รายงานการสอบสวนการระบาดของกลุ่มอาการอาหารเป็นพิษในเรือนจำแห่งหนึ่ง กรุงเทพมหานคร ระหว่างวันที่ 29-30 ธันวาคม 2567

บทคัดย่อ

ความเป็นมา วันที่ 28 ธันวาคม 2567 เวลา 18.00 น. ทีมตระหนักรู้สถานการณ์ สถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง ได้รับแจ้งจากทัณฑสถานพบผู้ต้องขังมีอาการถ่ายเหลว ปวดท้อง คลื่นไส้ และอาเจียน รวมทั้งหมด 102 ราย เพื่อยืนยันการวินิจฉัยโรคและการระบาด ศึกษาขนาดและลักษณะของการระบาด ค้นหาแหล่งโรคที่เป็นสาเหตุของการระบาด และมาตรการป้องกันและควบคุมโรค วิธีการศึกษา ใช้แบบสอบสวนโรคอาหารเป็นพิษ ข้อมูลที่ได้นำมาศึกษาเชิงพรรณนาและเชิงวิเคราะห์ด้วยรูปแบบการศึกษาแบบ retrospective cohort study นอกจากนี้ ทำการสำรวจสิ่งแวดล้อมบริเวณที่ปรุงและจัดเตรียมอาหาร และเก็บสิ่งส่งตรวจจากผู้ป่วย น้ำดื่ม น้ำใช้ น้ำแข็ง ภายในเรือนจำ ผลการสอบสวน พบผู้ป่วย 184 คน จากทั้งหมด 6,161 คน อัตราป่วยร้อยละ 2.99 ผู้ป่วย ร้อยละ 100 ถ่ายเหลว ร้อยละ 82 ปวดท้อง และร้อยละ 69 อาเจียน พบว่าการรับประทานห่อหมก กุ้งอบวุ้นเส้น หอยแครงลวก ปลาหมึกย่าง และขนมจีนน้ำยากะทิ มีความสัมพันธ์กับการเกิดกลุ่มอาการอาหารเป็นพิษอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการยืนยันเชื้อก่อโรค Plesiomonas shigelloides 3 ราย และ Salmonella spp. 1 ราย จากตัวอย่าง rectal swab ของผู้ป่วย 12 ราย สรุปและวิจารณ์ผล: การระบาดของกลุ่มอาการอาหารเป็นพิษโดยเกิดเชื้อ Plesiomonas shigelloides และ Salmonella spp. มีปัจจัยเสี่ยง คือ อาหารที่สั่งจากผู้ประกอบอาหารภายนอกเรือนจำหลายรายผ่านร้านสงเคราะห์ อาจเกิดจากอาหารที่ปรุงไม่สุก การเก็บอาหารอย่างไม่เหมาะสม และใช้อุณหภูมิที่ไม่ถูกต้องในการขนส่ง ดังนั้น ควรมีมาตรการเก็บและขนส่งอาหารอย่างปลอดภัย อาหารต้องได้รับการเก็บรักษาในอุณหภูมิการเก็บรักษาที่เหมาะสมระหว่างการขนส่งไปยังสถานที่อีกแห่งหนึ่ง และพาหนะขนส่งควรได้รับการออกแบบและก่อสร้างมาอย่างถูกต้องตามมาตรฐาน