ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายของตัวแปร การรับรู้ภาวะสุขภาพ สมรรถนะแห่งตน และการสื่อสารระหว่างผู้ป่วยกับเจ้าหน้าที่สุขภาพ ขั้นความพร้อมของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเอง
รูปแบบการวิจัย: การศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย
วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่มีโรคแทรกซ้อน จำนวน 144 คน ที่มารับบริการที่คลินิกโรคเบาหวานและแผนกผู้ป่วยนอก ในโรงพยาบาลระดับชุมชน จานวน 2 โรงพยาบาล เลือกตัวอย่างด้วยวิธีแบบสะดวก เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ชุดของแบบสอบถามประกอบด้วยแบบสอบถามเกี่ยวกับ ข้อมูลทั่วไป การรับรู้ภาวะสุขภาพ สมรรถนะแห่งตน การสื่อสารระหว่างผู้ป่วยกับเจ้าหน้าที่สุขภาพ ขั้นความพร้อมของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลสถิติโดยใช้สถิติเชิงบรรยาย และการสัมประสิทธิ์ถดถอยพหุคูณ
ผลการวิจัย: ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวาน อายุเฉลี่ย 62.49 ปี (SD = 10.91) มีระยะเวลาเป็นโรคเบาหวานมานานเฉลี่ย 9.03 ปี มีพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเองโดยรวม ( = 85.67, SD = 10.71) คะแนนการรับรู้ภาวะสุขภาพ (
= 67.41, SD = 5.23) สมรรถนะแห่งตน (
= 201.79, SD = 30.45) สื่อสารระหว่างผู้ป่วยกับเจ้าหน้าที่ (
= 85.71, SD = 6.63) และขั้นความพร้อมของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม (
= 25.71, SD = 3.40) อยู่ในระดับสูง ขั้นความพร้อมของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเป็นตัวแปรเดียวที่สามารถทำนายพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเองได้อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ (β = .69, t = 10.69, p < .01) โดยปัจจัยที่ศึกษาทั้งหมดสามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเองได้ร้อยละ 53 (adjusted R2 = .53)
สรุปและข้อเสนอแนะ: ขั้นความพร้อมในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเอง ดังนั้นพยาบาลและบุคลากรสุขภาพควรประเมินขั้นความพร้อมในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และให้การช่วยเหลือที่สอดคล้องตามความพร้อมในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพื่อให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเองให้เหมาะสมและมีความต่อเนื่อง
Article Details
ลิขสิทธิ์: วารสารพยาบาลศาสตร์เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ ห้ามผู้ใดนำบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารพยาบาลศาสตร์ไปเผยแพร่ในลักษณะต่างๆ ดังต่อไปนี้ การส่งบทความไปตีพิมพ์เผยแพร่ที่อื่น การนำบทความเผยแพร่ออนไลน์ การถ่ายเอกสารบทความเพื่อกิจกรรมที่ไม่ใช่การเรียนการสอน ยกเว้นเสียแต่ได้รับอนุญาตจากวารสารพยาบาลศาสตร์
Disclaimer: เนื้อหาบทความหรือข้อคิดเห็นใดๆ ในวารสารพยาบาลศาสตร์ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยและไม่มีส่วนรับผิดชอบแต่อย่างใด
เอกสารอ้างอิง
American Diabetes Association. Classification and diagnosis of diabetes. Diabetes Care. 2017;40 Suppl 1:S11-S24. doi: 10.2337/dc17-S005.
Division of Non Communicable Diseases, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Situation of non-communicable disease 2016-2018 [Internet]. Nonthaburi: Division of Non Communicable Diseases; 2019 [cited 2020 Jun 10]. Available from: http://www.thaincd.com/2016/mission/documents-detail.php?id=13653&tid=32&gid=1-020. (in Thai).
Creer TL. Self-management of chronic illness. In: Boekaerts M, Printrich PR, Zeidner M, editors. Handbook of self-regulation. San Diego, CA: Academic Press; 2000. p.601-29.
American Diabetes Association. 3. Prevention or delay of type 2 diabetes: standards of medical care in diabetes--2020. Diabetes Care. 2020;43 Suppl 1:S32-6. doi: 10.2337/dc20-S003.
Phetarvut S, Watthayu N, Suwonnaroop N. Factors predicting diabetes self-management behavior among patients with diabetes mellitus type 2. Journal of Nursing Science. 2011;29(4):18-26. (in Thai).
Gunggu A, Thon CC, Lian CW. Predictors of diabetes self-management among type 2 diabetes patients. J Diabetes Res. 2016;2016:9158943. doi: 10.1155/2016/9158943.
Mishali M, Omer H, Heymann AD. The impact of measuring self-efficacy in patients with diabetes. Fam Pract. 2011;28(1):82-7. doi: 10.1093/fampra/cmq086.
Boontein P, Saneha C. Factors predicting metabolic self-management behavior among patients with metabolic syndrome at one university hospital in Bangkok. Journal of Nursing Science. 2017;35(3):70-81. (in Thai).
Prochaska JO, Velicer WF. The transtheoretical model of health behavior change. Am J Health Promot. 1997;12(1):38-48. doi: 10.4278/0890-1171-12.1.38.
Arafat Y, Mohamed Ibrahim MI, Awaisu A, Colagiuri S, Owusu Y, Morisky DE, et al. Using the trans theoretical model's stages of change to predict medication adherence in patients with type 2 diabetes mellitus in a primary health care setting. Daru. 2019;27(1):91-9. doi: 10.1007/s40199-019-00246-7.
Tseng H-M, Liao S-F, Wen Y-P, Chuang Y-J. Stages of change concept of the trans theoretical model for healthy eating links health literacy and diabetes knowledge to glycemic control in people with type 2 diabetes. Prim Care Diabetes. 2017;11(1):29-36. doi: 10.1016/j.pcd.2016.08.005.
Wattanakul B. Factor influencing diabetes self-management behaviors among patients with T2DM in rural Thailand [dissertation]. Chicaco, IL: Illinois University; 2012. 141 p.
Rojpaisarnkit K. Development of health perception scales for Thai adults [dissertation]. Bangkok: Mahidol University; 2001. 239 p. (in Thai).
Sirikutjatuporn K, Wirojratana V, Jitramontree N. Factors predicting self-management behaviour of elderly type 2 diabetes patients. Thai Journal of Nursing Council. 2017;32(1):81-93. (in Thai).
Bandura A. Self-efficacy: the exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company; 1997. 604 p.
