สาเหตุการเสียชีวิตของผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ ในเขตสุขภาพที่ 10

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อทราบสาเหตุของการเสียชีวิตของผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ที่ขึ้นทะเบียนรักษาในช่วง 1 ตุลาคม 2557 ถึง 30 มิถุนายน 2558 ในโรงพยาบาล 70 แห่ง ในเขตสุขภาพที่ 10 เพื่อนำผลการศึกษาไปใช้เป็นแนวทางการพัฒนาคุณภาพการดูแลผู้ป่วย ลดการเสียชีวิตระหว่างการรักษา รวบรวมข้อมูลย้อนหลังจากโปรแกรมการบริหารจัดการวัณโรค TBCM 2010 การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ สัดส่วนความเสี่ยง การประมาณ ค่าขอบเขตความเชื่อมั่น และการทดสอบไคว์สแคว์

ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยวัณโรคทั้งหมด 4,146 คน เสียชีวิต 233 คน คิดเป็นร้อยละ 5.61 ผู้ป่วยวัณโรคเสียชีวิตร้อยละ 67.81 เสียชีวิตในระยะ 2 เดือนแรกของการรักษา มีอายุเฉลี่ย 59 ปี เพศชายมากกว่าหญิง (1.7: 1) กลุ่มที่อายุมากกว่า 60 ปี มีอัตราการเสียชีวิตระหว่างการรักษาสูงที่สุด ร้อยละ 53.65 และเสียชีวิตสูงกว่ากลุ่มที่มีอายุต่ำกว่า 60 ปี 2.49 เท่า (OR 2.49 ; 95% CI 1.91,3.25) ร้อยละ 52.02 ของผู้ป่วยที่เสียชีวิต ค่า BMI ต่ำกว่า 18.5 โรคร่วมที่พบมากที่สุดคือเอดส์ จำนวน 49 คน ร้อยละ 21.03 เบาหวาน 43 คน ร้อยละ 18.45 กลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวีร่วมด้วยเสียชีวิตมากกว่ากลุ่มไม่ติดเชื้อ 2.20 เท่า (OR 2.20; 95% CI 1.14,5.64) และกลุ่มที่มีโรคเบาหวานร่วมด้วยเสียชีวิตมากกว่ากลุ่มไม่เป็นเบาหวาน 2.95 เท่า (OR 2.95; 95% CI 2.07,4.21)

ข้อเสนอแนะ ในผู้ป่วยวัณโรคควรคัดกรองโรคร่วมอื่นทุกราย ผู้ติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยเบาหวานและผู้สูงอายุควรได้รับการคัดกรองวัณโรค การวินิจฉัยวัณโรคในระยะเริ่มแรกและการให้การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิดในช่วง 2 เดือนแรกการรักษาจะลดการเสียชีวิตในผู้ป่วย