ผลของโปรแกรมการส่งเสริมพฤติกรรมการรับประทานอาหารเฉพาะโรคต่อความรู้และพฤติกรรมของผู้ปกครองและผู้ป่วยเด็กโรคมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรู้ด้านโภชนาการให้ผู้ปกครองต่อพฤติกรรมการรับประทานอาหารในผู้ป่วยเด็กโรคมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด โปรแกรมฯเน้นศึกษาบทบาทสำคัญของผู้ปกครอง เนื่องด้วยเป็นผู้ดูแลด้านโภชนาการของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด  โดยโปรแกรมฯพัฒนาขึ้นตามกรอบแนวคิด Precede Framework รูปแบบการวิจัยเป็นการศึกษากึ่งทดลอง แบบการวิจัยกลุ่มเดียว วัดก่อนการให้โปรแกรม หลังการให้โปรแกรม และในวันที่ 14 หลังการให้โปรแกรม กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ปกครองและผู้ป่วยเด็กมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัดในหอผู้ป่วยเด็กโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ จำนวน 31 คน เครื่องมือที่ใช้คือ แบบทดสอบความรู้เรื่องโภชนาการสำหรับเด็กที่ได้รับเคมีบำบัดของผู้ปกครอง และแบบสอบถามด้านพฤติกรรมการรับประทานอาหารของผู้ป่วย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา, สถิติ Paired t-test และสถิติการถดถอยแบบพหุคูณ

        ผลการวิจัย พบว่า หลังการได้รับโปรแกรมฯ ค่าคะแนนความรู้เรื่องโภชนาการของผู้ปกครองสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ โดยคะแนนส่วนที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ หัวข้อที่เกี่ยวกับชนิดของนม (p = 0.006) และอาหารที่อาจจะเสี่ยงต่อการปนเปื้อนเชื้อโรค (p = 0.04) ส่วนค่าคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร พบว่า ก่อนได้รับโปรแกรมฯ ผู้ปกครองที่เคยได้รับคำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์มาก่อนจะมีคะแนนมากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.04) และภายหลังได้รับโปรแกรมฯ พบว่าผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัดมานานกว่าจะมีคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ดีกว่า (p = 0.02) สรุปได้ว่า ผู้ปกครองที่เข้าร่วมโปรแกรมฯ มีความรู้ด้านโภชนาการเพิ่มขึ้นและมีส่วนช่วยส่งเสริมให้ผู้ป่วยเด็กมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ดีและเลือกอาหารที่เหมาะสมมากขึ้น