/environment/850750
Verisk maplecroft. สหรัฐฯ รั้งอันดับหนึ่งประเทศที่ก่อให้เกิดวิกฤตขยะ ดัชนีการก่อขยะและการรีไซเคิล[อินเทอร์เน็ต]. 2562. [เข้าถึงเมื่อ 15 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.maplecroft.com/insights/analysis/us-tops-list-of-countries-fuelling-the-mounting-waste-crisis/
กรมควบคุมมลพิษ. 2564 ขยะมูลฝอยลดลง ขยะติดเชื้อและขยะอันตรายเพิ่มขึ้น แนะจัดการอย่างถูกวิธี[อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pcd.go.th/pcd_news/20802/
กรมควบคุมมลพิษ. ข้อมูลสถานการณ์ขยะมูลฝอยของประเทศ[อินเทอร์เน็ต]. 2567. [เข้าถึงเมื่อ 15 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://thaimsw.pcd.go.th/report_country.php
กรมการปกครองส่วนท้องถิ่น. ระบบสารสนเทศด้านการจัดการขยะมูลฝอยขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น[อินเทอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://waste.dla.go.th/index.jsp
มารยาท โยทองยศ และปราณี สวัสดิสรรพ์. การกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างเพื่อการวิจัย. ศูนย์บริการวิชาการ สถาบันส่งเสริมการวิจัยและพัฒนานวัตกรรม; 2544.
Bloom S. Human characteristics and school learning. New York: McGraw-Hill; 1976.
Likert R. The method of constructing and attitude scale. In: Fishbein M, editor. Readings in Atti¬tude Theory and Measurement. New York: John Wiley & Sons; 1967. P.90-5.
Bonett DG, Wright TA. Cronbach’s Alpha Reliability Interval Estimation, Hypothesis Testing, and Sample Size Planning. 2015.
อาภาพรรณ ประทุมไทย. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ (lerning mearsurement and evaluation)[อินเทอร์เน็ต]. 2562.[เข้าถึงเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://slideplayer.in.th/slide/14702513/
พิศิษฐ ตัณฑวณิช และ พนา จินดาศรี. ความหมายที่แท้จริงของค่า IOC. วารสารวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2561;24(2):3-12.
Bonett, D. G., & Wright, T. A. (2015). Cronbach’s Alpha Reliability Interval Estimation, Hypothesis Testing, and Sample Size Planning.
ฐิตินันท์ เทียบศรี. พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตำบลสำนักท้อน อำเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง[วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์; 2564.
สุธาสินี บุญมาก. ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะที่แหล่งกำเนิดของประชาชนในและนอกเขตเทศบาลนครนครปฐม[วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2558.
นฤมล ด่านตระกูล. พฤติกรรมมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในองค์การบริหารส่วนตำบลขนงพระ อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา[วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขมหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2560.
รุ่งอรุณ วงษ์อินทร์. พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองอ่างศิลา อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี[งานนิพนธ์รัฐประศาสนศาตรมหาบัณฑิต]. ชลบุรี:มหาวิทยาลัยบูรพา;2556.
ธีรวรรณ บุญโทแสง, สุรัสวดี นางแล, ธัญวรัชญ์ บุตรสาร, นิติมา พรหมมารัตน์ และธนายุทธ ช่างเรือนงาม. ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมเกี่ยวกับการจัดการขยะของหมู่บ้านนางแลใน ตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. วารสารการวิจัยกาสะลองคำ 2562:369-78.
ศรินทร์ทิพย์ บุญจันทร์ และจักรพันธ์ เพ็ชรภูมิ. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการคัดแยกขยะของแม่บ้าน ในตำบลบึงพระ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์ 2561;12(1):180-90.
บุญส่ง อยู่นุ่น. พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของประชาชน ตำบลคูหาใต้ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา. เอกสารเผยแพร่ผลงานวิชาการ สำนักงานสาธารณสุข จังหวัดสงขลาประจำปีงบประมาณ 2567.
พัชรี ไกรแก้ว. พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของแม่บ้าน กรณีศึกษา แม่บ้าน เขตเทศบาลตำบลบางปู อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ[วิทยานิพนธ์ปริญญาสังคมศาตรมหาบัณฑิต(สิ่งแวดล้อม)]. นครปฐม:มหาวิทยาลัยมหิดล;2550.
ศราวุฒิ ทับผดุง. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการลดปริมาณขยะมูลฝอยครัวเรือนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลที่ไม่มีการบริหารจัดการขยะมูลฝอย[วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขมหาบัณฑิต]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2553.
