ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของผู้ป่วยวัณโรคปอด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายของ ระยะเวลาการเจ็บป่วย ระบบการรับประทานยา อาการเหนื่อยล้า และพฤติกรรมสุขภาพ ต่อคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพในผู้ป่วยวัณโรคปอด
รูปแบบการวิจัย: การศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย
วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างจำนวน 129 ราย เป็นผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นวัณโรคปอด มาตรวจติดตามการรักษาที่หน่วยตรวจโรคอายุรศาสตร์ ตึกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง ในกรุงเทพมหานคร โดยมีเกณฑ์การคัดเลือกคือ เป็นผู้ป่วยรายใหม่ ผู้ป่วยกลับเป็นซ้ำ และผู้ป่วยรักษาซ้ำ ที่ไม่อยู่ในระยะแพร่กระจายเชื้อและมีอาการและอาการแสดงของโรคสงบลง ระดับความรู้สึกตัวดี สื่อสารภาษาไทยได้ ไม่มีภาวะพร่องในการรู้คิด เกณฑ์การคัดออก คือ ได้รับการวินิจฉัยมีปัญหาทางจิตเวช และกำลังติดเชื้อโควิด-19 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและประวัติการเจ็บป่วย 2) แบบสอบถามอาการเหนื่อยล้าของไปเปอร์ ฉบับปรับปรุง 3) แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ และ 4) แบบสอบถามคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และสถิติถดถอยพหุคูณ
ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพเท่ากับ 63.43 (SD = 19.26) และร้อยละ 38 ระบุว่ามีสุขภาพดีใกล้เคียงกับเมื่อหนึ่งปีที่แล้ว และจากการศึกษาพบว่า ระยะเวลาการเจ็บป่วย ระบบการรับประทานยา อาการเหนื่อยล้า และพฤติกรรมสุขภาพ สามารถอธิบายความผันแปรคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพในผู้ป่วยวัณโรคปอดได้ร้อยละ 34 (R2 = .34) โดยอาการเหนื่อยล้าสามารถทำนายคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพได้มากที่สุด รองลงมาเป็นพฤติกรรมสุขภาพและระยะเวลาการเจ็บป่วย ( = - .48, p < .001,
= .16, p < .05,
= .15, p < .05) ตามลำดับ
สรุปและข้อเสนอแนะ: ระยะเวลาการเจ็บป่วย อาการเหนื่อยล้าและพฤติกรรมสุขภาพเป็นปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของผู้ป่วยวัณโรคปอด ได้ ดังนั้นพยาบาลควรมีการประเมินคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพและปัจจัยที่มีอิทธิพลเหล่านี้ และมีการสร้างโปรแกรมการลดอาการเหนื่อยล้า ส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพให้สอดคล้องเหมาะสมกับระยะเวลาที่เจ็บป่วย เพื่อนำไปสู่การเพิ่มคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของผู้ป่วยวัณโรคปอดต่อไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์: วารสารพยาบาลศาสตร์เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ ห้ามผู้ใดนำบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารพยาบาลศาสตร์ไปเผยแพร่ในลักษณะต่างๆ ดังต่อไปนี้ การส่งบทความไปตีพิมพ์เผยแพร่ที่อื่น การนำบทความเผยแพร่ออนไลน์ การถ่ายเอกสารบทความเพื่อกิจกรรมที่ไม่ใช่การเรียนการสอน ยกเว้นเสียแต่ได้รับอนุญาตจากวารสารพยาบาลศาสตร์
Disclaimer: เนื้อหาบทความหรือข้อคิดเห็นใดๆ ในวารสารพยาบาลศาสตร์ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยและไม่มีส่วนรับผิดชอบแต่อย่างใด
References
World Health Organization. Global tuberculosis report 2020. Geneva, Switzerland: WHO; 2021. 232 p.
Division of Tuberculosis, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. National tuberculosis control programme guideline, Thailand 2021. Nonthaburi: Division of Tuberculosis; 2021. 217 p. (in Thai).
Chung SJ, Byeon S-J, Choi J-H. Analysis of adverse drug reactions to first-line anti-tuberculosis drugs using the Korea adverse event reporting system. J Korean Med Sci. 2022;37(16):e128. doi: 10.3346/jkms.2022.37.e128.
Aggarwal AN. Quality of life with tuberculosis. J Clin Tuberc Other Mycobact Dis. 2019;17:100121. doi: 10.1016/j.jctube.2019.100121.
Changkaew K, Monchartree P. Multidrug-resistant tuberculosis (MDR-TB) and treatment costs in tuberculosis-clinic, Maharaj Nakhon Ratchasima Hospital 2013-2015. Disease Control Journal. 2020;46(2):173-84. doi: 10.14456/dcj.2020.17. (in Thai).
Anisah SN, Djuwita R, Sudaryo MK. The Influence of social support to the quality of life of tuberculosis patients in Depok, West Java Province, Indonesia. Global Journal of Health Science. 2020;12(12):112-20. doi: 10.5539/gjhs.v12n12p112.
Butte N, Prachuntasen K, Ritmontri T. Factors associated with quality of life among pulmonary tuberculosis patients in Loei province. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kaen. 2020;27(3):1-10. (in Thai).
Voranut C, Suggaravetsir P. Factors related to the quality of life among the tuberculosis patients in Thai-Cambodia Border, Buriram province. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kaen. 2021;28(1):42-52. (in Thai).
Green LW, Kreuter MW. Health promotion planning: an educational and ecological approach. 3rd ed. Mountain View, CA: Mayfield Publishing; 1999. 621 p.
Qiu L, Tong Y, Yang Q, Sun N, Gong Y, Yin X. Reliability and validity of a smart quality of life scale for patients with tuberculosis. J Public Health. 2020;28(5):575-82. doi: 10.1007/s10389-019-01067-3.
Samuel R, Natesan S, Bangera MK. Quality of life and associating factors in pulmonary tuberculosis patients. Indian J Tuberc. 2022;9 Suppl 2:S627-8. doi: 10.1093/ofid/ofac492.1273.
Szymanska-Chabowska A, Juzwiszyn J, Tański W, Świątkowski F, Kobecki J, Chabowski M. The fatigue and quality of life in patients with chronic pulmonary diseases. Sci Prog. 2021;104(3):368504211044034. doi: 10.1177/00368504211044034.
AlRasheed MM, Al-Aqeel S, Aboheimed GI, AlRasheed NM, Abanmy NO, Alhamid GA, et al. Quality of life, fatigue, and physical symptoms post-COVID-19 condition: a cross-sectional comparative study. Healthcare (Basel). 2023;11(11):1660. doi: 10.3390/healthcare11111660.
Phakdithaithesa K, Suggaravetsiri P. Factors associated quality of life of tuberculosis patients among the Karen Hill Tribes at Thailand–Myanmar border Tak Province. KKU Journal for Public Health Research. 2019;12(3):65-71. (in Thai).
Yadav RK, Kaphle HP, Yadav DK, Marahatta SB, Shah NP, Baral S, Khatri E, Ojha R. Health related quality of life and associated factors with medication adherence among tuberculosis patients in selected districts of Gandaki Province of Nepal. J Clin Tuberc Other Mycobact Dis. 2021;23:100235. doi: 10.1016/j.jctube.2021.100235.
Duan Y, Peiris DLILK, Yang M, Liang W, Baker J, Hu C, et al. Lifestyle behaviors and quality of life among older adults after the first wave of the COVID-19 pandemic in Hubei China. Frontiers Public Health. 2021;9:744514. doi: 10.3389/fpubh.2021.744514.
Kastien-Hilka T, Rosenkranz B, Schwenkglenks M, Bennett BM, Sinanovic E. Association between Health-related quality of life and medication adherence in pulmonary tuberculosis in South Africa. Front Pharmacol. 2017;18(8):1-7. doi: 10.3389/fphar. 2017.00919.
Borson S, Scanlan JM, Chen P, Ganguli M. The Mini-Cog as a screen for dementia: validation in a population-based sample. J Am Geriatr Soc. 2003;51(10):1451-4. doi: 10.1046/j.1532-5415.2003.51465.x.
Trongsakul S, Lambert R, Clark A, Wongpakaran N, Cross J. Development of the Thai version of Mini-Cog, a brief cognitive screening test. Geriatr Gerontol Int. 2015;15(5):594-600. doi: 10.1111/ggi.12318.
Reeve BB, Stover AM, Alfano CM, Smith AW, Ballard-Barbash R, Bernstein L, et al. The Piper Fatigue Scale-12 (PFS-12): psychometric findings and item reduction in a cohort of breast cancer survivors. Breast Cancer Res Treat. 2012;136(1):9-20. doi: 10.1007/s10549-012-2212-4.
Kronkasem A, Wattanakitkrileart D, Pongthavornkamol K, Kanoksin A. Fatigue experience symptom management strategies and functional status in patients with congestive heart failure. Journal of Nursing Science. 2014;32(4):35-42. (in Thai).
Punyathong C. Perceived self-efficacy and health promotive behaviors among tuberculosis patients Udonthanee Hospital [master’s thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2001. 97 p. (in Thai).
Ware Jr JE, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care. 1992;30(6):473-83.
Leurmarnkul W, Meetam P. Properties testing of the retranslated SF36 (Thai Version). The Thai Journal of Pharmaceutical Sciences. 2005;29(1-2):69-88. (in Thai).
Gezahegn H, Ibrahim M, Mulat E. Diabetes mellitus and tuberculosis comorbidity and associated factors among Bale Zone Health Institutions, Southeast Ethiopia. Diabetes Metab Syndr Obes. 2020;13(1):3879-86. doi: 10.2147/DMSO.S248054.
Thedthong W, Puwarawuttipanich W, Saneha C, Rongrunguang Y. Factors predicting fatigue in pulmonary tuberculosis patients receiving anti-tuberculosis drugs. Siriraj Med J. 2021;73(3):167-73. doi: 10.33192/Smj.2021.22.
Sari SP, Funna ED, Septini R. Cost-utility analysis of tuberculosis patients with directly observed treatment and self-administered treatment in an army hospital, Indonesia. Pharm Sci Asia. 2020;47(3):253-61. doi: 10.29090/psa.2020.03.019.0019.