ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตามหลัก 3อ.2ส. ในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุบ้านทักษิณ จังหวัดยะลา

ผู้แต่ง

  • มุสตูรา ยะโกะ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา
  • นูรุลฮุสนา สะมะนิ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา
  • รอกีเย๊าะ ดอเลาะ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา
  • วนิดา บาโงย มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา
  • อัสมะ มะแตหะ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา

คำสำคัญ:

พฤติกรรมสุขภาพ, ผู้สูงอายุ, โรคความดันโลหิตสูง, 3อ.2ส.

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาพฤติกรรมสุขภาพและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุบ้านทักษิณ จังหวัดยะลา กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 32 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยแบบประเมิน Barthel Activities of Daily Living : ADL แบบประเมินพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ.2ส. วิเคราะห์ข้อมูลหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพ โดยใช้สถิติไคสแควร์ ผลการศึกษา การคัดกรองความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวัน (ADL) ผู้สูงอายุกลุ่มติดสังคม มีผลรวมคะแนน ตั้งแต่ 12 คะแนนขึ้นไป ร้อยละ 34.4 ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน มีผลรวมคะแนน อยู่ในช่วง 5 - 11 คะแนน ร้อยละ 62.5 และผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียง มีผลรวมคะแนน อยู่ในช่วง 0 - 4 คะแนน ร้อยละ 3.1 ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ.2ส. อยู่ในระดับปานกลาง (x̅ = 3.22, S.D.= 0.78) ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมสุขภาพด้านการควบคุมอาหาร อยู่ในระดับปานกลาง (x̅ = 2.78, S.D.= 0.65)  ด้านการออกกำลังกาย อยู่ในระดับปานกลาง (x̅ = 2.64, S.D.= 0.71) ด้านการควบคุมอารมณ์และความเครียด อยู่ในระดับปานกลาง (x̅ = 2.91, S.D.= 0.74) ด้านการควบคุมการสูบบุหรี่ อยู่ในระดับมาก (x̅ = 3.83, S.D.= 0.98) และด้านการควบคุมการดื่มสุรา อยู่ในระดับมาก (x̅ = 3.95, S.D.= 0.86) และความสัมพันธ์ระหว่างภาวะสุขภาพกับระดับพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ พบว่า ปัจจัยด้านค่าดัชนีมวลกายไม่มีความสัมพันธ์ต่อระดับระดับพฤติกรรมสุขภาพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.592) ปัจจัยด้านเส้นรอบเอวไม่มีความสัมพันธ์ต่อระดับระดับพฤติกรรมสุขภาพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.356) ปัจจัยด้านการตรวจสุขภาพประจำปีมีความสัมพันธ์ต่อระดับระดับพฤติกรรมสุขภาพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.03) ดังนั้น จึงควรจัดให้มีการส่งเสริมการตรวจสุขภาพประจำปีอย่างเป็นระบบ

       

เอกสารอ้างอิง

ปราโมทย์ ประสาทกุล (บก.). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2561. นครปฐม: พริ้นเทอรี่; 2562.

ไทยรัฐ. 10 อันดับ จังหวัดที่มีผู้สูงอายุมากที่สุดในประเทศไทย. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 สืบค้นเมื่อ 20 ธันวาคม 2566. สืบค้นจาก https://www.thairath.co.th/lifestyle/lifestyle 45plus/2731867.

ไทยพับลิก้า. สังคมสูงวัย คนแก่รวย-จนมีเท่าไร อยู่ที่ไหน. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2566. สืบค้นจาก https://thaipublica.org/2024/03/infographic-aged-society/

World Health Organization.More than 700 million people with untreated hypertension. [Internet]. 2021. [cite 2024 December 14]. Available from https://www.who.int/news/item/25-08-2021-more-than-700-million-people-with-untreated-hypertension

กรมควบคุมโรค. สคร.9 เตือนประชาชน เนื่องในวันความดันโลหิตสูงโลก “ควบคุมความดันโลหิต ยืดชีวิตให้ยืนยาว”. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 สืบค้นเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2566. สืบค้นจากhttps://ddc.moph.go.th/odpc9/news.php?news=34026&deptcode=odpc9&news_views=7222

กรรณิกา เรืองเดช ชาวสวนศรีเจริญ, ไพบูลย์ ชาวสวนศรีเจริญ, และเสาวลักษณ์ คงสนิท. ปัจจัยทำนายความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุอาศัย ในสถานสงเคราะห์คนชราพื้นที่ภาคใต้. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย. 2562;27(2):65-79.

คณะกรรมการพัฒนาเครื่องมือคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ. คู่มือการคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ พ.ศ.๒๕๖๔ กระทรวงสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: ณจันตา ครีเอชั่น; 2564.

อุดมพร ยิ่งไพบูลย์สุข, ส่าหรี แดงทองดี และแว่นใจ นาคะสุวรรณ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนโรคความดันโลหิตสูงและเบาหวานของผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุวัดปุรณาวาส กรุงเทพมหานคร. J Chulabhorn Royal Acad. 2022;4(4):179-188.

พิม สุวรรณิน. ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ. 2ส. ของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงหน่วยตรวจหัวใจด้วยเครื่องมือพิเศษ โรงพยาบาลตำรวจ. วารสารวิจัยเพื่อการส่งเสริมสุขภาพและคุณภาพชีวิต. 2564;1(2):10-19.

พรทิพย์ ลยานันท์,จิตรพรรณ ภูษาภักดีภพ, อติวิชญ์ เข็มทอง. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูง ตามหลัก 3อ.2ส. ของประชาชนกลุ่มเสี่ยงในตำบลแห่งหนึ่ง อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา. 2566;18(2):45-59.

มินตรา สาระรักษ์, ติรัช งานฉมัง, นันทยา กระสวยทอง. ภาวะสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ ตำบลคำขวาง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2563; 35(3):304-310.

ศตวรรษ อุดรศาสตร์ และคณะ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงในชุมชน. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2566;20(1):28-41.

กรวิกา พรมจวง, เกียรติศักดิ์ แซ่อิว และสิตานันท์จันทร์โต. ปัจจัยทํานายพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงผลการศึกษา. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก. 2564;32(2):233-246.

ทินกร ชำนาญยงค์. ประสิทธิผลของพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ.2ส. ของผู้สูงอายุสำรอง อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร. Phichit Public Health Research and Academic Journal. 2024;5(2):29-41.

จรวยพร โสแก้ว และอุทิศ วันเต. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการควบคุมโรคความดันโลหิตสูงของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสายดงยาง อำเภอทับคล้อ จังหวัดพิจิตร. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 สืบค้นเมื่อ 14 มกราคม 2568. สืบค้นจาก https://leave.ppho.go.th/open_access/web/uploads/file42_PCT44011907.pdf

Honey Oo, Somnuk Sakunhongsophon, Sangthong Terathongkum. Factors Related to Health Behaviors in Persons with Hypertension, Myanmar. Makara J. Health Res. 2018;22(3):107-114.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-03

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ยะโกะ ม, สะมะนิ น, ดอเลาะ ร, บาโงย ว, มะแตหะ อ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตามหลัก 3อ.2ส. ในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุบ้านทักษิณ จังหวัดยะลา. JKKPHO [อินเทอร์เน็ต]. 3 กรกฎาคม 2025 [อ้างถึง 31 ธันวาคม 2025];7(2):e274899. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/jkkpho/article/view/274899

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ