ประสิทธิภาพของการใช้โปรแกรมออกกำลังกาย HPPM Exercise Program เพื่อการลดการสะสมความร้อนของร่างกาย ในการฝึกทหารกองประจำการที่มี ดัชนีมวลกายมากกว่า 28 กิโลกรัมต่อตารางเมตร

บทคัดย่อ

บทนำ ปัญหาการบาดเจ็บจากความร้อน เป็นปัญหาที่สำคัญของการฝึกทหารใหม่ โดยมีปัจจัยหนึ่งที่สำคัญได้แก่ ปัจจัยด้านดัชนีมวลกาย และการสะสมความร้อนจากการที่มีน้ำหนักเกินเป็นสาเหตุที่สำคัญของการบาดเจ็บจากความร้อน กองส่งเสริมสุขภาพและเวชกรรมป้องกัน กรมแพทย์ทหารบก จึงได้พัฒนาโปรแกรมการออกกำลังกาย (Health Promotion and Prevention Medicine Exercise Program, HPPM) ขึ้นมาเพื่อใช้สำหรับทหารกองประจำการใหม่ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีดัชนีมวลกายมากกว่า 28 กิโลกรัมต่ตารางเมตร วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาถึงประสิทธิภาพของการออกกำลังกายในโปรแกรมสำหรับบุคคลที่มีดัชนีมวลกายมากกว่า 28 กิโลกรัมต่อตารางเมตร ในการลดการสะสมความร้อนในร่างกาย ในการฝึกทหารใหม่ วิธีการ การศึกษาในครั้งนี้ใช้รูปแบบการศึกษาเชิงทดลอง โดยแบ่งกลุ่มประชากรเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มทดลอง ได้แก่ ทหารใหม่ที่มีดัชนีมวลกาย 28 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป และกลุ่มควบคุมได้แก่ ทหารใหม่ที่มีดัชนีมวลกายอยู่ในเกณฑ์ปกติ (น้อยกว่า 28 กิโลกรัมต่อตารางเมตร) ทำการเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบบันทึกติดตามสภาพแวดล้อม และแบบบันทึกประจำวันส่วนบุคคล วิเคราะห์ข้อมูลการสะสมความร้อนโดยใช้ความแตกต่างระหว่างความร้อนเข้าสู่ร่างกายและความร้อนออกจากร่างกาย เปรียบเทียบประสิทธิภาพของ HPPM exercise program ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมโดยใช้ unpaired t test และเปรียบเทียบประสิทธิภาพก่อนและหลังการใช้ HPPM exercise program โดยใช้ paired t test ผลการศึกษา การศึกษาในครั้งนี้มีประชากรเข้าร่วมการศึกษา 219 คนคิดเป็นอัตราตอบกลับร้อยละ 96.10 กำหนดให้ทหารกองประจำการที่มีดัชนีมวลกายน้อยกว่า 28 กิโลกรัมต่อตารางเมตร จำนวน 199 นายเป็นกลุ่มควบคุม ที่เหลือจำนวน 20 นายมีดัชนีมวลกายเกินกว่าค่าที่กำหนด จัดเป็นกลุ่มทดลอง ผลการศึกษาพบว่า ไม่พบความแตกต่างของการลดการสะสมความร้อนในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม แต่ในทั้งสองกลุ่ม พบว่าผลของการใช้ HPPM exercise program สามารถลดการสะสมความร้อนได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติภายหลังการใช้โปรแกรม 2 สัปดาห์ขึ้นไป และสามารถลดได้ต่อเนื่องจนถึงสัปดาห์ที่ 4 สรุป โปรแกรมการออกกำลังกายที่กรมแพทย์ทหารบกกำหนด (HPPM exercise program) มีประสิทธิภาพในการลดการสะสมความร้อนในร่างกายในการฝึกทหารกองประจำการใหม่ ได้อย่างมีนัยสำคัญโดยไม่ขึ้นกับดัชนีมวลกายตั้งแต่สัปดาห์ที่ 2 และมีผลต่อเนื่องได้นานถึง 4 สัปดาห์