การสำรวจสถานะสุขภาพและมุมมองด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชน จังหวัดสระบุรี

บทคัดย่อ

บทนำ ผู้สูงอายุเป็นวัยที่มีความเสี่ยงต่อโรคทางด้านร่างกายมากกว่าวัยอื่นๆ โดยเฉพาะกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ซึ่งโรคไม่ติดต่อเหล่านี้ สามารถลดปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรค หรือลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆได้ หากเรามีความรู้ ปรับวิถีชีวิตให้ดี และตรวจติดตามรักษาต่อเนื่อง วัตถุประสงค์ ศึกษาสถานะสุขภาพ ความชุกของอาการทางกาย โรคเรื้อรัง และมุมมองด้านสุขภาพของผู้สูงอายุ ในชุมชนหนึ่ง ณ จังหวัดสระบุรี รวมถึงศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสถานะสุขภาพและมุมมองด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชนดังกล่าว เพื่อให้ทราบถึงปัญหา การแก้ไขและเตรียมการวางแผนดูแลให้เหมาะสมกับบริบทของสังคมต่อไป วัสดุและวิธีการ วิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาเชิงพรรณาแบบตัดขวางโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย โดยการสำรวจและสัมภาษณ์ผู้สูงอายุตั้งแต่ 55 ปีขึ้นไป ณ ตำบลหนึ่งในจังหวัดสระบุรี โดยใช้แบบสอบถามเพื่อประเมินสถานะสุขภาพและมุมมองด้านสุขภาพของผู้สูงอายุ  วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา Fisher’s exact test และ Wilcoxon rank sum test ผลการศึกษา จากกลุ่มตัวอย่าง 240 คน พบว่าร้อยละ 39 มีน้ำหนักตัวมากกว่าเกณฑ์ (BMI ≥ 25 kg/m²) การประเมินสถานะสุขภาพ พบว่า ร้อยละ 93 มีอาการทางกายอย่างน้อย 1 อาการ โดยมีความชุกของอาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อมากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 83 และร้อยละ 85 มีโรคเรื้อรังอย่างน้อย 1 โรค โรคที่มีความชุกเป็น 3 อันดับแรก ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง โรคข้อเข่าเสื่อม และโรคเบาหวาน โดยคิดเป็นร้อยละ 63.8, 38.3 และร้อยละ 23.3 ตามลำดับ การประเมินมุมมองด้านสุขภาพ พบว่าร้อยละ 42 คิดว่าสุขภาพโดยทั่วไปของตนเองอยู่ในระดับปานกลาง นอกจากนี้พบว่ามุมมองด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์กับความชุกของอาการทางกาย และความชุกของโรคเรื้อรัง สรุป ยังพบว่ามีผู้สูงอายุจำนวนมากที่มีภาวะสุขภาพทั่วไปไม่ดีเท่าที่ควร น้ำหนักตัวเกินเกณฑ์ มีอาการทางกายที่ยังไม่ได้รับการรักษา และมีโรคเรื้อรัง ซึ่งการรักษาอาการทางกายและควบคุมภาวะโรคเรื้อรังต่างๆให้ดี ก็จะทำให้ผู้สูงอายุมีมุมมองด้านสุขภาพตนเองดีขึ้น ช่วยให้สุขภาพจิตและคุณภาพชีวิตดีขึ้นได้