ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่า ภายหลังการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกหนึ่งข้าง

วรรณิดา จิตต์การุญ

doi:10.1016/hscr.v36i2.252427

ผู้แต่ง

วรรณิดา จิตต์การุญ โรงพยาบาลสมเด็จพะเจ้าตากสินมหาราช

DOI:

https://doi.org/10.1016/hscr.v36i2.252427

คำสำคัญ:

ภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ, การผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกหนึ่งข้าง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่าภายหลังการผ่าตัดต่อมไทรอยด์
ออกหนึ่งข้าง
วิธีการศึกษา: ผู้วิจัยทำการเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนของผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกหนึ่งข้างในโรงพยาบาล
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดตาก ตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ.2556 จนถึงธันวาคม พ.ศ.2563 ซึ่งผู้ป่วยทุกรายจะต้องได้ในระดับการตรวจระดับฮอร์โมนไทรอยดใ์ นเลอื ดกอ่ นและหลงั ผา่ ตดั และผลการตรวจระดับฮอร์โมนไทรอยด์ในเลือดก่อนผ่าตัดอยู่ในเกณฑ์ปกติ หลังจากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ความชุกของการเกิดภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดและวิเคราะห์ปัจจัยที่
สัมพันธ์กับการเกิดภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดโดยใช้สถิติ Chi-square test หรือ Fischer’s exact test สำหรับข้อมูล
ตัวแปรกลุ่มและ Independent sample t-test หรือ Mann-Whitney U test สำหรับข้อมูลตัวแปรต่อเนื่อง
ผลการศึกษา: จากการศึกษาผู้ป่วยจำนวนทั้งหมด 72 คน เป็นเพศหญิง 63 คน (ร้อยละ 87.5) เพศชาย 9 คน (ร้อยละ 12.5)
อายุเฉลี่ยเท่ากับ 47.69 ± 11.00 ปี ผลการตรวจระดับฮอร์โมนไทรอยด์หลังผ่าตัดที่ระยะเวลา 6-8 สัปดาห์ พบผู้ป่วยที่มีภาวะ
ฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดจำนวน 22 คน (ร้อยละ 30.6) โดยแบ่งเป็นชนิด overt hypothyroidism 8 คน (ร้อยละ 11.1)
และ subclinical hypothyroidism 14 คน (ร้อยละ 19.4) ผู้ป่วยกลุ่มที่เกิดภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดมีระดับ thyroid
stimulating hormone (TSH) เฉลี่ยก่อนผ่าตัดสูงกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่มีภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ปกติหลังผ่าตัดอย่างมีนัยสำคัญทาง
สถิติ (p=0.047) และพบว่าผู้ป่วยที่มีระดับฮอร์โมน TSH ก่อนผ่าตัดสูงกว่า 1.5 mIU/L มีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดภาวะฮอร์โมน
ไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดมากกว่าผู้ป่วยที่มีระดับฮอร์โมน TSH ก่อนผ่าตัดน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1.5 mIU/L ได้ถึง 4 เท่า (OR 4.00;
95%CI=1.35-11.85, p=0.010)
สรุป: ความชุกของการเกิดภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดเท่ากับร้อยละ 30.6 และปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะฮอร์โมน
ไทรอยด์ตํ่าหลังผ่าตัดคือระดับฮอร์โมน TSH ก่อนผ่าตัดที่สูงกว่า 1.50 mIU/L
คำสำคัญ: ภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ตํ่า, การผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกหนึ่งข้าง

เอกสารอ้างอิง

1. Haugen BR, Alexander EK, Bible KC, Doherty GM, Mandel SJ, Nikiforov YE, et al. 2015 American Thyroid Association Management Guidelines for adult patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer: the American Thyroid Association Guidelines Task Force on thyroid nodules and differentiated thyroid cancer. Thyroid 2016; 26: 1-133.
2. Verloop H, Louwerens M, Schoones JW, Kievit J, Smit JW, Dekkers OM. Risk of hypothyroidism following hemithyroidectomy: systematic review and meta-analysis of prognostic studies. J Clin Endocrinol Metab 2012; 97: 2243-55.
3. Ullmann TM, Gray KD, Stefanova D, Limberg J, Buicko JL, Finnerty B, et al. The 2015 American Thyroid Association guidelines are associated with an increasing rate of hemithyroidectomy for thyroid cancer. Surgery 2019; 166: 349-55.
4. Kent WD, Hall SF, Isotalo PA, Houlden RL, George RL, Groome PA. Increased incidence of differentiated thyroid carcinoma and detection of subclinical disease. CMAJ 2007; 177: 1357-61.
5. Hall SF, Walker H, Siemens R, Schneeberg A. Increasing detection and increasing incidence in thyroid cancer. World journal of surgery 2009; 33: 2567-71.
6. Davies L, Welch HG. Increasing Incidence of Thyroid Cancer in the United States, 1973-2002. JAMA. 2006; 295: 2164-67.
7. Matsuzu K, Sugino K, Masudo K, Nagahama M, Kitagawa W, Shibuya H, et al. Thyroid lobectomy for papillary thyroid cancer: long-term follow-up study of 1,088 cases. World journal of surgery 2014; 38: 68-79.
8. Nixon IJ, Ganly I, Patel SG, Palmer FL, Whitcher MM, Tuttle RM, et al. Thyroid lobectomy for treatment of well differentiated intrathyroid malignancy. Surgery 2012; 151: 571-9.
9. Osmolski A, Frenkiel Z, Osmolski R. Complications in surgical treatment of thyroid diseases. The Polish otolaryngology 2006; 60: 165-70.
10. Farrar WB, Cooperman M, James AG. Surgical management of papillary and follicular carcinoma of the thyroid. Annals of surgery 1980; 192: 701-4.
11. Park S, Jeon MJ, Song E, Oh HS, Kim M, Kwon H, et al. Clinical features of early and late postoperative hypothyroidism after lobectomy. J Clin Endocrinol Metab 2017; 102: 1317-24.
12. Stoll SJ, Pitt SC, Liu J, Schaefer S, Sippel RS, Chen H. Thyroid hormone replacement after thyroid lobectomy. Surgery 2009; 146: 554-560.
13. Su SY, Grodski S, Serpell JW. Hypothyroidism following hemithyroidectomy: a retrospective review. Annals of surgery 2009; 250: 991-4.
14. Said M, Chiu V, Haigh PI. Hypothyroidism after hemithyroidectomy. World Journal of Surgery 2013; 37: 2839-44.
15. Piper HG, Bugis SP, Wilkins GE, Walker BA, Wiseman S, Baliski CR. Detecting and defining hypothyroidism after hemithyroidectomy. The American journal of surgery 2005; 189: 587-91.
16. Miller FR, Paulson D, Prihoda TJ, Otto RA. Risk factors for the development of hypothyroidism after hemithyroidectomy. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2006; 132: 36-8.
17. Koh YW, Lee SW, Choi EC, Lee JD, Mok JO, Kim HK, et al. Prediction of hypothyroidism after hemithyroidectomy: a biochemical and pathological analysis. Eur Arch Otorhinolargyngol  2008; 265: 453-7.
18. Chotigavanich C, Sureepong P, Ongard S, Eiamkulvorapong A, Boonyaarunnate T, Chongkolwatana C, et al. Hypothyroidism after hemithyroidectomy: the incidence and risk factors. J Med Assoc Thai 2016; 99: 77-83.
19. Garber JR, Cobin RH, Gharib H, Hennessey JV, Klein I, Mechanick JI, et al. Clinical practice guidelines for hypothyroidism in adults: cosponsored by the American Association of Clinical Endocrinologists and the American Thyroid Association. Thyroid 2012; 22: 1200-35.
20. Ahn D, Sohn JH, Jeon JH. Hypothyroidism following hemithyroidectomy: incidence, risk factors, and clinical characteristics. J Clin Endocrinol Metab 2016; 101: 1429-36.
21. McHenry CR, Slusarczyk SJ. Hypothyroidisim following hemithyroidectomy: incidence, risk factors, and management. Surgery 2000; 128: 994-8.
22. Pearce SH, Brabant G, Duntas LH, Monzani F, Peeters RP, Razvi S, et al. 2013 ETA guideline: management of subclinical hypothyroidism. European thyroid journal 2013; 2: 215-28.