การคาดการณ์ผลการรักษาภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูก โดยใช้การเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนเบต้าเอชซีจี ในวันที่ 4 หลังได้รับยาเมโธเทรกเซที

Panupun Homkrun

doi:10.1016/hscr.v39i1.267987

ผู้แต่ง

Panupun Homkrun Uttaradit hospital

DOI:

https://doi.org/10.1016/hscr.v39i1.267987

คำสำคัญ:

การตั้งครรภ์นอกมดลูก, ฮอร์โมนเบต้าเอชซีจี, ยาเมโธเทรกเซท, ผลการรักษา

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน เบต้าเอชซีจี (beta hCG) ในวันที่ 4 กับการตอบสนองต่อการรักษาการตั้งครรภ์นอกมดลูก ด้วยยา Methotrexate
วิธีการศึกษา: ศึกษาข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective cohort) ในผู้ป่วยหญิงตั้งครรภ์นอกมดลูกที่ได้รับการรักษาด้วยยา Methotrexate
ตั้งแต่ 1 มกราคม 2557 ถึง 31 ธันวาคม 2566 จำนวน 61 ราย โดยเก็บข้อมูลพื้นฐานทั่วไป ระดับ beta hCG วันที่ 1 ก่อนให้ยา ระดับ beta hCG วันที่ 1 และ 4 หลังให้ยา/โดยแบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่/กลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษา (มีการลดลงของระดับ beta hCG วันที่ 7 เปรียบเทียบกับวันที่ 4 มากกว่า ร้อยละ 15) และกลุ่มที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา (มีการลดลงของระดับ beta hCG ไม่ถึงร้อยละ 15 หรือไม่ลดลง) จากนั้นศึกษาการเปลี่ยนแปลงระดับ beta hCG ในวันที่ 4 เปรียบ
เทียบกับวันที่ 1 ระหว่าง 2 กลุ่มว่าการเปลี่ยนแปลงในวันที่ 4 สามารถคาดการณ์ผลการตอบสนองในวันที่ 7 ได้หรือไม่ โดยใช้ receiver operating characteristic (ROC) curve analysis
ผลการศึกษา: จากจำนวนผู้เข้าร่วมงานวิจัย 61 ราย ที่ได้รับการรักษาการตั้งครรภ์นอกมดลูกด้วยยา MTX มีผู้ที่ตอบสนองต่อการรักษาจำนวน 48 ราย คิดเป็นอัตราการตอบสนองต่อการรักษา (success rate) ร้อยละ 78.7 พบว่าสามารถใช้ระดับการเปลี่ยนแปลงของระดับ beta hCG ในวันที่ 4 หลังได้ยา เพื่อคาดการณ์การตอบสนองต่อการรักษาด้วย
MTX ได้ โดยมี area under the curve 0.904 ที่ p<0.01 95% confidence interval 0.812-0.996 และหากมีการเพิ่มขึ้นของระดับ beta hCG ในวันที่ 4 ไม่เกินร้อยละ 11.55 จะมีโอกาสตอบสนองต่อการรักษา ร้อยละ 95.6 โดยมี Sensitivity 89.6 Specificity 84.6 Positive predictive value 95.6 Negative predictive value 68.8
สรุป: การเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมน beta hCG ในผู้ป่วยที่มีภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูก วันที่ 4 เปรียบเทียบกับวันที่ 1หลังการได้ยา MTX สามารถใช้คาดการณ์ผลการรักษาด้วยยาในวันที่ 7 ได้ ซึ่งเกณฑ์การคาดการณ์จากการศึกษาคือ มีการเพิ่มขึ้นไม่เกินร้อยละ 11.55
คำสำคัญ: การตั้งครรภ์นอกมดลูก ฮอร์โมนเบต้าเอชซีจี ยาเมโธเทรกเซท ผลการรักษา ความสำเร็จของการรักษา

References

Current Trends Ectopic Pregnancy -- United States, 1990-1992 [Internet]. www.cdc.gov. [cited 2023 Jan 27]. Available from: https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00035709.htm

ธีระ ทองสง, จตุพล ศรีสมบูรณ์, ธีระพร วุฒิยวนิช, ประภาพร สู่ประเสริฐ, สายพิณ พงษธา. ครรภ์นอกมดลูก. ใน:ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. นรีเวชวิทยาฉบับสอบบอร์ด. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร:พีบีฟอเรน บุ๊คส์เซนเตอร์;2551. หน้า 281-93.

Houser M, Kandalaft N, Khati NJ. Ectopic pregnancy: a resident’s guide to imaging findings and diagnostic pitfalls. Emerg Radiol 2022; 29(1):161–172.

Bonin L, Pedreiro C, Moret S, Chene G, Gaucherand P, Lamblin G. Predictive factors for the methotrexate treatment outcome in ectopic pregnancy: A comparative study of 400 cases. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 2017 Jan;208:23–

ACOG Practice Bulletin No. 191. Obstetrics & Gynecology. 2018 Feb;131(2):e65–77.

Creanga AA, Syverson C, Seed K, Callaghan WM. Pregnancy-Related Mortality in the United States, 2011-2013. Obstet Gynecol. 2017;130:366-73.

Hanley JA, McNeil BJ. The meaning and use of the area under a receiver operating characteristic (ROC) curve. Radiology. 1982 Apr;143(1):29–36.

Kim K, Suh DH, Cheong HH, Yoon SH, Lee TS, No JH, et al. Efficacy of methotrexate therapy in patients with tubal pregnancy and a serum human chorionic gonadotropin level above 10,000 IU/L. Clinical and Experimental Reproductive Medicine. 2014;41(1):33.

S. Girija, A.P. Manjunath, A. Salahudin, L. Jeyaseelan, V. Gowri, A. Abu-Heija, L. Al Kharusi, Role of day 4 HCG as an early predictor of success after methotrexate therapy for ectopic pregnancies, European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, Volume 215,2017, Pages 230-233, https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2017.06.020.

Ahmed Moawed M, Mohamed Talaat El-Garhy I, Mohamed Rammah A. role of day 4 and day 7 β-hcg as an early predictor of success after methotrexate therapy for tubal ectopic pregnancies. Al-Azhar Medical Journal. 2021 Jan 1;50(1):265–74.

Goh A, Karine P, Kirby A, Williams C, Kapurubandara S. Day 1 to day 4 serum hCG change in predicting single-dose methotrexate treatment failure for tubal ectopic pregnancies. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 2020 Dec;255:105–10.

Mackenzie SC, Moakes CA, Doust A, Mol BW, W. Colin Duncan, Tong S, et al. Early (Days 1–4) post-treatment serum hCG level changes predict single-dose methotrexate treatment success in tubal ectopic pregnancy. Human Reproduction. 2023 May 13;38(7):1261–7