ผลของการส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อชะลอการเสื่อมของไตในผู้ป่วยไตเสื่อมระยะที่ 3

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบริโภคอาหารเพื่อชะลอการเสื่อมของไต ในผู้ป่วยโรคไตเสื่อมระยะที่ 3 กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาคือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 ที่มารับการรักษาที่คลินิกรักษ์ไต คลินิกหมอครอบครัววัดปทุมมาลัยเครือข่ายโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนดจากผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3b มีอัตราที่เลือดไหลผ่านไตระหว่าง 30-44 มล./นาที/1.73ม² จำนวน 30 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย โปรแกรมการส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบริโภคอาหารเพื่อชะลอการเสื่อมของไต ในผู้ป่วยโรคไตเสื่อมระยะที่ 3 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความรู้เรื่องโรคไตเรื้อรังและอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง แบบประเมินพฤติกรรมการดูแลตนเองในเรื่องอาหารเพื่อชะลอการเสื่อมของไต เครื่องมือผ่านการตรวจสอบความเที่ยงตรงของเนื้อหา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ ได้ผลดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ 0.83 และนำไปทดลองใช้กับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 ได้ค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ 0.90 เก็บรวบรวมข้อมูล 2 ครั้ง คือก่อนทดลอง และหลังทดลอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติการทดสอบด้วย Pair t-test

ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยความรู้เรื่องโรคไตเรื้อรังและอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง และคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลตนเองในเรื่องอาหารเพื่อชะลอการเสื่อมของไต หลังการทดลองสูงขึ้นกว่าก่อนทดลองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 มีอัตราการกรองของไตหลังการทดลองเพิ่มขึ้นกว่าก่อนทดลอง แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยค่าเฉลี่ยอัตราการกรองของไตภายหลัง การทดลองสูงกว่าก่อนทดลอง เฉลี่ย 0.41 มล./นาที/1.73 ม² กลุ่มตัวอย่างจำนวน 7 ราย มีค่าอัตราการกรองของไตดีขึ้นเป็นระยะที่ 3a คือมีอัตราการกรองของไตระหว่าง 45-59 มล./นาที/1.73 ม² ในภาพรวมแล้วกลุ่มตัวอย่างมีอัตราการกรองของไตลดลงต่ำกว่า 4 มล./นาที/1.73 ม² ร้อยละ 83.33 เป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้จากผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบริโภคอาหารเพื่อชะลอการเสื่อมของไตในผู้ป่วยโรคไตเสื่อมระยะ 3 โดยกระบวนการการพยาบาลระบบสนับสนุนและให้ความรู้สามารถทำให้ผู้ป่วยมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมและสามารถชะลอการเสื่อมของไตไม่ให้ก้าวไปสู่ไตเสื่อมระยะสุดท้ายได้