ปัจจัยทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายของปัจจัยคัดสรร ได้แก่ อายุ เพศ การศึกษา รายได้ ความสามารถในการมองเห็น และการสนับสนุนจากครอบครัว ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2
รูปแบบการวิจัย: การศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย
วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปที่เข้ารับบริการ ณ หน่วยตรวจผู้ป่วยนอกในโรงพยาบาลทุติยภูมิแห่งหนึ่ง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามเกณฑ์คัดเข้า จำนวน 146 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยแบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และแบบประเมินการสนับสนุนจากครอบครัว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ
ผลการวิจัย: ผลการวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณพบว่า ปัจจัยคัดสรร ได้แก่ อายุ เพศ การศึกษา รายได้ ความสามารถในการมองเห็น และการสนับสนุนจากครอบครัว สามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ร้อยละ 79.4 (adj R2 = .79) โดยการสนับสนุนจากครอบครัว ( = .50, p < .001) ระดับการศึกษา (
= .30, p < .001) ความสามารถในการมองเห็น (
= .24, p < .001) เป็นปัจจัยทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนอายุ เพศ และรายได้ ไม่ได้เป็นปัจจัยทำนาย
สรุปและข้อเสนอแนะ: การสนับสนุนจากครอบครัว ระดับการศึกษาและความสามารถในการมองเห็นสามารถทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ ดังนั้นทีมสุขภาพควรตรวจประเมินระดับการศึกษาและความสามารถในการมองเห็นเพื่อจัดกิจกรรมสุขภาพที่เหมาะสม พร้อมกับการประเมินการสนับสนุนจากครอบครัวเพื่อส่งเสริมให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการรับบริการและกิจกรรมด้านสุขภาพ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์: วารสารพยาบาลศาสตร์เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ ห้ามผู้ใดนำบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารพยาบาลศาสตร์ไปเผยแพร่ในลักษณะต่างๆ ดังต่อไปนี้ การส่งบทความไปตีพิมพ์เผยแพร่ที่อื่น การนำบทความเผยแพร่ออนไลน์ การถ่ายเอกสารบทความเพื่อกิจกรรมที่ไม่ใช่การเรียนการสอน ยกเว้นเสียแต่ได้รับอนุญาตจากวารสารพยาบาลศาสตร์
Disclaimer: เนื้อหาบทความหรือข้อคิดเห็นใดๆ ในวารสารพยาบาลศาสตร์ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยและไม่มีส่วนรับผิดชอบแต่อย่างใด
เอกสารอ้างอิง
Introduction: Standards of medical care in diabetes 2019. Diabetes Care. 2019;42 Suppl 1:S1-S2. doi: 10.2337/dc19-Sint01.
Karnjanapiboonwong A. NCDs situation report 2019 diabetes hypertension and related risk factors. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing Limited Partnership; 2020. 87 p. (in Thai).
Jiamrasrangsi W. Type 2 diabetes: prevention and self-management support. Bangkok: Chulalongkorn University Press; 2018. 362 p. (in Thai).
Stormacq C, Wosinski J, Boillat E, Van den Broucke S. Effects of health literacy interventions on health-related outcomes in socioeconomically disadvantaged adults living in the community: a systematic review. JBI Evid Synth. 2020;18(7):1389-469. doi: 10.11124/JBISRIR-D-18-00023.
Tachavijitjaru C. Health literacy: a key indicator towards good health behavior and health outcomes. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2018;19 Suppl 1:1-11. (in Thai).
Srisaeng P, Deenamjued W. Health literacy of healthy aging among elderly in Bangkok metropolitan: development and validation of health literacy scale. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2019;20(2):340-50. (in Thai).
Wongnisanatakul K. Health literacy among diabetic patients at the family practice center of Phra Nakhon Si Ayutthaya hospital. Journal of Preventive Medicine Association of Thailand. 2018;8(1):49-61. (in Thai).
Panurat S, Bhoosahas P, Thutsaringkarnsakul S, Krachangpho P, Thuratham W, Natetipawan P. Factors related to health literacy among the elderly in Pak Phli district, Nakhon Nayok province. Journal of The Police Nurses. 2019;11(1):86-94. (in Thai).
Nilnate W, Hengpraprom S, Hanvoravongchai P. Level of health literacy in Thai elders, Bangkok, Thailand. Journal of Health Research. 2016;30(5):315-21. doi: 10.14456/jhr.2016.43.
Xie Y, Ma M, Zhang Y, Tan X. Factors associated with health literacy in rural areas of Central China: structural equation model. BMC Health Serv Res. 2019;19(1):300. doi: 10.1186/s12913-019-4094-1.
Jandorf S, Krogh Nielsen M, Sørensen K, Sørensen TL. Low health literacy levels in patients with chronic retinal disease. BMC Ophthalmol. 2019;19(1):174. doi: 10.1186/s12886-019-1191-1.
Kanthawee P, Pongpanich S. The study of health literacy among elderly people, Pa teung sub-district, Mae Chan district, Chiang Rai province. Chiang Rai Medical Journal. 2019;11(1):73-83. (in Thai).
Thangkratok P, Boonpradit P, Palacheewa N. Factors predicting health literacy among older adults with chronic diseases in community. Thai Journal of Cardio-Thoracic Nursing. 2022;33(1):215-30. (in Thai).
Warren M, DeCarlo DK, Dreer LE. Health literacy in older adults with and without low vision. Am J Occup Ther. 2016;70(3):7003270010p1-7. doi: 10.5014/ajot.2016.017400.
Squiers L, Peinado S, Berkman N, Boudewyns V, McCormack L. The health literacy skills framework. J Health Commun. 2012;17 Suppl 3:30-54. doi: 10.1080/10810730.2012.713442.
Polit DF, Beck CT. Nursing research: generating and assessing evidence for nursing practice. 11th ed. Philadelphia, PA: Wolters Kluwer; 2018. 814 p.
Trongsakul S, Lambert R, Clark A, Wongpakaran N, Cross J. Development of the Thai version of Mini-Cog, a brief cognitive screening test. Geriatr Gerontol Int. 2015;15(5):594-600. doi: 10.1111/ggi.12318.
World Health Organization. International classification of impairments, disabilities, and handicaps: a manual of classification relating to the consequences of disease, published in accordance with resolution WHA29.35 of the twenty-ninth World Health Assembly, May 1976. Geneva: WHO; 1980. 207 p.
Ngamampornnara P, Sukonthasaba S. Health literacy for patients with type 2 diabetes in Bangkok metropolits and perimeter. Journal of Health, Physical Education and Recreation. 2020;46(2):68-79. (in Thai).
Phetarvut S, Watthayu N, Suwonnaroop N. Factors predicting diabetes self-management behavior among patients with diabetes mellitus type 2. Nursing Science Journal of Thailand. 2012;29(4):18-26. (in Thai).
Miller CA. Nursing for wellness in older adults. 8th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2018. 630 p.
Trainattawan W, Wirojratana V, Watanakukrilert D. Factors influencing health literacy among older adults. Journal of Health Science Research. 2019;13(2):41-51. (in Thai).
Seifollahzadeh S, Motalebi SA, Amirzadeh Iranagh J, Mafi M, Mohammadi F. Predictors of health literacy in community-dwelling elderly. Social Health and Behavior. 2019;2(4):139-44. doi: 10.4103/SHB.SHB_27_19.
