Evaluation of Occupational and Environmental Health Services in Hospitals, Health Region 3
Keywords:
Evaluation, Occupational and Environmental Health Services, HospitalsAbstract
The study aimed to evaluate occupational and environmental health services in hospitals in Health Region 3 during 2022–2024. The evaluation used a standardized assessment tool for occupational and environmental health services developed by the Department of Disease Control. Samples were purposively selected from 48 out of 54 participating hospitals (88.88%). Data were analyzed using descriptive and inferential statistics. The results showed that the number of hospitals applying for the assessment increased over the study period. In 2024, the largest number of participating hospitals was 29. Center/regional hospitals achieved levels ranging from good to excellent. Most component scores passed, except for Component 4; there were 2 hospitals that did not pass the criteria, which is about the provision of occupational health services. Community hospitals ranged from the initial development level to the very good level. Components 1 and 2 passed every year, but Component 3, proactive service, failed in 2022. All hospitals failed Component 4. The low average scores for the center/regional hospitals were in knowledge management, monitoring environmental risk factors that may impact health, and reactive services. Community hospitals with low average scores focused on research, manual/guideline development, baseline data collection, work environment risk management, environmental and health risk monitoring, health screening for environmental pollutants, and reactive services. Among the 15 hospitals that were assessed in both 2022 and 2024, the average scores for Components 1, 2, 3, and 5 significantly increased (p < 0.05), reflecting improved performance with continued assessment. However, improvements should be made to the provision of reactive occupational health services (Component 4), including reviewing or adjusting the criteria based on hospital assessment results to align with the standards and operations of local hospitals. This leads to policy recommendations for establishing quality criteria for occupational health services in accordance with the Occupational and Environmental Disease Control Act B.E. 2562.
References
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. ภาวะการทำงานของประชากร. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม; 2567.
อัจฉราวดี บุญเรืองศรี, อธิวัฒน์ กุลบุตร. การประเมินมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อม เขตสุขภาพที่ 6 ปีงบประมาณ 2562. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานี 2564; 19(1):9-24.
กระทรวงแรงงาน. พระราชบัญญัติความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพอวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2554. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 128, ตอนที่ 4 ก (ลงวันที่ 17 มกราคม 2554).
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 5 [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://backend.ha.or.th/fileupload/DOCUMENT/00148/77c77e3f-ed2f-41a9-90d4-22164a69a871.pdf
กองวิศวกรรมการแพทย์ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. มาตรฐานระบบบริการสุขภาพ ด้านที่ 5 ความปลอดภัย. [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 15 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.sshos.go.th/wp-content/uploads/2023/01/ด้านที่๕.pdf
อดุลย์ บัณฑุกุล. คู่มืออาชีวเวชศาสตร์ 2000. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น); 2544.
สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน). มาตรฐานระบบการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน สสปท.: 2566 (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพมหานคร: สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน); 2566.
International Organization for Standardization. ISO 45001:2018 Occupational health and safety management systems – Requirements with guidance for use [อินเตอร์เน็ต]. 2004 [เข้าถึงเมื่อ 17 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.iso.org/standard/63787.html
OHSAS Project Group. OHSAS 18002:2008 Guidelines for the implementation of OHSAS 18001:2007 [อินเตอร์เน็ต]. 2008 [เข้าถึงเมื่อ 17 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.qsp.org.br/doc/OHSAS_18002_Working_Draft_2_2008.pdf
British Standards Institution (BSI). BS OHSAS 18001: Occupational Health and Safety Management Systems - Requirements. 2nd Edition. London: BSI Limited; 2007.
ศูนย์พัฒนาวิชาการอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จังหวัดสมุทรปราการ กรมควบคุมโรค. คู่มือการดําเนินงานตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรม สิ่งแวดล้อมของหน่วยบริการสาธารณสุข ปี 2562. สมุทรปราการ: ศูนย์พัฒนาวิชาการอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม; 2561.
กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. พระราชบัญญัติโรคจากการประกอบอาชีพและโรคสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562. นนทบุรี: กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม; 2562.
HDC Department of Disease Control. อัตราการป่วยด้วยโรคจากมลพิษทางอากาศ [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 19 ก.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th/center/public/standard-subcatalog/9c647c1f31ac73f4396c2cf987e7448a
สุพาพร แสนศรี, กรองกาญจน์ ผายภูเขียว, สุรพงษ์ ญาติสมบูรณ์, พรพิมล เอี่ยมสะอาด, ภณิฎา เจริญยุทธ. การศึกษาผลการดำเนินงานตามมาตรฐานกาจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมในโรงพยาบาล สุขภาพที่ 9 ปี 2564–2565. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา 2566; 29(3):35-49.
สุพาพร แสนศรี, กรองกาญจน์ ผายภูเขียว, ภณิฎา เจริญยุทธ, ณิชาภัทร เครือวัลย์. สถานการณและแนวทางปรับปรุงประสิทธิภาพการดําเนินงานตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดลอมสําหรับโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา 2565; 28(1):70-80.
เพชรสมร ไพรพะยอม, ประจักร บัวผัน. ปจจัยที่มีผลตอการพัฒนาระบบบริการสุขภาพระดับตําบลของผูอํานวยการโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลจังหวัดหนองคาย. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตรมหาวิทยาลัยขอนแกน 2556; 10(1):11-22.
วรรณา จงจิตรไพศาล, อดุลย์ บัณฑกุล, พรชัย สิทธิศรัณย์กุล. การดําเนินงานอาชีวอนามัยสำหรับบุคลากรโรงพยาบาลตามเกณฑ์การพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลของโรงพยาบาลภาครัฐในประเทศไทย พ.ศ. 2547. วารสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2549; 13(3):234-47.
นภัค ด้วงจุมพล, ยุวดี วิทยพันธ์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการให้บริการอาชีวอนามัยของหน่วยบริการปฐมภูมิในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารพยาบาลสาธารณสุข 2556; 27(3):84-93.
Intarakamhang U. Development of health literacy. In: Intarakamhang U, editor. Health literacy: measurement and development. Bangkok: Sukhumvit printing; 2017.
สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือแนวทางการดำเนินงาน Green & Clean Hospital Challenge (GCHC) สำหรับโรงพยาบาล. นนทบุรี: บริษัท มินนี่ กรุ๊ป จำกัด; 2566.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 The Office of Disease Prevention and Control 10th

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานี
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานีและบุคลากรท่านอื่นๆในสำนักงานฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว