การศึกษาหาความผันแปรของหลอดเลือดสมองบริเวณฐานสมอง ในผู้ป่วยที่มารับการตรวจหลอดเลือดสมองด้วยคลื่นสะท้อนในสนามแม่เหล็กไฟฟ้า ที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

Main Article Content

อนุชิต รวมธารทอง
ปัณวรรธน์ พจนปรีชา
อนงค์รัตน์ เกาะสมบัติ
จิตต์รณี หะวะนิช
ศุภขจี แสงเรืองอ่อน

บทคัดย่อ

บทนำ: หลอดเลือดสมองบริเวณฐานสมองหรือ circle of Willis (CoW) มีลักษณะคล้ายวงแหวนของหลอดเลือด ทำหน้าที่เชื่อมต่อระหว่างระบบหลอดเลือดสมองส่วนหน้ากับส่วนหลัง เพื่อเพิ่มเลือดที่ไปช่วยเลี้ยงสมองหากมีหลอดเลือดสมองตีบ วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความผันแปรของหลอดเลือดสมองบริเวณฐานสมอง(CoW)ในผู้ป่วยที่มารับการตรวจหลอดเลือดสมองด้วยเครื่อง MRI ที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า และหาความสัมพันธ์ระหว่างความผันแปรทางกายวิภาคของ CoW กับปัจจัยเสี่ยงต่อภาวะสมองขาดเลือดวัสดุและวิธีการ เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบย้อนหลังคือ การเก็บข้อมูลผู้ป่วยที่มารับการตรวจ CoW ด้วยเครื่อง MRI ในห้วงพฤษภาคม พ.ศ. 2557 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 จำนวน 330 ราย ผลการศึกษา: ความชุกของความผันแปรของหลอดเลือด CoW ในกลุ่มตัวอย่างที่ทำการศึกษาพบร้อยละ 72.7 โดย ความผันแปรของหลอดเลือด CoW ด้านหน้าพบร้อยละ 38.5 และความผันแปรของหลอดเลือด CoW ด้านหลังพบร้อยละ 64.8 โดยความผันแปรของหลอดเลือด CoW ด้านหน้า พบบ่อยคือชนิด ไม่มีหลอดเลือด anterior communicating artery (ACoA) หรือมี แต่ขนาดเล็ก พบร้อยละ 13.9 มีหลอดเลือด ACoA มากกว่า 1 เส้น พบร้อยละ 7.9 ไม่มี A1 segment ของหลอดเลือด anterior cerebral artery (ACA) ข้างใดข้างหนึ่งพบร้อยละ 5.5 และความผันแปรของหลอดเลือด CoW ด้านหลังที่พบบ่อย มีหลอดเลือด posterior communicating artery (PCoA) เพียงข้างเดียว พบร้อยละ 17 ไม่มีหลอดเลือด PCoA หรือมี แต่ขนาดเล็ก ซึ่งทำให้ระบบการไหลของเลือดใน CoW ด้านหน้าและด้านหลังแยกจากกัน พบร้อยละ 15.2 หลอดเลือด posterior cerebral artery (PCA) ข้างใดข้างหนึ่งนั้นมีการแตกแขนงออกมาจากหลอดเลือด internal carotid artery (ICA) พบร้อยละ 13 และความผันแปรของหลอดเลือด CoW ด้านหลังชนิด มีหลอดเลือด PCoA เพียงข้างเดียว และ ไม่มีหลอดเลือด PCoA หรือมี แต่ขนาดเล็ก ซึ่งทำให้ระบบการไหลของเลือดใน CoW ด้านหน้าและด้านหลังแยกจากกันนั้น มีความสัมพันธ์ต่อภาวะสมองขาดเลือดและเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อภาวะสมองขาดเลือดเมื่อวิเคราะห์ร่วมกับปัจจัยเสี่ยงในการเกิดภาวะสมองขาดเลือดอื่นๆ คือ ความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจห้องบนเต้นผิดจังหวะ (atrial fibrillation) สรุป ความชุกของความผันแปรของหลอดเลือดบริเวณ CoW พบได้ร้อยละ 72.7 และความผันแปรหลอดเลือด CoW ด้านหลัง ชนิด มีหลอดเลือด PCoA เพียงข้างเดียว และไม่มีหลอดเลือด PCoA หรือมี แต่ขนาดเล็ก ซึ่งทำให้ระบบการไหลของเลือดใน CoW ด้านหน้าและด้านหลังแยกจากกัน เป็นปัจจัยเสี่ยงในการเกิดภาวะสมองขาดเลือด

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
รวมธารทอง อ, พจนปรีชา ป, เกาะสมบัติ อ, หะวะนิช จ, แสงเรืองอ่อน ศ. การศึกษาหาความผันแปรของหลอดเลือดสมองบริเวณฐานสมอง ในผู้ป่วยที่มารับการตรวจหลอดเลือดสมองด้วยคลื่นสะท้อนในสนามแม่เหล็กไฟฟ้า ที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า. R. Thai Army Med. J. [อินเทอร์เน็ต]. 30 กันยายน 2018 [อ้างถึง 23 ธันวาคม 2025];71(3):173-81. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/rtamedj/article/view/148517
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ (Original Article)

เอกสารอ้างอิง

Ann G. Diagnostic and surgical imaging anatomy brain-head & neck-spine, 1st ed. Canada:Amirsys; 2006.

Wells CE. The cerebral circulation. The clinical significance of current concepts. Arch Neurol. 1960;3:319-31.

Arat A, Cil B. Double-balloon remodeling of wide-necked aneurysms distal to the circle of Willis. AJNR Am J Neuroradiol. 2005;26: 1768-71.

Lippert H, Pabst R. Cerebral arterial circle (circle of Willis). In: Lippert H, Pabst R. Arterial variations in man: classification and frequency. Munich, Germany: Berg-mann. 1985:92-3.