การประเมินผลการดำเนินงานโครงการจัดการโรคมาลาเรีย บริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา อำเภอบ่อไร่ จังหวัดตราด

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินผลการดำเนินงานโครงการจัดการโรคมาลาเรีย บริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา อำเภอบ่อไร่ จังหวัดตราด เป็นการวิจัยในรูปแบบการวิจัยประเมินผลโครงการ เพื่อประเมินผลการดำเนินงานตามแบบจำลองซิปโมเดลของสตัฟเฟิลบีม ใน 4 ประเด็น ได้แก่ ด้านบริบท ปัจจัยนำเข้า กระบวนการดำเนินงาน และผลผลิตจากโครงการ ระยะเวลาดำเนินการวิจัยตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2559 ถึง 30 กันยายน 2561 โดยเก็บข้อมูลจากรายงานผลการดำเนินงาน และการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก จากผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 60 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบดังนี้

ผู้ให้ข้อมูลหลัก ซึ่งประกอบด้วยผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานสาธารณสุข ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และแกนนำชุมชนที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นคณะทำงานตามโครงการ เห็นสอดคล้องกันว่าโครงการจัดการโรคมาลาเรีย บริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา อำเภอบ่อไร่ จังหวัดตราด แบบมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นโครงการที่มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับความต้องการในการแก้ไขปัญหาของพื้นที่ และความต้องการของชุมชนและประชาชน กระบวนการดำเนินงานของโครงการที่เปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วน เข้ามามีส่วนร่วมในการรับรู้ปัญหา การวิเคราะห์ปัญหา การทำแผนเพื่อการแก้ไขปัญหาของพื้นที่ และเห็นว่านโยบายนี้สามารถแก้ไขปัญหาหรือยับยั้งการแพร่ระบาดของโรคมาลาเรียบริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อเด่นของโครงการคือการจัดการแบบมีส่วนร่วมและมีการบูรณาการของทุกภาคส่วน ทั้งด้านการวางแผนการดำเนินกิจกรรม การจัดการงบประมาณ และการติดตามประเมินผล มีกระบวนการดำเนินงานในรูปคณะทำงานทั้งในระดับอำเภอและระดับตำบล มีการเตรียมความพร้อมแก่ผู้รับผิดชอบงานและคณะทำงาน มีการประชุมเพื่อระดมความคิด การติดตามความก้าวหน้า และประเมินผลการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ส่วนด้านผลสำเร็จของการดำเนินงาน พบว่าผลการดำเนินงานประสบผลสำเร็จและบรรลุตามวัตถุประสงค์ของโครงการ ทั้งในด้านการพัฒนาศักยภาพในการวางแผนการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาโรคโรคมาลาเรียในพื้นที่ โดยความร่วมมือของภาครัฐ ท้องถิ่นและประชาชน จนสามารถยับยั้งการแพระระบาดของโรคมาลาเรียอย่างชัดเจน โดยอัตราป่วยลดลงจาก 6.12 ต่อพันประชากรเหลือ 2.05 ต่อพันประชากร อัตราการตรวจพบเชื้อลดลงจากร้อยละ 1.42 เหลือร้อยละ 0.75 และไม่มีการเสียชีวิตด้วยโรคมาลาเรีย และพื้นที่แพร่ระบาดของโรคเปลี่ยนจากพื้นที่แพร่เชื้อ (A) เป็นพื้นที่ที่ไม่มีการแพร่เชื้อ (B) ประชาชนในพื้นที่มีการรับรู้และมีความพึงพอใจในรูปแบบบริการที่พัฒนาเพื่อจัดการโรคมาลาเรียในพื้นที่มากกว่าร้อยละ 85 ทั้งในด้านกระบวนการหรือขั้นตอนการให้บริการ บุคลลากรที่ให้บริการและคุณภาพการให้บริการ