ผลจากการได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลต่อการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุในผู้ป่วยติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่มีโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2554 - 2559: การวิเคราะห์ด้วยรูปแบบ Test negative design

ผู้แต่ง

  • เกรียงไกร ประเสริฐ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • สุทธินันท์ ชวาลชิติพร ภาควิชาระบาดคลินิก คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
  • ณัฎฐ์ฎาพร ศรีประดิษฐ์ ศูนย์ศึกษาไข้หวัดใหญ่และวัคซีน โรงพยาบาลนครพนม
  • สุริยา เนาศรี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • ณิชารีย์ บำเพ็ญศิลป์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • กัลยา ศรวงค์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • รัชฎาภรณ์ อึ้งเจริญ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร
  • ปราบดา ประภาศิริ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร

คำสำคัญ:

ประสิทธิผลวัคซีนไข้หวัดใหญ่, ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง, การเสียชีวิต, TND

บทคัดย่อ

กระทรวงสาธารณสุข ให้ความสำคัญและแนะนำการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่สำหรับผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) แต่ยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับประสิทธิผลของวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ (VE) ในการป้องกันการเสียชีวิตของผู้ป่วยกลุ่มนี้ในประเทศไทย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลต่อการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุในผู้ป่วยติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่มีโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2554-2559 เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลแบบ test-negative design study (TND) ใช้ฐานข้อมูลการเข้ารับการรักษา (43 แฟ้ม) และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการจากสำนักงานประกันสุขภาพแห่งชาติ ประเมิน VE ต่อการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุภายหลังไข้หวัดใหญ่ที่มีผลการตรวจยืนยันทางห้องปฏิบัติการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ชาวไทย อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ในช่วงฤดูไข้หวัดใหญ่ปี 2554-2555 ถึง 2558-2559 ใช้สมการถดถอยโลจิสติกแบบหลายตัวแปร (multivariable logistic regression) เพื่อหาอัตราส่วนระหว่างความเป็นไปได้ของการฉีดวัคซีนในกลุ่มศึกษา เปรียบเทียบกับความเป็นไปได้การฉีดวัคซีนในกลุ่มควบคุม และคำนวณประสิทธิผลของวัคซีน ด้วยวิธีการ VE (Vaccine effectiveness) = (1– อัตราส่วนอัตราต่อรองที่ปรับแล้ว) X100 โดยการควบคุมตัวแปรร่วม (covariates) ได้แก่ เพศ อายุ โรคประจำตัว จำนวนครั้งที่มาโรงพยาบาลในปีที่ผ่านมา จำนวนการเกิด exacerbation ในปีที่ผ่านมา ระดับการเกิดการไข้หวัดใหญ่ในแต่ละสัปดาห์ การสูบบุหรี่ และระดับความรุนแรงของ COPD ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วย COPD ทั้งหมดจำนวน 49,584 คน ได้รับการตรวจหาเชื้อไข้หวัดใหญ่ตลอด 5 ฤดูกาลและเสียชีวิตภายใน 30 วันนับจากวันการเก็บตัวอย่าง จำนวน 16,489 คน (33%) ผลการตรวจพบเชื้อไข้หวัดใหญ่ 2,768 คน (17%) ผู้ป่วยได้รับการฉีดวัคซีน 5,738 (35%) โดยภาพรวมใน 5 ฤดูกาล ค่า VE ในการป้องกันการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุในผู้ป่วยติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่มีโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง เท่ากับ 31% (ช่วงความเชื่อมั่น 95% [CI], 24-37%) และเมื่อควบคุมตัวแปรร่วม VE มีค่าเท่ากับ 32% (95%CI, 26-38%) เมื่อพิจารณาค่า VE ตามสายพันธุ์ของไข้หวัดใหญ่ เมื่อมีการควบคุมตัวแปรร่วม สายพันธุ์ A/H3N2 ได้ค่า VE 38% [95%CI 30-45%] ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ได้ค่า VE 30% [95%CI 19-40%] และค่า VE ของ A/H1N1 เท่ากับ 8% [95%CI-17-27%] แต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ พบค่า VE ในช่วงปี 2554-2559 เท่ากับ 40%, 29%, 35%, 30% ตามลำดับ โดยรวมแล้ว การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่มีประสิทธิผลในการป้องกันการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุในผู้ป่วยติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่มีโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังในระดับปานกลาง ผลการศึกษานี้สนับสนุนความสำคัญของการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง

References

Luliano AD, Roguski KM, Chang HH, Muscatello DJ, Palekar R, Tempia S, et al. Global Seasonal Influenza-associated Mortality Collaborator Network. Estimates of global seasonal influenza associated respiratory mortality: a modelling study. Lancet 2018; 391:1285-300.

Matias G, Taylor R, Haguinet F, Schuck-Paim C, Lustig R, Shinde V. Estimates of hospitalization attributable to influenza and RSV in the US during 1997–2009, by age and risk status. BMC Public Health 2017; 17:271.

Belongia EA, Simpson MD, King JP, Sundaram ME, Kelley NS, Osterholm, et al. Variable influenza vaccine effectiveness by subtype: a systematic review and meta-analysis of test-negative design studies. Lancet Infect Dis 2016; 16:942-51.

World Health Organization. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) Key Facts [Internet]. [cited 2019 June 15]. Available from: https://www.who.int/news-room/factsheets/detail/chronic-obstructivepulmonary-disease-(copd)

Kopsaftis Z, Wood-Baker R, Poole P. Influenza vaccine for chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Cochrane Database Syst. Rev. 2018; 6:1-59.

Darvishian M, van den Heuvel ER, Bissielo A, Castilla J, Cohen C, Englund H, et al. Effectiveness of seasonal influenza vaccination in community-dwelling elderly people: an individual participant data meta-analysis of test-negative design case-control studies. Lancet Respir Med 2017; 5:200-11.

Rondy M, El Omeiri N, Thompson MG, Levêque A, Moren A, Sullivan SG. Effectiveness of influenza vaccines in preventing severe influenza illness among adults: a systematic review and meta-analysis of test-negative design case-control studies. J Infect 2017; 75:381-94.

Simonsen L, Taylor RJ, Viboud C, Miller MA, Jackson LA. Mortality benefits of influenza vaccination in elderly people: an ongoing controversy. Lancet Infect Dis 2007; 7:658-66.

Verhees RAF, Dondorp W, Thijs C, Dinant GJ, Knottnerus JA. Influenza vaccination in the elderly: is a trial on mortality ethically acceptable. Vaccine 2018; 36:2991-7.

Demicheli V, Jefferson T, Di Pietrantonj C, Ferroni E, Thorning S, Thomas RE, et al. Vaccines for preventing influenza in the elderly. Cochrane Database Syst Rev 2018; 2:CD004876.

Owusu JT, Prapasiri P, Ditsungnoen D, Leetongin G, Yoocharoen P, Rattanayot J, et al. Seasonal influenza vaccine coverage among high-risk populations in Thailand, 2010-2012. Vaccine 2015; 33(5):742-47.

Sullivan SG, Feng S, Cowling BJ. Potential of the test-negative design for measuring influenza vaccine effectiveness: a systematic review. Expert Rev Vaccines 2014; 13:1571-91.

Jackson ML, Nelson JC. The test-negative design for estimating influenza vaccine effectiveness. Vaccine 2013; 31:2165-8.

Casado I, Domínguez Á, Toledo D, Chamorro J, Astray J, Egurrola M, et al. Project PI12/02079 Working Group. Repeated influenza vaccination for preventing severe and fatal influenza infection in older adults: a multicentre case-control study. CMAJ 2018; 190:E3-E12.

Nichols MK, Andrew MK, Hatchette TF, Ambrose A, Boivin G, Bowie W, et al. Influenza vaccine effectiveness to prevent influenza-related hospitalizations and serious outcomes in Canadian adults over the 2011/12 through 2013/14 influenza seasons: a pooled analysis from the Canadian Immunization Research Network (CIRN) Serious Outcomes Surveillance (SOS Network). Vaccine 2018; 36:2166-75.

Chung H, Buchan SA, Campigotto A, Campitelli MA, Crowcroft NS, Dubey V, et al. Influenza Vaccine Effectiveness Against All-Cause Mortality Following Laboratory-Confirmed Influenza in Older Adults, 2010-2011 to 2015-2016 Seasons in Ontario, Canada. Clin Infect Dis. 2021; 73(5):e1191-e1199.

Prasert K, Patumanond J, Rattanayot J, Thungthong J, Shrestha M, Chawalchitiporn S, et al. Seasonal influenza vaccine effectiveness among individuals with COPD in Thailand: a retrospective national cohort study of 2011-2013 influenza seasons. Journal of Public Health and Development 2021; 19(2):180-200.

Praphasiri P, Shrestha M, Patumanond J, Nakphook S, Chawalchitiporn S, Ditsungnoen D, et al. Underlying cardiopulmonary conditions as a risk factor for influenza and respiratory syncytial virus infection among community-dwelling adults aged ≥ 65 years in Thailand: Findings from a two-year perspective cohort study. Influenza Other Respir Viruses 2021; 15(5):634-40.

Bekkat-Berkani R, Wilkinson T, Buchy P, Dos Santos G, Stefanidis D, Devaster JM, et al. Seasonal influenza vaccination in patients with COPD: a systematic literature review. BMC Pulm Med 2017; 17(1):79.

Bao W, Li Y, Wang T, Li X, He J, Wang Y, et al. Effects of influenza vaccination on clinical outcomes of chronic obstructive pulmonary disease: A systematic review and meta-analysis. Ageing Res Rev 2021; 68:101337.

Schembri S, Morant S, Winter JH, MacDonald TM. Influenza but not pneumococcal vaccination protects against all-cause mortality in patients with COPD. Thorax 2009; 64:567-72.

Wang CS, Wang ST, Lai CT, Lin LJ, Chou P. Impact of influenza vaccination on major cause-specific mortality. Vaccine 2007; 25:1196-203.

Vila-Córcoles A, Ochoa O, de Diego C, Valdivieso A, Herreros I, Bobé F, et al. Effects of annual influenza vaccination on winter mortality in elderly people with chronic pulmonary disease. Int J Clin Pract 2008; 62:10-7.

Chittaganpitch M, Supawat K, Olsen SJ, Waicharoen S, Patthamadilok S, Yingyong T, et al. Influenza viruses in Thailand: 7 years of sentinel surveillance data, 2004–2010. Influenza Other Respir Viruses 2012; 6:276-83.

Prasert K, Patumanond J, Praphasiri P, Siriluk S, Ditsungnoen D, Chittaganpich M, et al. Effectiveness of trivalent inactivated influenza vaccine among community-dwelling older adults in Thailand: A two-year prospective cohort study. Vaccine 2019; 37:783-91.

Soriano JB, Lamprecht B, Ramírez AS, Martinez-Camblor P, Kaiser B, Alfageme I, et al. Mortality prediction in chronic obstructive pulmonary disease comparing the GOLD 2007 and 2011 staging systems: a pooled analysis of individual patient data. Lancet Respir Med 2015; 3(6):443-50.

Hurst JR, Vestbo J, Anzueto A, Locantore N, Müllerova H, Tal-Singer R, et al. Susceptibility to exacerbation in chronic obstructive pulmonary disease. N Engl J Med 2010; 363(12):1128-38.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-12-28