ความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมและภาวะหมดไฟในการทำงานช่วงวิกฤติโควิด-19 ของผู้ปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขในองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • คัคนานต์ วะรงค์ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
  • ธีระวุธ ธรรมกุล สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

คำสำคัญ:

ภาวะหมดไฟในการทำงาน, ความอ่อนล้าทางอารมณ์, การเมินเฉยต่องาน, ความสามารถในการทำงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณาแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) ปัจจัยส่วนบุคคลและการสนับสนุนทางสังคม (2) ระดับภาวะหมดไฟในการทำงาน และ (3) ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล การสนับสนุนทางสังคม และภาวะหมดไฟในการทำงานของผู้ปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขในองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี

กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยครั้งนี้คือ ผู้ที่ปฏิบัติงานด้านสาธารณสุข จำนวน 148 คน จากทั้งหมด 216 คน ในองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี คำนวณขนาดตัวอย่างจากสูตรการประมาณค่าเฉลี่ย ในกรณีทราบประชากร และทำการสุ่มตัวอย่างอย่างง่ายตามสัดส่วนประชากร เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถาม มีค่าความเที่ยง 0.83 เก็บข้อมูลระหว่างเดือนมิถุนายน ถึงกรกฎาคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยการหาความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุคูณ

ผลการศึกษาพบว่า (1) บุคลากรที่ปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขในองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 35.05 ปี ระดับการศึกษาต่ำกว่าปริญญาตรี จำนวนสมาชิกในครอบครัวที่ต้องดูแลรับผิดชอบ 3 คนขึ้นไป มีรายได้พอใช้ แต่ไม่มีเงินเก็บ ระยะเวลาการปฏิบัติงานเฉลี่ย 5.06 ปี การสนับสนุนทางสังคมโดยรวม อยู่ในระดับสูง ร้อยละ 56.8 (2)ระดับภาวะหมดไฟในการทำงานด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์อยู่ในระดับต่ำ ด้านการเมินเฉยต่องานอยู่ในระดับปานกลาง ความสามารถในการทำงานอยู่ในระดับสูง และ (3) เพศ และการสนับสนุนทางสังคม มีความสัมพันธ์กับภาวะหมดไฟในการทำงานของผู้ปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขในองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับนัยสำคัญ 0.05

References

ศรีสกุล เฉียบแหลม, เพ็ญนภา แดงด้อมยุทธ์. ภาวะหมดไฟในการทำงาน. Royal Thai Air Force Medical Gazette. 2562;65(2):44-52.

นครินทร์ ชุนงาม. สุขภาพจิตและภาวะหมดไฟในการทำงานของแพทย์ในโรงพยาบาลทั่วไปและโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดนครราชสีมา. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย. 2563;28(4):348-59.

ติรยา เลิศหัตถศิลป์. ภาวะเหนื่อยล้าในการทำงานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของจิตแพทย์ในประเทศไทย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2554;56(4):437-448.

สสิพรรธน์ นิลสงวนเดชะ, ณภัควรรต บัวทอง. ภาวะเหนื่อยหน่ายในการทำงานและกลวิธีในการเผชิญปัญหาของพนักงานองค์การเภสัชกรรม. [อินเตอร์เน็ต]. 2558. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 25 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/50558

ปองกานต์ ศิโรรัตน์. การศึกษาเกี่ยวกับภาวะหมดไฟในการทำงาน (Job Burnout) ของพนักงานองค์กรรัฐวิสาหกิจ กลุ่มเจเนอเรชั่นเบบี้บูมเมอร์. [สารนิพนธ์ปริญญาการจัดการมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยมหิดล; 2563.

วัลลภ วิชาญเจริญสุข. ภาวะหมดไฟในการทำงานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้แทนยาบริษัทยาข้ามชาติ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2557.

สงวน ลือเกียรติบัณฑิต. อาการเหนื่อยหน่ายในการทำงาน: ประวัติการพัฒนามโนทัศน์ ความหมายและการวัด. วารสารสงขลานครินทร์ ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. 2542;5(2):167-180.

แป้งร่ำ ยงเจริญ. ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะความเหนื่อยล้าจากการทำงานของกำลังพลประจำเรือ กองทัพเรือ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2561.

ปทุมรัตน์ สกุลพิมลรัตน์. ภาวะหมดไฟในการทำงานของพนักงานระดับปฏิบัติการบริษัท วีรับเบอร์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด. [การค้นคว้าอิสระปริญญาศิลปะศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2556.

จิตกาญจนา ชาญศิลป์. ความเครียดและการสนับสนุนทางสังคมที่ส่งผลต่อความเหนื่อยหน่ายในการทำงานของพนักงานเทศบาลในจังหวัดสงขลา. [วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต]. สงขลา. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2558.

อรสา ใจจินา. อิทธิพลของปัจจัยส่วนบุคคล และการสนับสนุนทางสังคมต่อความเหนื่อยหน่ายในการปฏิบัติงานของบุคลากรสาธารณสุขผู้รับผิดชอบงานสุขภาพจิตและจิตเวชในพื้นที่เครือข่ายบริการสุขภาพที่ 3. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2556.

กังสดาล สุทธิวิรีสรรค์. ความเข้มแข็งในการมองโลก แรงสนับสนุนทางสังคมและความเหนื่อยหน่ายของพยาบาลในหอผู้ป่วยหนัก. [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยมหิดล; 2535.

องค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี. อำนาจหน้าที่ วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย โครงสร้าง การบริหารงาน และบุคลากรองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี. [อินเตอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 26 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://wp.ubon.go.th/?page_id=752

พันธุ์นภา กิตติรัตนไพบูลย์. คู่มือการดูแลสังคมจิตใจบุคลากรสุขภาพในภาวะวิกฤตโควิด-19. พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต. [อินเตอร์เน็ต]. 2563. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 26 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dmh.go.th/covid19/pnews/files/21aug2563-1.pdf

www.guideubon.com. Timeline ผู้ป่วย COVID19 อุบลฯ รายที่ 476-506 ไปไหนบ้าง. [อินเตอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 26 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.guideubon.com/2.0/ubon-news/timeline-covid19-476-506/

Jacobson david E. Types and Timing of Social Support. Journal of Health and Social Behavior. 1986;27:250-264.

ชัยยุทธ กลีบบัว, พรรณระพี สุทธิวรรณ. ความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมการมองโลกในแง่ดี กับความเหนื่อยหน่ายของพนักงานในการทำงาน. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2552.

วาริชาฏ ศิวกาญจน์, บุรินทร์ ต.ศรีวงษ์. ความเหนื่อยล้าในการทำงานของเภสัชกรโรงพยาบาล สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย. 2553;2(2):331-341.

ลีลินทร์ธร วนิชพันธุ์. ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อผลการปฏิบัติงานของผู้แทนยาในประเทศไทย. [ปริญญานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2562.

โชติกา เศรษฐธัญการ. การศึกษาเปรียบเทียบความสามารถในการใช้ภาษาระหว่างเพศหญิงกับเพศชายที่สะท้อนให้เห็นภาพพจน์ทางเพศ. วารสารมังรายสาร. 2562;7(2):17-31.

Miller D. Dying to Care? : Work, stress and burnout in HIV/AIDS. London: Routledge. 2000.

ตติยา เอมบุตร. ความขัดแย้งระหว่างการทำงานและครอบครัว การสนับสนุนทางสังคม และคุณภาพชีวิตของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมผลิตรองเท้า. [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2542.

กอเกษ ต่ายเกิด และคณะ. ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของภาวะหมดไฟ (Burnout syndrome) ในนักศึกษาแพทย์ระดับชั้นพรีคลินิกมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. วารสารการแพทย์ธรรมศาสตร์. 2562;19:127-138.

ยศยง จันทรวงศา. การสนับสนุนทางสังคมความเหมาะสมกันระหว่างคนกับสิ่งแวดล้อมและความผูกพันในงาน กรณีศึกษาพนักงานต้อนรับบนเครื่องบินบนสายการบินแห่งหนึ่ง. [ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2558.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-06-29