แนวทางการพยาบาลเพื่อป้องกันและดูแลภาวะสับสนเฉียบพลันในผู้ป่วยสูงอายุที่เข้ารับการผ่าตัด
คำสำคัญ:
ภาวะสับสนเฉียบพลัน, ผู้สูงอายุ, การพยาบาล, การป้องกันแบบไม่ใช้ยา, การคัดกรองบทคัดย่อ
ภาวะสับสนเฉียบพลัน (Delirium) เป็นภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาทที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในผู้ที่เข้ารับการผ่าตัดหรือเจ็บป่วยเฉียบพลัน ภาวะนี้ส่งผลกระทบทั้งต่อสุขภาพกายและจิตใจของผู้ป่วย ทำให้เพิ่มระยะเวลาการนอนโรงพยาบาล เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน สูญเสียสมรรถภาพด้านการรู้คิด และเพิ่มอัตราการเสียชีวิต บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนและเรียบเรียงองค์ความรู้ทางการพยาบาลที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและการจัดการภาวะสับสนเฉียบพลันในผู้สูงอายุที่เข้ารับการผ่าตัด โดยนำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะผู้ป่วย อาการแสดง ประเภทของภาวะ ปัจจัยเสี่ยงทั้งเชิงนำและเชิงกระตุ้น เครื่องมือคัดกรองมาตรฐาน เช่น 4AT และ CAM-ICU และแนวทางการพยาบาลในแต่ละระยะ ได้แก่ ก่อนผ่าตัด ระหว่างผ่าตัดและหลังผ่าตัด รวมถึงแนวทางการจัดการเชิงระบบในหอผู้ป่วยเพื่อสร้างมาตรฐานการดูแลที่ปลอดภัยและต่อเนื่อง พยาบาลจึงมีบทบาทสำคัญในการประเมินความเสี่ยง คัดกรอง เฝ้าระวัง และดำเนินการตามแนวทางการดูแลเชิงรุก เพื่อป้องกัน ลดความรุนแรง และลดผลกระทบจากภาวะสับสนเฉียบพลัน อันเป็นการยกระดับคุณภาพการดูแลผู้สูงอายุในโรงพยาบาลให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Wilson JE, Mart MF, Cunningham C, Shehabi Y, Girard TD, MacLullich AMJ, et al. Delirium. Nat Rev Dis Primers. 2020;6(1):90.
Oh ES, Fong TG, Hshieh TT, Inouye SK. Delirium in older persons: advances in diagnosis and treatment. JAMA. 2017;318(12):1161-74.
Greaves D, Psaltis PJ, Davis DHJ, Ross TJ, Ghezzi ES, Lampit A, et al. Risk factors for delirium and cognitive decline following coronary artery bypass grafting surgery: a systematic review and meta-analysis. J Am Heart Assoc. 2020;9(22):e017275.
Chen H, Mo L, Hu H, Ou Y, Luo J. Risk factors of postoperative delirium after cardiac surgery: a meta-analysis. J Cardiothorac Surg. 2021;16(1):113.
Permpikul C, Jirisan W, Srinonprasert V, Tongyoo S. Delirium in a medical intensive care unit: a report from a tertiary care university hospital in Bangkok. Siriraj Med J. 2021;73:155-61.
ลัดดาวัลย์ พรรณสมัย, จันศรี อุจันทึก, วราภรณ์ จีนเจนกิจ, นุชนาฎ บุโฮม, ปานทิพย์ ปูรณานนท์, อัจฉรา มีนาสันติรักษ์. รูปแบบการเตรียมความพร้อมผู้ป่วยสูงอายุก่อนให้การระงับความรู้สึกเพื่อผ่าตัดของวิสัญญีพยาบาล. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2560;14(3):76-84.
Ellis G, Whitehead MA, O'Neill D, Langhorne P, Robinson D. Comprehensive geriatric assessment for older adults admitted to hospital. Cochrane Database Syst Rev. 2011;(7):CD006211.
American College of Surgeons. Optimal resources for geriatric surgery: 2021 standards. Chicago, IL: ACS; 2021.
Lim BG, Lee IO. Anesthetic management of geriatric patients. Korean J Anesthesiol. 2020;73(1):8-29.
Aceto P, Antonelli Incalzi R, Bettelli G, Carron M, Chiumiento F, Corcione A, et al. Perioperative management of elderly patients (PriME): recommendations from an Italian intersociety consensus. Aging Clin Exp Res. 2020;32(9):1647-73.
Janjua MS, Spurling BC, Arthur ME. Postoperative delirium. [Updated 2023 Feb 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534831/
Chaiwat O, Chanidnuan M, Pancharoen W, et al. Postoperative delirium in critically ill surgical patients: incidence, risk factors, and predictive scores. BMC Anesthesiol. 2019;19:39.
Jones HT, Davis DH. What you need to know about: delirium in older adults in hospital. Br J Hosp Med (Lond). 2021;82(12):1-10.
Elie M, Cole MG, Primeau FJ, Bellavance F. Delirium risk factors in elderly hospitalized patients. J Gen Intern Med. 1998;13(3):204-12.
วีรศักดิ์ เมืองไพศาล, อรุโณทัย ศิริอัศวกุล. แนวทางเวชปฏิบัติการป้องกันและการดูแลภาวะซึม สับสนเฉียบพลันในผู้สูงอายุที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลศิริราช. กรุงเทพฯ: คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล; 2565.
MacLullich AM, Shenkin SD, Goodacre S, et al. The 4 'A's test for detecting delirium in acute medical patients: a diagnostic accuracy study. Health Technol Assess. 2019;23(40):1-194.
Kuladee S, Prachason T. Development and validation of the Thai version of the 4 'A's Test for delirium screening in hospitalized elderly patients with acute medical illnesses. Neuropsychiatr Dis Treat. 2016;12:437-443.
Gaudreau JD, Gagnon P, Harel F, Roy MA. Impact on delirium detection of using a sensitive instrument integrated into clinical practice. Gen Hosp Psychiatry. 2005;27(3):194-9.
Somnuke P, Limprapassorn P, Srinonprasert V, et al. The Thai version of the nursing delirium screening scale-Thai: Adaptation and validation study in postoperative patients. Front Med (Lausanne). 2022;9:956435.
Ely EW, Inouye SK, Bernard GR, et al. Delirium in mechanically ventilated patients: validity and reliability of the confusion assessment method for the intensive care unit (CAM-ICU).JAMA. 2001;286(21):2703-2710. doi:10.1001/jama.286.21.2703.
Pipanmekaporn T, Wongpakaran N, Mueankwan S, et al. Validity and reliability of the Thai version of the Confusion Assessment Method for the Intensive Care Unit (CAM-ICU). Clin Interv Aging. 2014;9:879-885.
Inouye SK, Westendorp RGJ, Saczynski JS. Delirium in elderly people. Lancet. 2014;383(9920):911-922.
Ely EW, Margolin R, Francis J, et al. Evaluation of delirium in critically ill patients: validation of the Confusion Assessment Method for the Intensive Care Unit (CAM-ICU). Crit Care Med. 2001;29(7):1370-1379.
Hshieh TT, Yue J, Oh E, et al. Effectiveness of multicomponent nonpharmacological delirium interventions: a meta-analysis: A meta-analysis.JAMA Intern Med. 2015;175(4):512-520. doi:10.1001/jamainternmed.2014.7779
Yuyen T, Narksut A, Lao-Amornphunkul S, et al. Effectiveness of non-pharmacological intervention protocol for prevention of postoperative delirium in the surgical intensive care unit. Sci Rep. 2025;15(1):2494. doi:10.1038/s41598-025-86768-4.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Delirium: prevention, diagnosis and management. NICE guideline [CG103]; 2019.
Deeken F, Sánchez A, Rapp MA, et al. Outcomes of a delirium prevention program in older persons after elective surgery: A stepped-wedge cluster randomized clinical trial: A stepped-wedge cluster randomized clinical trial. JAMA Surg. 2022;157(2):e216370. doi:10.1001/jamasurg.2021.6370
Janssen TL, Alberts AR, Hooft L, Mattace-Raso F, Mosk CA, van der Laan L. Prevention of postoperative delirium in elderly patients planned for elective surgery: systematic review and meta-analysis. Clin Interv Aging. 2019;14:1095-1117. doi:10.2147/CIA.S201323.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ และคณาจารย์ท่านอื่น ในราชวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
